Tweet
ABD Dışişleri Sözcü Yardımcısı, bir Yunan gazetecinin KKTC ile yasadışı ticaret yapıldığını iddia ederek bilgi istemesi üzerine, 'Kıbrıs'ın kuzeyiyle ticari alışveriş yasadışı değil' dedi.
Bush yönetiminin, Annan Planı üzerine 2004'te yapılan referandumlardan bu yana KKTC ile ticari ilişki kurabilmek için yaptığı bir dizi girişim, gizliliği yeni kaldırılan ABD belgeleriyle açıklık kazandı. Amerikan Helenik Enstitüsü (AHI) adlı kuruluşa verilen bu belgeler Washington'daki Rum lobisinin tepkisini çekerken, Dışişleri Bakanlığı'ndan da "KKTC ile ticaretin yasal olduğu" yönünde bir açıklama geldi.
Amerikan belgeleri
ABD Dışişleri Sözcü Yardımcısı Adam Ereli, "Kıbrıs'ın kuzeyiyle ticari alışveriş, bildiğim herhangi bir kıstas çerçevesinde yasadışı değil" dedi. Ereli, bu açıklamasını, günlük brifingde ABD'nin KKTC ile yasadışı ticaret yaptığını öne süren bir Yunanlı gazetecinin bu konuda aktif şirketlerin ve Kuzey Kıbrıs'tan aldıkları malların listesini talep etmesi üzerine yaptı.
Ereli, aynı gazetecinin "Madem ticaret yasadışı değil, o zaman Kuzey Kıbrıs'ı neden tanımıyorsunuz?" şeklinde özetlenebilecek sorusuna ise "Tanıma konusundaki politikamızın özü değişmedi" yanıtını verdi.
ABD'nin 2004'ten itibaren, Amerikan şirketleri ile KKTC arasında doğrudan ticareti teşvik için bir dizi önlem aldığını yansıtan belgelerin gizliliği, Amerikan "Bilgi Edinme Özgürlüğü Yasası" (FOA) kapsamında AHI'in resmi başvurusu üzerine kaldırıldı. ABD Dışişleri Bakanlığı, KKTC ile ticari ilişki arayışının başlangıç adımlarını yansıtan 5 belgeyi tümüyle, 2 belgeyi kısmen AHI'a teslim ederken, 4 belgeyi ise henüz açıklamadı.
Gizliliği kaldırılan belgelere göre, ABD'nin bütün ilgili makamlarının aldığı ortak karar uyarınca, KKTC ile doğrudan ticarete ilişkin teknik hazırlıklar için 2004 Eylül'ünde start verildi. Bir belge, Washington'ın ilk olarak Kuzey Kıbrıs tarım ürünlerinin Amerikan piyasasına uygunluğunu sağlamak için harekete geçtiğini gösteriyor. Belgede, "ABD'nin ithalat kıstaslarına uygun bitkisel sağlık standartlarını karşılayabilmesini sağlamaya yönelik süreci başlatmak" için ABD' nin Ankara Büyükelçiliği'nden Kuzey Kıbrıs'a bir tarım heyeti gönderdiği belirtiliyor.
"İzolasyona karşı"
KKTC'ye gönderilen Amerikan heyetinin bir görevinin de "ABD'nin 'KKTC' ihracat belgelerini kabul etme politikasını mümkün olduğu ölçüde AB politikasıyla uyumlu kılmak" olduğunu kayda geçiren belge, ziyaretle ilgili olarak "Bu, ABD'nin Kıbrıs Türkleri'nin izolasyonunu hafifletme adımları atma yönünde uluslararası topluluğa verdiği sözü yerine getirmek için elinden geleni yaptığının önemli bir işareti olacaktır" ifadesine yer veriyor.
Etkinlikler zinciri
Amerikan belgelerinde "Kuzey Kıbrıs ile ABD arasındaki ticaretin önünde engeller bulunduğu" kayda geçirilmiş. Ancak bu engellerin aşılabilmesi için, ABD'nin Ankara ve Lefkoşa büyükelçiliklerinin girişimiyle gayri resmi Kuzey Kıbrıs heyetleri oluşturduğu, heyetlerin Paris'teki Uluslararası Gıda Fuarı, "ABD ile iş ve ticaret nasıl yapılır?" konulu seminer dahil bir dizi etkinliğe katılmalarının sağlandığı da belirtiliyor.
ABD'den ithalat
Bir diğer belge, "Kuzey Kıbrıs iş dünyasının ABD ürünleri için ihracatçı bulma fırsatları" konusunda eğitilmesine yönelik Kasım 2004 seminerinin, doğrudan ABD'nin Güney Kıbrıs'taki büyükelçiliğince düzenlendiğini yansıtıyor. Aynı belgede, "Kuzey Kıbrıs'ta kişi başına düşen gelirin ve Kıbrıslı Türklerin tüketimle sanayi mallarına ilgisinin artmasına paralel olarak, büyükelçiliğin yapacağı etkinliklerle, ABD'nin Kuzey Kıbrıs'a ihracatının yüzde 10 oranında artırılabileceği" vurgulanıyor.