Nedir ?

Konu: Nedir ?

Gök gürlemesi nedir ?

Kış aylarında kar yağarken şimşek, yıldırım ve gök gürültüsü nadiren olur. Yıldırım ve gök gürültüsünü en çok yaz aylarında, hava ılık ve nemli iken yükselen havanın etkisiyle olur. Kış aylarında havanın alçak ve yüksek kısımları arasında ısı farkı az, alçak seviyelerde ise nem de fazla olduğundan şimşek, yıldırım ve sonucunda gök gürültüsü olayı daha az görülür.

Şimşek vaya yıldırım etraflarındaki havayı saniyenin milyonda biri kadar bir sürede 30 bin dereceye kadar ısıtırlar. Isınan bu hava aniden genleşir, genişler. Normal atmosfer basıncının neredeyse 100 misli bir basınçla, ses hızından çok hızlı ses dalgaları yayar. Bu aynen ses hızını geçen uçaklarda olduğu gibi kulağımıza bir nevi patlama sesi olarak ulaşır. Buna gök gürlemesi diyoruz.

Şimşek de, yıldırım da tek bir olay değil bir seri olayın birleşimidirler. Yıldırımın ilk çakışından sonraki yukarı doğru olan dönüş çıkışında, elektrik akımı daha güçlü olduğundan kulağımıza gelen ikinci ses birincisinden güçlüdür.

Yıldırım veya şimşeğin görülmesi ile gök gürlemesinin duyulması arasında geçen süre saniye olarak ölçülür ve üçe bölünürse uzaklık kilometre olarak bulunabilir. Çünkü gök gürültüsünün sesi bize ses hzı ile ulaşırken, şimşek ve yıldırımın görüntüsü gözümüze ışık hızıyla ulaşır.

Konu: Nedir ?

Yağmur Nedir?

Dünyamızdaki sular buharlaşarak atmosferin üstüne doğru subuharı halinde çıkarlar.
Bu tanecikler yukarıda soğuk havayla karşılaşınca soğuşarak bulutları oluştururlar.Ne kadar çok nem yüklü tanecik soğuşursa o kadar yoğun bulutlar oluşur.
Her bulutun hava şartlarına göre belli bir doyuma ulaşma noktası vardır.Devamlı yukarıya doğru çıkan ve yukarıda soğuşan tanecikler bulutların yoğunluğunu
artırarak,bulutların doyma noktasına ulaşmasını sağlar ve yağmur yağar
Doyma noktasına ulaşılmasını sağlayan nemlilik hava ve iklim şartları bakımından çok önemlidir.herşeyden önce yağışların kaynağıdır.Nemlilik 3 grupta toplanır.

1 )Mutlak Nem

2 )Max. Nem(Doyma Miktarı)

3 )Bağıl Nem
Mutlak Nem

1 m3 hava içinde bulunan nemin gr olarak ağırlığına denir. Su buharının miktarı hacim itibariyle hiçbir zaman havanın % 4’ünü aşmaz.Buharlaşma yüzeyi ve sıcaklık mutlak neme etki ederler.
Max.Nem(Doyma Miktarı)

Belirli bir sıcaklık ve basınç altında 1 m3 havanın taşıyabileceği en fazla nem miktarına denir.Sıcaklık arttıkça havanın hacmi genişler ve alabileceği nem miktarı artar. Hava soğuduğunda ise hacmi daralır ve alabileceği nem azalır.Mesela -20 derecede 1,1gr/m3 nem taşıyabilen hava 15 derecede 12,85 gr/m3 nem taşıyabilir.
Bağıl Nem

Belirli bir sıcaklıktaki hava kütlesinin içinde bulunan nem miktarının , o sıcaklıkta alabileceği en fazla nem miktarına oranıdır.Bağıl nem havanın neme doymaoranını veya nem açığını verir.Mutlak nemi,max. neme bölüp,yüzle çarparsak bağıl nemin yüzdesini bulmuş oluruz.

Konu: Nedir ?

Rüzgar Nedir?

Yaşadığımız atmosfer çeşitli gazlarla doludur.Gazlar hava moleküllerinden oluşmuştur.Belli koşullar altında bu hava
molekülleri harekete geçerler.Bir bakıma rüzgar havanın yeryüne paralel yaptığı harekettir.Hava daima yüksek basınç merkezinden alçak basınç merkezine doğru hareket eder.
Deniz seviyesinde 1013 milibar hava basıncı normal hava basıncı olarak kabul edilir.Bunun altı değerler alçak basınç,üstü değerler ise yüksek basınç sayılır.Yüksek ve alçak basınç arası fark ne kadar çok ise,bu alanlar arası etkileşim o kadar kuvvetli olur ve rüzgar hızlanır.Ayrıca basınç alanlarının arasındaki mesafade rüzgar hızında etkilidir.
Rüzgarlar sürekli rüzgarlar,mevsimlik rüzgarlar,günlük rüzgarlar ve yerel rüzgarlar diye ayrılırlar.
Günlük Rüzgarlar

Genel hava basıncının etkisiz olduğu ,durgun olduğu zamanlarda gece ve gündüz arası sıcaklık farklarının yaptığı basınç farklarından oluşan
rüzgarlardır. Gündüzleri karalar,denizlerden daha çabuk ısınırlar .Dolayısıyla deniz üzerinde yüksek,kara üserinde de bir alçak basınç alanı oluşur .Bunun sonucunda denizden karaya doğru bir rüzgar başlar.Bu rüzgara deniz meletemi denir.Bu rüzgar hızı,sıcaklık arttıkça artar ve öğlen saatlerinde en fazla hızına ulaşır.hava karardığında ve güneş battığında ise tüm bunların tam tersi yaşanır.Kara daha çabuk soğuduğu için bu seferde karadan denize bir rüzgar esmeye başlar.Buna da kara meltemi denir.
Mevsimlik Rüzgarlar

Deniz ve karaların sıcaklıkları mevsime bağlı olarak değişkenlik gösterir.Buna bağlı olarakta yaz ve kış aylarında farklı basınç alanları oluşur ve farklı rüzgarlar etkili olur. Genelde bu tür rüzgarlar Güney Amerika ile Güney Asya'da etkili olurlar
Yerel Rüzgarlar

Bölgelerde genelde esen hakim rüzgarlardır.Dolayısıyla bölgesel isimlerle söylenirler.Bu rüzgarlar atmosferde gezen gezici alçak ve yüksek basınç merkezlerinin yaptığı rüzgarlardır.
Rüzgar Yönleri
Ülkemizde rüzgarlar yönlere göre yandaki gibi isimlendirilirler.Kuzeyli olan rüzgarlar(yıldız,poyraz,karayel) özellikle kış aylarında havayı soğutucu etki yaparlar.Güneyli rüzgarlarsa ısıtıcı etki yaparlar.
Ülkemizde aralık ayı sonu,ocak ve şubat aylarınca oldukça şiddetli lodos rüzgarları görülür.İstanbul'a denizden gelen bu rüzgar denizi kabartarak,deniz ulaşımına ve denizcilere olumsuz etki
yapar.Lodos Ege ve Akdenzide'de kış aylarında şiddetli eser.Yaz aylarında ise genelde kuzeyli rüzgarlar hakimdir.
Ülkemiz rüzgar bakımından oldukça şanslıdır Çeşme,Bandırma,Mersin,Sinop ve Bandırma'da rüzgarlar genelde durmadan eser.Dolayısıyla bu bölgelerde rüzgarın enerjisinden faydalanırız.Ayrıca Çeşme uluslararası yelken yarışlarının yapıldığı dünyaca ünlü,bol rüzgarlı parkurumuzdur.

Konu: Nedir ?

Bulut nedir ?

Bulut havadaki su buharının yani nemin birleşerek oluşturduğu ve kilometrelerce yukarıda rüzgarlar yardımıyla oradan oraya gezen ve bazen de yağmur olarak yer yüzüne düşen kütlelerdir.Özellikle beyaz olanlar pamuk gibi gökyüzünü süslerler.

Bulut Nasıl Oluşur?

Özellikle deniz,göl ve okyanus civarında hava ısındığında yükselir ve beraberinde nem yüklü tanecikleri de taşır.Bunlar bir nevi havadaki su buharıdır.Bu nem taşıyan sıcak hava akımı atmosferde yükselirken,atmosferin özelliğinden dolayı çevresindeki havanın basıncı ve sıcaklığı azalır.(Yukarı çıkıldıkça sıcaklık her yüz metrede yaklaşık 1 derece düşer ve her 10 metre de barometre yaklaşık 1 milibar düşer)

Etrafındaki basınç azaldığı için bu nem taşıyan hava molekülleri genleşir ve yoğunlaşarak nemin soğumasına neden olur ve sonucunda bulut oluşur.Bulut daha fazla soğudukça daha fazla nem yoğuşması olur ve su damlacıkları daha büyük bulutlar oluşturur.

Yağmur Nedir?

Tepemizde gezinen orta büyüklükteki bir bulutun(yaklaşık çapı 1 kilometre) hacmi 4 milyar metreküptür ve içinde 1 ile 5 milyon kilogram su vardır.Peki bu tonlarca ağırlık nasılda kilometrelerce yukarıda düşmeden gezinebiliyor? Bulutların bu kadar ağarlığa rağmen gökyüzünde asılı kalabilmelerinin sebebi bu su damlacıklarının çok küçük olmalarıdır. Her ne kadar bir kilometre çapındaki bir bulutta en azından 1000 ton su varsa da bu hacimdeki hava 1 milyon tondur, yani bin kez daha ağırdır. Bu nedenle de bulutlar içerlerindeki yağmur taneleri iyice oluşup, ağırlaşıp yere düşene kadar tepemizde gezinip dururlar.İşte bulutlar artık taşıyamayacağı bir kütleye sahip olduğunda yere yağmur olarak inerler. Aslında yağmur yağarken yağmur damlası oluşma işlemi devam ettiğinden bulut içindeki suyu boşaltıp bir anda kaybolmaz.

Bulutlar Neden Beyazdır?

Bulutlar oluşmaya başladığında içindeki su damlacıkları o kadar küçüktür ki,üzerine gelen ışıkları doğrudan yansıtırlar ve bu tip bulutlar pamuk gibi bembeyaz gözükürler.Ama zamanla bu su damlacıkları birleşip büyüdükçe,yani kalınlaştıkça gelen ışığı daha az yansıtırlar ve git gide daha koyu bir renk alırlar.

Yukarıda dediğimiz gibi her bulutun belli bir taşıma kapasitesi vardı ve demekki koyu renkli bulutlar bu kapasiteye yaklaşmışlardır ve bu tür bulutlar yağmur bulutu olarak bilinirler.Ayrıca yağmur bulutlarınında git gide ağırlaşan su damlacıkları bulutun altına toplandığından,bu tip bulutların tabanları üst tarafına nazaran daha koyu renkte görünür

Konu: Nedir ?

Sis Nedir ve Nasıl Oluşur ?

Yatay görüş mesafesini 1 km.nin altına düşüren meteorolojik bir olaydır. Stratus bulutunun yerde veya yere yakın seviyede oluşması olarak da bilinir. Yerle temas eden hava içindeki subuharının yoğuşması veya donarak kristalleşmesi sonucu ortaya çıkan çok küçük su damlacıkları veya buz kristallerinden meydana gelmiştir.

Sis içinde çisenti biçiminde çok hafif yağış olabilir. Zirai açıdan faydalı olduğu kadar, güneşe engel olduğu için deniz, kara ve hava ulaşımında büyük ölçüde olumsuz etkileri de görülmektedir.
Sis Türleri:
A) Hava Kütlesi Sisleri:
1) Radyasyon sisi:

Açık ve durgun gecelerde ısı kaybı sebebiyle yer yüzeyi ve yüzeye yakın hava soğur. Yerden yukarı doğru yükseklik arttıkça atmosferde ters bir sıcaklık dağılımı ortaya çıkar. Alt seviyelerde hava soğuktur. Yükseklik arttıkça sıcaklık da artar. Soğuma havanın çiğ noktasına kadar inerse sis meydana gelir. Gece başlar, gündüz hava ısınınca, öğleye doğru ortadan kalkar.
2) Adveksiyon (Yatay Hava Hareketi) Sisi:

Sıcak ve nemli havanın soğuk bir yüzey üzerine hareketi ile alt katmanların soğuyarak su buharının yoğunlaşması sonucu oluşan sislerdir.
3) Oroğrafik (Yer Şekili) Sis:

Yatay hareket eden havanın yer şekli etkisiyle yükselerek soğuması neticesinde oluşan sislerdir. Yer şekli etkisiyle yükselme hafif hafif ve yataya yakın olmalıdır.
B) Cephe Sisleri:

Karşılaşan iki farklı hava kütlesinden sıcak olanın soğuk olan üzerinde yükselerek soğuması neticesinde oluşan sislerdir.