Tweet
Akvaryum Hakkında Bilgiler
AKVARYUM BAKIMI
Biyolojik dengesi oturmuş, balıkları, bitkileri ve dekorasyonu tamamlanmış, kısacası düzene girmiş bir akvaryumun bakımı fazla çaba gerektirmez. Fakat balıklarınızın sa lıklı ve akvaryumunuzun güzel kalması için düzenli bir bakımın gereklerini yerine getirmelisiniz. Bu konuda yapılabilecek en iyi şey, aksatmadan uygulanacak bir bakım takvimi oluşturmaktır. Her iki haftada bir %25 oranında su de iştireceksiniz, diyelim. Haftanın belirledi iniz bir gününde , örne in her ikinci pazar günü bu kısmi su de işimini yerine getirmelisiniz. Bakımlı ve güzel kaldı ı sürece akvaryumunuzdan aldı ınız zevk devam edecektir.
Akvaryumunuzda sa lıklı bir bitki örtüsü varsa akvaryum kumu yıllarca temizlenmeden yerinde kalabilir. Akvaryum tabanında yavaş bir su dolaşımı gerçekleştiren taban ısıtma sistemleri de (örne in BioPlast Thermo-Float-System) akvaryum kumunun kokuşmadan yıllarca sa lıklı kalmasına katkıda bulunurlar.
Her gün:
Yemleme
Balıklarınıza günde 2 veya 3 kez birkaç dakika içinde bitirebilecekleri kadar yem verin. Fazla yemlemek hem balıklar için sa lıksızdır, hem de akvaryumunuzun çabuk kirlenmesine ve yosunlanmasına yol açar.
Balıklarınızın sa lı ını yerinde mi?
Balıklarınızın davranışlarını ve iştahlarını bir gözden geçirin. Herhangi bir anormallik bir hastalık belirtisi olabilir. Hasta bir balı ı hiç zaman geçirmeden küçük bir karantina akvaryumuna ayırmak gerekir. Gereken ilaçlamalar bu karantina akvaryumunda yapılabilir. Balıklarınızın toplu olarak yaşadı ı esas akvaryumunuza kesinlikle ilaç atmayın; ilaçların birço u akvaryumdaki yararlı bakterileri de öldürerek biyolojik dengeyi bozar.
Su sıcaklı ını kontrol edin
Termometreye bir göz atarak sıcaklı ı kontrol edin. Kaliteli bir ısıtıcı termostatın akvaryum sıcaklı ını ayarladı ınız noktada yıllarca sabit tutabilmesi gerekir. E er sıcaklıkta büyük oynamalar oluyorsa nedenini araştırmak, (ışıklandırma sistemi yüzünden veya do rudan güneş ışı ı aldı ı için de akvaryum belli saatlerde ısınıyor olabilir) gerekirse daha kaliteli bir ısıtıcı-termostat almak gerekir.
Filtre düzgün çalışıyor mu?
Su çıkışına bakarak filtrenizin düzgün çalıştı ından emin olun. Akvaryumunuza uygun kaliteli bir filtrenin aylarca tıkanmadan ve yıllarca bozulmadan çalışabilmesi gerekir.
Haftada bir:
Ön camdaki yosunların silinmesi
Yosunlanan ön camları cam çizmeyen türden, sadece bu iş için ayırdı ınız, kesinlikle deterjana temas etmemiş bir keçeli bulaşık süngeriyle silin.
İki haftada bir:
Düzenli su de işimleri
Biriken artık maddelerin kısmen atılması ve eksilen minerallerin tamamlanması açısından %20-25 oranındaki düzenli su de işimleri çok önemlidir.
Bir akvaryum hortumu aracılı ıyla akvaryumunuzun suyunun %20-25'ini boşaltın. Bu suyu dipten çekerek akvaryum tabanında birikmiş tortuları da temizleyebilirsiniz.
Boşalttı ınız suyun yerine dolduraca ınız, temiz bir kapta üzeri açık dinlenmiş suya, balık sa lı ını tehdit eden klor ve a ır metalleri nötralize etmek için iyi bir su hazırlayıcı preparat ekleyin (örne in 20 litre dinlenmiş su başına 5 ml BioPlast AquaClean). Akvaryumuzda bol bitki, özellikle Echinodorus türleri varsa suda eksilen demiri tamamlamak için dinlenmiş suya demirli sıvı gübre de eklemek (örne in 50 litreye 5 ml BioPlast FerroPlant) yerinde olacaktır.
Büyük akvaryumlarda düzenli su de işimleri ayda bir de yapılabilir. Önemli olan, su de işimlerini belirlenmiş periyoda göre düzenli bir şekilde yapmaktır.
Hızlı uzayan bitkilerin budanması
Akvaryumunuzun arka planına dikti iniz hızlı uzayan, tek gövdeden yaprak veren bitki türlerini su yüzeyine eriştikçe budamak gerekir. Bitki gövdesini, tepeden 15-20 cm aşa ıdan keserek akvaryum tabanına gömün; bir süre sonra kendili inden köklenecektir.
Ön filtrenin temizlenmesi
Bazı akvaryumlarda, esas filtrenin aylarca tıkanmadan çalışmasını sa layacak, kolayca temizlenen bir ön filtere düzeni bulunur. Bu ön filtrenin en azından iki haftada bir suda çalkalanarak temizlenmesi yerinde olacaktır.
Ayda bir:
Akvaryum filtresinin temizlenmesi
Piyasada çeşitli filtre türleri bulunur. Akvaryumun içine konan iç filtreler, akvaryumun dışına konan dış filtreler vardır. En iyisi bilen birinin elinizdeki filtrenin nasıl temizlenmesi gerekti ini size bir kez göstermesidir.
Filtrelerin ço unda en azından üç işlevi gerçekleştiren filtre malzemeleri bulunur:
1. Kaba kirleri tutan, ince filtre malzemelerinin çabuk tıkanmasını önleyen (mekanik) kaba ön filtre malzemeleri
2. Üzerlerinde biyolojik arınmayı sa layan yararlı bakterilerin kolonileşti i geniş yüzeyli biyolojik filtre malzemeleri
3. Filtrenin su çıkışından hemen önce yer alan, ince tortuları tutan (mekanik) ince filtre malzemeleri
Mekanik filtre: Biyolojik filtre işlevi olmayan ya da az olan, sudaki tortuları tutmak için kullanılan filtre
Mekanik filtreler önce içi su dolu bir kovada kaba kirlerinden arındırılmalı, sonra akar musluk altında iyice çalkalanarak temizlenmelidir. İnce mekanik filtre malzemesi ço u zaman yenisiyle de iştirilir.
Biyolojik filtre malzemesi, yerleşmiş bakteri kolonilerine zarar vermemek için en iyisi eski akvaryum suyuyla hafifçe çalkalanmalıdır. Biyolojik filtre malzemesi yenilense dahi içine bir miktar eski biyolojik filtre malzemesinden katılarak aşılanmalıdır. Bu, yeterli bakteri popülasyonunun çabucak oluşmasını sa layacaktır.
Balık seçimi
Bazı balık türleri aşırı saldırgan ya da çekingen olmaları veya çok özel akvaryum koşulları gerektirmeleri nedenleriyle ancak hemcinsleriyle bir arada tutulabilirler.
Birçok balık türü de di er uyumlu türlerle birlikte rahatlıkla bir akvaryumu paylaşabilirler. Çeşitli balık ve bitki türlerinin bir arada tutuldu u bu tip akvaryumlara karma akvaryumlar denir. Çeşit ve renk zenginli iyle ço una tek tür akvaryumlarından daha cazip gelen karma akvaryumlarda uyumu sa layabilmek için bir araya koyaca ınız bitki ve balık türlerini bilinçli seçmeniz çok önemlidir.
Balık seçiminde dikkat edilmesi gerekenler noktalar:
Akvaryumun büyüklü ü
Akvaryumunuz, alaca ınız balı ın büyüyüp de son boyuna geldi inde yer ihtiyacını karşılayacak kadar geniş olmalıdır. Akvaryumunuza kaldırabilece inden fazla balık koymamalısınız. Basit bir yaklaşım: cm olarak toplam balık boyu litre cinsinden akvaryum hacmini aşmamalıdır. Örne in akvaryumunuz 100 litre su alıyorsa boyu 5 cm olan balıklardan en fazla 20 tane koymalısınız.
Su şartları Almak istedi iniz balık türünün ayrıca ne tip su şartları gerektirdi ini (suyun asitli i pH, suyun sertli i GH, sıcaklık, oksijen, nitrat toleransı vb.) güvenilir kaynaklardan araştırmalısınız. İyi akvaryum kitaplarında türler tanıtılırken akvaryumda ne gibi şartlar aradıkları belirtilir. Akvaryumunuzda sa layamayaca ınız su şartları gerektiren balıkları almamalısınız.
Balı ın sa lı ı Alaca ınız balık hareketli, canlı renkli ve iştahlı olmalıdır. Balı ı almadan önce akvaryumcuda yem yedi ini görmek yerinde olacaktır. Üzerinde hastalık ya da parazit belirtisi olabilecek herhangi bir leke ya da yaralanma olmamalıdır.
Yeni aldı ınız bir balı ı akvaryumunuza koymadan önce, e er imkanınız varsa, bir hafta kadar ayrı bir karantina akvaryumunda gözleyip sa lıklı oldu una emin olmanızı öneririz. Bazı hastalıklar çok çabuk yayılabilirler.
Balı ın kalitesi ve dayanıklılı ı
Sadece türlerine de il, üretildikleri yerdeki yetiştirilme şartlarına da ba lı olarak bazı balıkların bakımı kolayken bazıları başlangıçta ne kadar sa lıklı ve güzel gözükürse güzüksünler çok çabuk hastalanıp ölürler. Özellikle akvaryum tecrübeniz azsa, hayal kırıklı ına u ramamak için normal şartlarda yetiştirilmiş (hormonsuz, ilaçsız, normal sıcaklıkta vs.) ve dayanıklı olarak bilinen türleri seçmelisiniz. Ucuz fakat hastalıklara karşı ba ışıklı ı zayıf balılar hem sizi üzecek, hem de sonuçta daha pahalıya malolacaklardır.
Saldırgan / Çekingen
Saldırgan türlerle çekingen türler bir araya konulmamalıdır. Zayıfların aşırı hırpalanmaması için saldırgan türlerde kendi aralarında ya çift ya da sekizlik veya daha kalabalık gruplar halinde tutulmalıdırlar. Bazı türlerde iki erkek aynı akvaryuma konulmamalıdır.
Hareketli / Sakin
Yavaş yüzen sakin balıklar genelde haraketli ve hızlı balıklardan rahatsız olurlar. Bir köşeye çekilip yemden bile kesilebilirler.
Teritoryal / Sürü balı ı Bazı balık türleri (örn. çiklitler, yani yavrularını büyütenler) en azından üreme zamanları teritoryal olurlar. Akvaryumda belli bir bölgeyi sahiplenip di er balıkları sokmamaya çalışırlar. Akvaryum, zaman zaman tehlikeli olabilecek kavgaların sürüp gitmemesi için her çifte yeterli alan sa layabilecek kadar geniş olmalıdır. Örne in, cüce çiklit famiyasından, boyu ço u zaman 4cm'yi geçmeyen apistogramma cacatuiodes dişisi yavrularını büyütürken akvaryum tabanında 30cm × 30cm kadar bir alana ihtiyaç duyar.
Teritoryal balıkları henüz gençken bir araya koymak biribirlerine alışmaları açısından yararlı olacaktır.
Neon tetra, rasbora veya çöpçü balı ı gibi bazı türler sürü balı ıdırlar. En az 6'lık gruplar halinde tutulmalıdırlar; aksi halde çok sinirli ve stresli olabilirler.
Beslenme alışkanlıkları Türlerine veya yetiştirilme şartlar?na ba lı olarak bazı balıklar yem konusunda çok seçici olurlar; verdi iniz pul yemi aç kalma pahasına dahi kabul etmeyebilirler. Bunlar ço u zaman canlı yeme, ya da en azından donmuş yeme alıştırılmış olabilirler. Canlı yemlerin hastalık taşıyabilece i, donmuş yemlerin de henüz Türkiye'de zor bulunaca ını için seçti iniz balı ı almadan önce kuru yem yedi ini deneyerek görmenizi öneririz.
E er akvaryum tecrübeniz azsa başlangıçta yem konusunda seçici olmayan türleri tercih etmelisiniz. Aç kalan balık, yeni bir akvaryuma gelmenin stresi de eklenince çok çabuk zayıf düşüp hastalanabilir.
Bitkilerle ilişkiler
Bazı balık türleri bitkilere hiç dokunmazken bazıları yumuşak yaprakları ve filizleri yiyerek, ya da kumu kazıp köklerinden sökerek kalın yapraklı ve sa lam köklüler dışındaki bitkileri kısa zamanda yok ederler. E er akvaryumunuzda zengin bir bitki örtüsü istiyorsanız bitkilerle iyi geçinen türleri seçmelisiniz. Neyse ki bitkilere zarar vermiyen birçok güzel tür vardır (örn. melek balı ı).
Bitki seçimi
Bitkinin / Akvaryumun büyüklü ü
Bazı bitki türleri gelişebilmek için akvaryum tabanında belli bir alana ve su derinli ine ihtiyaç duyarlar. Kitaplarda bitki türleri tanıtılırken genelde yer ihtiyaçları belirtilir.
Su şartları: Sıcaklık, pH, sudaki karbondioksit miktarı, sertlik (GH ve KH), mineraller
Her bitki, türüne özel su şartları gerektirir. Bazı türler oldukça dayanıklıdır; çok çeşitli su şartlarına uyum sa layabilirler. Bazılarını ise - bunların arasında kırmızı yapraklı çok güzel türler de vardır - akvaryumda yaşatmak gerçekten zordur; çok fazla ışık, karbondioksit ve di er bitki besinlerine gereksinim duyarlar. Bazı türler de tam anlamıyla sualtı bitkisi olmadıkları halde akvaryum bitkisi diye pazarlanırlar.
Akvaryum tecrübesi henüz az olanlara başlang?çta dayanıklı türleri tercih etmelerini öneririz. Örne in Cryptocoryne ailesine ait hem çok dekoratif hem de dayanıklı türler vardır.
Gerektirdikleri ışık şiddeti
Bazı bitki türleri aş ışıkla yetinebilirken, hatta bazen az ışı ı tercih ederlerken, bazıları çok ışık gerektirirler. Bunlar genellikle hızlı büyüyen bitkilerdir. Büyüme hızıyla orantılı olarak daha çok karbondioksit ve di er bitki besinlerine ihtiyaç duyarlar. Buna karşılık daha çok da oksijen üretirler.
Akvaryumda bitki düşmanı balıklar var mı?
Bitkilere zarar verebilecek balıkların bulundu u akvaryumlara ancak kalın yapraklı ve sa lam köklü bitkiler konulmalıdır. Kökleri kazılmaya karşı güvenceye almak için gövdenin etrafına taşlar dizilebilir.
Balıkların ihtiyaçları Bazı balık türleri için belli bitki türlerinin akvaryumda bulunmasında yarar vardır. Örne in guramiler ve betalar su yüzeyinde köpükten yuva yaparken bazı yüzen bitki türlerinden yararlanmayı severler. Bu bitkiler, yumurtadan çıkan yavrular için de hem saklanma ortamı, hem oksijen kayna ı hem de yüzeylerinde yaşayan mikroorganizmalarla besin deposu görevi görürler.
Bazı türler, geniş yapraklı büyük Echinonodorus türlerinin yapraklarına yumurtlarlar (örn. melek balı ı).
İnce ve sık yapraklı bitkilerin arasına saklanabilen yavru balıkların akvaryumdaki di er balıklara yem olmadan paçayı kurtarma şansları çıplak bir akvaryumdakinden çok daha fazladır.
Birçok balık türü, suyun biyolojik arıtımına katkıda bulunan ve kendileri için saklanma yerleri oluşturanbitkilerin bulundu u akvaryumlarda çok daha sa lıklı gelişirler.
İlk gün
Cam akvaryumu ilkönce sakıncasız bir yerde doldurup deneyin. Böylece yıkamış da olursunuz.
Akvaryumu pencere karşısında olmayan ve pencereden do rudan ışık almayacak bir duvar kenarına yerleştirin. Do rudan güneş ışı ı alan akvaryumlarda aşırı ısınma ve yosunlanma olabilir. Bir odanın en sakin, en gölge köşesi akvaryum için en uygun yerdir.
Akvaryum kum tabanını demir ve minerallerce zenginleştirmek için hafifçe ıslattı ınız akvaryum tabanına laterit kumu serpebilirsiniz. Üzerine kum dökmeden önce lateritin kuruyup sertleşmesini bekleyin.
So uk suyla iyice yıkayıp çalkaladı ınız akvaryum kumunu yaklaşık 5cm kalınlı ında bir tabaka oluşturacak şekilde akvaryum tabanına yayın. Önden arkaya do ru yükselen hafif bir e im verin.
Kumu karıştırmamak için, üzerine koyaca ınız bir taba a su dökerek akvaryumu yarısına kadar doldurun.
Akvaryumu koyu renkli taşlar, mopani kökleri ve uygun biçimlerde kesilmiş hindistan cevizi kabuklarıyla kafanızda tasarladı ınız gibi dekore edebilirsiniz. Böylece balıklara saklanma yerleri de oluşturmuş olursunuz. Kullandı ınız malzemeler kireçli veya toksik olmamalıdır.
Kısa boylu bitkileri öne, uzun boyluları veya hızlı büyüyenleri arkaya dikin. Dikmeden önce kökleri çok uzun bitkilerin köklerini makasla kesip 2-3 cm'ye kadar kısaltın.
Akvaryumu tamamen doldurun. Filtre, termometre ve ısıtıcı-termostatı yerleştirip çalıştırın. Isıtıcı-termostatı, suyun sıcaklı ını istedi iniz noktada tutacak şekilde ayarlayın (tropik akvaryumlarda genelde 25° C). Akvaryuma, sudaki klorü ve a ır metalleri nötralize etmek için uygun miktarda su hazırlayıcı preparat (örn. BioPlast AquaClean 5ml/20 litre) ekleyin.
Akvaryuma balık koymadan önce iki gün bekleyin.
İlk günlerde akvaryum suyu bulanık olabilir. Biyolojik dönüşümler başladıkça bir kaç gün içinde su kendili inden berraklaşacaktır.
Üçüncü gün:
Işıklandırma: Işı ı bir saatli şaltere ba layarak akvaryumun düzenli olarak günde on-on iki saat aydınlanmasını sa layın.
Akvaryuma ilk balıkları koyun. Bunların dayanıklı ve yosun yiyen türler olması (örne in lepistes, black molly gibi canlı do uranlar) tercih edilmelidir. İlk koyaca ınız balıların toplam boyları, akvaryumunuzun bir-iki ay sonra biyolojik dengesi kuruldu u zaman kaldırabilece i toplam balık boyunun (yaklaşık litre olarak akvaryum hacmi kadar cm)1/5'inden fazla olmamalıdır.
Balıklarınıza günde iki veya üç kere, iki dakika içinde bitirebilecekleri kadar yem vermeye başlayın. Akvaryumu çok çabuk kirleten fazla yemlemeden kaçının. Hem besleyici de eri, hem de akvaryumda biyolojik dönüşüm zinciri içinde de erlendirelemeden birikip kirlilik yapan maddelerin azlı ı açısından kaliteli yem kullanımı önemlidir.
İki hafta sonra:
Yaklaşık 1/4 oranında ilk su de işimini yapın. Akvaryuma koyaca ınız dinlendirilmiş taze suya, litre olarak hacmine uygun miktarlarda su hazırlama preparatı (örn. BioPlast AquaClean) ve demirli sıvı akvaryum gübresi (örn. BioPlast FerroPlant) ekleyin.
Daha sonrası:
Akvaryumunuzun son balık nüfusunu oluşturmayı aşamalı olarak bir aya yayın. Bir kere balılarınızı tamamladıktan sonra da mümkün oldu u kadar akvaryumunuza dışarıdan yeni balık sokmayın. Her yeni balık hastalık riski demektir. Di er bir çözüm de, yeni alınan balıkları ayrı bir karantina akvaryumunda bir hafta kadar gözleyip, ancak sa lıklı oldu uklarına emin olduktan sonra esas akvaryuma koymaktır.&n
İki haftada bir 1/4 - 1/5 oranındaki su de işimlerini ihmal etmeyin. Su de işimlerini yaparken tabanda birikmiş tortuları ve çürüyen bitki artıklarını da alabilirsiniz. Bu arada tek gövdeden yaprak veren ve hızlı uzayan bitkileri bir kontrol edin; su yüzeyine ulaşmış olanları tepeden 20cm kadar aşa ıdan makasla kesip kuma dikin. Köklü alt kısmı çıkarıp atabilirsiniz.
Bilinçli kurulan bir akvaryumun işleyen bir biyolojik düzen haline gelip do al güzelli ine kavuşması 2-3 ay kadar sürecektir.
Balıklarınızın toplu olarak yaşadı ı akvaryumunuza kesinlikle ilaç atmayın. İlaçların ço u, bazı bakteri türlerini yok edip akvaryumdaki biyolojik dengeyi bozarak bu sefer sa lıklı balıklarınızın da hayatını tehlikeye sokar. En iyisi, hasta balıkları teşhis eder etmez küçük bir karantina akvaryumuna ayırmak, gereken ilaçlamayı da orada yapmaktır.
Cam akvaryum
Piyasada türlü ölçülerde ve geometrilerde akvaryum bulabilir, ya da kendiniz istedi iniz ölçülerde özel olarak yaptırabilirsiniz. Günümüzde en dayanıklı akvaryumlar kenarları özel akvaryum silikonuyla yapıştırılan cam levhalardan yapılır. Akvaryumun büyüklü ü arttıkça artan su basıncına dayanacak şekilde camların kalınlı ı da artar. Bir akvaryum, içi suyla doluyken küçük darbelerle patlamayacak kadar sa lam olmalıdır. Zehirli olmayan silikon yapıştırıcı kullanıldı ından da emin olunmalıdır. Akvaryumunuzu kaliteden ödün vermeden güvenilir bir firmadan almanızı tavsiye ederiz.
Küçük bir akvaryumunda sa lıklı bir biyolojik denge kurmak büyük bir akvaryuma göre çok daha zordur. Çünkü az su hacmiyle bitki çürümesi, fazla yemleme gibi olumsuzluklardan büyük hacimli bir akvaryuma göre çok daha çabuk etkilenecektir. Büyük bir akvaryumda balıklar çok daha sa lıklı yaşar ve gelişirler. Çok büyük bir akvaryumun bakımı da bazı pratik nedenlerden tecrübesiz birine zor gelebilir. Her durumda alaca ınız ilk akvaryumun en az 100 litre hacminde olmasını öneririz. Örne in 80× 40× 40cm (uzunluk× genişlik× yükseklik) başlangıç için ideal bir ölçüdür. Dekore edildi inde güzel bir derinlik hissi verebilmek için bir akvaryumun genişli i en az yüksekli i kadar olmalıdır.
Akvaryumun yerinin seçimi:
Akvaryum odada rahat izlenebilecek ve pencereden do rudan ışık almayacak bir konuma yerleştirilmelidir. Do rudan güneş ışı ı alan akvaryumlarda çok çabuk yosunlanma görülür. Dekorasyon derinli i ve balıkların kendilerini daha güvende hissetmesi açısından en iyisi akvaryumu bir duvara yaslamak olacaktır. Balıkların ço u her yönden ışık gelmesinden tedirgin olurlar. ikle büyük akvaryumları oda tabanının stati i açısından da duvara yaslamak daha güvenli olacaktır.
Akvaryum alınırken dikkat edilmesi gereken noktalar:
Akvaryum güvenilir bir yerden alınmalı, kaliteden ödün verilmemelidir. Aranan özellikler: Sa lamlık, düzgün kesim ve silikon yapıştırma, kaliteli ve zehirsiz silikon kullanımı.
Akvaryum en az 100 litre hacminde olmalıdır. Dekorasyonda derinlik hissi verebilmeniz ve balıkların rahatlı ı açısından genişli i en az yüksekli i kadar olmalıdır.
Akvaryum dolabı
Suyuyla, kumuyla ve dekorasyonuyla içi dolu bir akvaryumun a ır oldu u (yaklaşık 1.3× litre hacim× kg) unutulmamalıdır. Örne in 80× 40× 40cm ölçülerinde dolu bir akvaryum (128 litre) yaklaşık 166kg a ırlı ındadır. Akvaryumun altına koyaca ınız sehpa, masa veya dolap bu a ırlı ı taşıyacak kadar sa lam ve dengeli olmalıdır. Akvaryumla altlık arasına hem ısı izolasyonu hem de mekanik şok emilimi için strafor gibi esnek bir malzeme yerleştirilmelidir. Akvaryumunuza otururken karşıdan bakıyor olmanız idealdir. Yani altına masa, dolap ya da sehpanın yüksekli i 75cm kadar olmalıdır.
Akvaryum kumu
Akvaryum kumu olarak genellikle taneleri 2-4mm kalınlı ında kireçsiz dere kumu veya quarz kum kullanılır. Koyu renk tonlu kum tipleri akvaryumlarda daha dekoratif bir görünüm verirler. Akvaryum tabanında oluşturulacak kum örtüsünün yaklaşık 5cm kalınlı ında olması tavsiye edilir. Birçok biyolojik dönüşüm akvaryum tabanında yer alır. Bu dönüşümler sonucu ortaya çıkan organik maddelerin bir kısmı, bitki kökleri tarafından besin maddesi olarak kullanmak üzere emilirler. Bazı balık türleri kumu kazarak kendilerine vaya yavrularına yuva yaparlar. Akvaryum kumundaki su dolaşımı biyolojik denge için son derece önemlidir. Kumda çok hızlı su dolaşımı besin maddelerinin birço unun oksitlenerek çökmesine ve bitkiler tarafından kullanılamayacak bir hale gelmelesine neden olur. Taban filtreleri bu yüzden bitkili akvaryumlarda tavsiye edilmezler.
Çok yavaş su dolaşımı ise kumda oksijenin çok azalmasına ve kokuşmaya neden olur. Ayrıca dolaşım olmazsa besin maddeleri bitki köklerine taşınamazlar. Çok ince kum kullanmak bu yüzden bitkiler için ideal de ildir.
Son yıllarda kumda optimal su dolaşımını sa lamak için düşük güçte taban ısıtıcıları kullanılıyor ve bitkiler, dolayısıyla balıklar üstünde de olumlu sonuçları da görülüyor.
Laterit, tropik bölgelerde çok görülen, mineraller- özellikle de demirce zengin kırmızı bir kum tipidir. Akvaryum kurulurken kum konulmadan tabana bir miktar laterit dökülmesi bitkilerin uzun süreler demir eksikli i çekmeden büyüyebilmesine yardım edecektir.
Akvaryum filtresi
Su filtresi bir akvaryumun kalbi gibidir. Ço unlukla bir su pompasından ve kirli suyun içinden geçerken temizlendi i bir filtre haznesinden oluşur. Suyu temizlemesinin yanında akvaryumda sürekli su dolaşımı oluşturarak sıcaklı ın eşit da ılmasını ve suyun oksijence zenginleşmesini sa lar. Kaliteli bir su filtresinin pompası 10 yıldan fazla bozulmadan çalışabilmeli, rahatsız edici sesler çıkarmamalıdır. De işik filtre tipleri vardır. Bazıları akvaryumun içine yerleştirilirken (iç filtre) bazıları dışarıda (dış filtre) kalırlar.
Akvaryum filtresiyle, kullanılan filtre malzemelerinin cinsine ba lı olarak mekanik, biyolojik ve kimyasal olmak üzere üç tür filtrasyon gerçekleştirilebilir:
Mekanik filtrasyon:
Mekanik filtrasyonda su, sünger, sentetik elyaf gibi tortu tutucu filtre malzemeleri kullanılarak kaba kirlerden arındırılır. Mekanik filtrasyon, kolayca temizlenebilen bir ön filtre aracılı ıyla gerçekleştirilip, daha zor temizlenen ve biyolojik filtrasyonun yer aldı ı esas filtrenin daha uzun süreler temizlenmeden görev yapması sa lanabilir. Mekanik filtre malzemeleri, malzeme türüne göre sık sık yıkanmalı ya da yenilenmelidirler.
Biyolojik filtrasyon:
Biyolojik filtrasyonda sünger, fırınlanmış seramik gibi bol gözenekli, geniş yüzeyli filtre malzemelerine yerleşen aerobik ve anaerobik bakteriler, azot zinciri gibi biyolojik dönüşümleri gerçekleştirerek suyun biyolojik olarak arınmasını sa larlar. Filtreye yeni yerleştirilmiş bir malzemede bakterilerin kolonileşerek yeterli nüfusa ulaşmaları bir ay kadar bir zaman alır. Filtreyi temizlerken bakteri kolonilerini yok etmemek için biyolojik filtre malzemesini en iyisi de iştirdi iniz akvaryum suyuyla hafifçe çalkalayınız. Biyolojik filtre malzemesini yeniledi iniz zaman bakteri oluşumunu hızlandırmak için bir miktar eski malzemeyle karıştırabilirsiniz.
Kimyasal filtrasyon:
Suyun asitli ini (pH) düşürmek ve dengede tutmak için turba (torf, peat) filtre malzemesi kullanılır. Hümik asitler içeren bu filtre malzemesi, suyu hafif kahverengileştirerek yumuşak suyu seven bazı balık türlerinin yaşamasına uygun bir ortam sa lar.
Isıtıcı-termostat
Ço u tropik bölgelerden gelen akvaryum bitki ve balıkları genellikle 24° -26° C su sıcaklı ı gerektirirler. Isıtıcı-termostatın görevi akvaryumun sıcaklı ını ayarlanan sıcaklıkta olabildi ince az salınımlarla sabit tutmaktır. Günümüzde bazı tanınmış firmaların ürettikleri kaliteli ısıtıcı-termostatlar sayesinde akvaryumlarda suyun sıcaklı ını güvenli bir biçimde ayarlamak artık bir sorun olmaktan çıkmıştır.
Isıtıcının gücü (Watt) ne olmalı?
Akvaryumunuzun sıcaklı ını 25° C'de sabit tutmak için serin bir odada litre başına yaklaşık 1,5 Watt ısıtıcı gücü hesap etmelisiniz. İyi ısıtılan bir odada ise lire başına 1 Watt yeterli olacaktır. Örne i 100 litrelik bir akvaryum için so uk bir adada 150 Watt'lık, ılık bir odada ise 100 Watt'lık bir ısıtıcı gerekecektir.
Işıklandırma sistemi
Di er bitkiler gibi akvaryum bitkileri de fotosentez yoluyla besinlerini sentezleyebilmek için ışık enerjisi gerektirirler. Gün ışı ı, görünümü bozan ve bitkilere zarar veren yosunların oluşmasına neden oldu u için akvaryumlar genelde do rudan güneş ışı ı almayan bir yere yerleştirilir ve suni olarak aydınlatılırlar. Akvaryum kapa ına takılan floresan lambaları en yaygın ışıklandırma yöntemidir. Bunun dışında, cıva buharlı (HQL) ve halojen (HQI) lanbalar da akvaryumlarda kullanılırlar. Güçlü ışı ı ve spektrum özellikleriyle halojen lambalar daha çok deniz akvaryumlarında kullanılırlar.
Akvaryum, hergün 10-12 saat aydınlatılmalıdır. En iyisi, ışıklandırma sistemini bir saatli şaltere ba layarak ışıklandırmanın düzenli olmasını sa lamaktır. Düzenli saatlerde açılıp kapanan ışı a ve balıklar kısa zamanda uyum sa layacaklardır. Hem yosun oluşumunu azaltmak, hem de akvaryumu daha geç saatlere kadar seyredebilmek için ışık ö lenleri bir iki saat kapatılabilir.
Su ışı ı absorbe eder. Akvaryumun tabanına kadar yeterli bir ışıklandırma istiyorsak ışık kayna ının gücünü akvaryumun yüksekli ine göre ayarlamalıyız. Bitkilerin türlerine göre ışık gereksinimleri farklıdır. Genelde bitkiler, düşük ışık şiddetiyle yetinenler, orta şiddette ve yüksek şiddette ışık şiddeti gerektirenler diye üç gruba ayrılırlar. Herhangi bir bitki türü tanıtılırken bu gruplardan hangisine girdi i belirtilir. Işık şiddeti lux birimiyle ölçülür.
Akvaryum bakımı için gerekli diğer malzemeler
Akvaryum sıcaklı ını sürekli kontrol edebilmek için bir termometre
Balık kepçesi
Çeşitli balık yemleri
Işı ı otomatik olarak belirli saatlerde açıp kapamak için bir saatli şalter
Tatile gidenler için otomatik yem makinası
Akvaryum kitapları!
Düzenli su de işimleri için:
Sadece akvaryum için kullanılan, kesinlikle deterjanla temas etmemesi gereken bir kova ve keçeli bulaşık süngeri, 2-5 litrelik plastik bir su kabı, 2 metrelik akvaryum hortumu
Akvaryumunuzun yaklaşık %25 hacminde temiz bir su dinlendirme kabı
Su hazırlayıcı preparatlar , sıvı bitki gübresi
AKVARYUM BAKIMI
Biyolojik dengesi oturmuş, balıkları, bitkileri ve dekorasyonu tamamlanmış, kısacası düzene girmiş bir akvaryumun bakımı fazla çaba gerektirmez. Fakat balıklarınızın sa lıklı ve akvaryumunuzun güzel kalması için düzenli bir bakımın gereklerini yerine getirmelisiniz. Bu konuda yapılabilecek en iyi şey, aksatmadan uygulanacak bir bakım takvimi oluşturmaktır. Her iki haftada bir %25 oranında su de iştireceksiniz, diyelim. Haftanın belirledi iniz bir gününde , örne in her ikinci pazar günü bu kısmi su de işimini yerine getirmelisiniz. Bakımlı ve güzel kaldı ı sürece akvaryumunuzdan aldı ınız zevk devam edecektir.
Akvaryumunuzda sa lıklı bir bitki örtüsü varsa akvaryum kumu yıllarca temizlenmeden yerinde kalabilir. Akvaryum tabanında yavaş bir su dolaşımı gerçekleştiren taban ısıtma sistemleri de (örne in BioPlast Thermo-Float-System) akvaryum kumunun kokuşmadan yıllarca sa lıklı kalmasına katkıda bulunurlar.
Her gün:
Yemleme
Balıklarınıza günde 2 veya 3 kez birkaç dakika içinde bitirebilecekleri kadar yem verin. Fazla yemlemek hem balıklar için sa lıksızdır, hem de akvaryumunuzun çabuk kirlenmesine ve yosunlanmasına yol açar.
Balıklarınızın sa lı ını yerinde mi?
Balıklarınızın davranışlarını ve iştahlarını bir gözden geçirin. Herhangi bir anormallik bir hastalık belirtisi olabilir. Hasta bir balı ı hiç zaman geçirmeden küçük bir karantina akvaryumuna ayırmak gerekir. Gereken ilaçlamalar bu karantina akvaryumunda yapılabilir. Balıklarınızın toplu olarak yaşadı ı esas akvaryumunuza kesinlikle ilaç atmayın; ilaçların birço u akvaryumdaki yararlı bakterileri de öldürerek biyolojik dengeyi bozar.
Su sıcaklı ını kontrol edin
Termometreye bir göz atarak sıcaklı ı kontrol edin. Kaliteli bir ısıtıcı termostatın akvaryum sıcaklı ını ayarladı ınız noktada yıllarca sabit tutabilmesi gerekir. E er sıcaklıkta büyük oynamalar oluyorsa nedenini araştırmak, (ışıklandırma sistemi yüzünden veya do rudan güneş ışı ı aldı ı için de akvaryum belli saatlerde ısınıyor olabilir) gerekirse daha kaliteli bir ısıtıcı-termostat almak gerekir.
Filtre düzgün çalışıyor mu?
Su çıkışına bakarak filtrenizin düzgün çalıştı ından emin olun. Akvaryumunuza uygun kaliteli bir filtrenin aylarca tıkanmadan ve yıllarca bozulmadan çalışabilmesi gerekir.
Haftada bir:
Ön camdaki yosunların silinmesi
Yosunlanan ön camları cam çizmeyen türden, sadece bu iş için ayırdı ınız, kesinlikle deterjana temas etmemiş bir keçeli bulaşık süngeriyle silin.
İki haftada bir:
Düzenli su de işimleri
Biriken artık maddelerin kısmen atılması ve eksilen minerallerin tamamlanması açısından %20-25 oranındaki düzenli su de işimleri çok önemlidir.
Bir akvaryum hortumu aracılı ıyla akvaryumunuzun suyunun %20-25'ini boşaltın. Bu suyu dipten çekerek akvaryum tabanında birikmiş tortuları da temizleyebilirsiniz.
Boşalttı ınız suyun yerine dolduraca ınız, temiz bir kapta üzeri açık dinlenmiş suya, balık sa lı ını tehdit eden klor ve a ır metalleri nötralize etmek için iyi bir su hazırlayıcı preparat ekleyin (örne in 20 litre dinlenmiş su başına 5 ml BioPlast AquaClean). Akvaryumuzda bol bitki, özellikle Echinodorus türleri varsa suda eksilen demiri tamamlamak için dinlenmiş suya demirli sıvı gübre de eklemek (örne in 50 litreye 5 ml BioPlast FerroPlant) yerinde olacaktır.
Büyük akvaryumlarda düzenli su de işimleri ayda bir de yapılabilir. Önemli olan, su de işimlerini belirlenmiş periyoda göre düzenli bir şekilde yapmaktır.
Hızlı uzayan bitkilerin budanması
Akvaryumunuzun arka planına dikti iniz hızlı uzayan, tek gövdeden yaprak veren bitki türlerini su yüzeyine eriştikçe budamak gerekir. Bitki gövdesini, tepeden 15-20 cm aşa ıdan keserek akvaryum tabanına gömün; bir süre sonra kendili inden köklenecektir.
Ön filtrenin temizlenmesi
Bazı akvaryumlarda, esas filtrenin aylarca tıkanmadan çalışmasını sa layacak, kolayca temizlenen bir ön filtere düzeni bulunur. Bu ön filtrenin en azından iki haftada bir suda çalkalanarak temizlenmesi yerinde olacaktır.
Ayda bir:
Akvaryum filtresinin temizlenmesi
Piyasada çeşitli filtre türleri bulunur. Akvaryumun içine konan iç filtreler, akvaryumun dışına konan dış filtreler vardır. En iyisi bilen birinin elinizdeki filtrenin nasıl temizlenmesi gerekti ini size bir kez göstermesidir.
Filtrelerin ço unda en azından üç işlevi gerçekleştiren filtre malzemeleri bulunur:
1. Kaba kirleri tutan, ince filtre malzemelerinin çabuk tıkanmasını önleyen (mekanik) kaba ön filtre malzemeleri
2. Üzerlerinde biyolojik arınmayı sa layan yararlı bakterilerin kolonileşti i geniş yüzeyli biyolojik filtre malzemeleri
3. Filtrenin su çıkışından hemen önce yer alan, ince tortuları tutan (mekanik) ince filtre malzemeleri
Mekanik filtre: Biyolojik filtre işlevi olmayan ya da az olan, sudaki tortuları tutmak için kullanılan filtre
Mekanik filtreler önce içi su dolu bir kovada kaba kirlerinden arındırılmalı, sonra akar musluk altında iyice çalkalanarak temizlenmelidir. İnce mekanik filtre malzemesi ço u zaman yenisiyle de iştirilir.
Biyolojik filtre malzemesi, yerleşmiş bakteri kolonilerine zarar vermemek için en iyisi eski akvaryum suyuyla hafifçe çalkalanmalıdır. Biyolojik filtre malzemesi yenilense dahi içine bir miktar eski biyolojik filtre malzemesinden katılarak aşılanmalıdır. Bu, yeterli bakteri popülasyonunun çabucak oluşmasını sa layacaktır.
Balık seçimi
Bazı balık türleri aşırı saldırgan ya da çekingen olmaları veya çok özel akvaryum koşulları gerektirmeleri nedenleriyle ancak hemcinsleriyle bir arada tutulabilirler.
Birçok balık türü de di er uyumlu türlerle birlikte rahatlıkla bir akvaryumu paylaşabilirler. Çeşitli balık ve bitki türlerinin bir arada tutuldu u bu tip akvaryumlara karma akvaryumlar denir. Çeşit ve renk zenginli iyle ço una tek tür akvaryumlarından daha cazip gelen karma akvaryumlarda uyumu sa layabilmek için bir araya koyaca ınız bitki ve balık türlerini bilinçli seçmeniz çok önemlidir.
Balık seçiminde dikkat edilmesi gerekenler noktalar:
Akvaryumun büyüklü ü
Akvaryumunuz, alaca ınız balı ın büyüyüp de son boyuna geldi inde yer ihtiyacını karşılayacak kadar geniş olmalıdır. Akvaryumunuza kaldırabilece inden fazla balık koymamalısınız. Basit bir yaklaşım: cm olarak toplam balık boyu litre cinsinden akvaryum hacmini aşmamalıdır. Örne in akvaryumunuz 100 litre su alıyorsa boyu 5 cm olan balıklardan en fazla 20 tane koymalısınız.
Su şartları Almak istedi iniz balık türünün ayrıca ne tip su şartları gerektirdi ini (suyun asitli i pH, suyun sertli i GH, sıcaklık, oksijen, nitrat toleransı vb.) güvenilir kaynaklardan araştırmalısınız. İyi akvaryum kitaplarında türler tanıtılırken akvaryumda ne gibi şartlar aradıkları belirtilir. Akvaryumunuzda sa layamayaca ınız su şartları gerektiren balıkları almamalısınız.
Balı ın sa lı ı Alaca ınız balık hareketli, canlı renkli ve iştahlı olmalıdır. Balı ı almadan önce akvaryumcuda yem yedi ini görmek yerinde olacaktır. Üzerinde hastalık ya da parazit belirtisi olabilecek herhangi bir leke ya da yaralanma olmamalıdır.
Yeni aldı ınız bir balı ı akvaryumunuza koymadan önce, e er imkanınız varsa, bir hafta kadar ayrı bir karantina akvaryumunda gözleyip sa lıklı oldu una emin olmanızı öneririz. Bazı hastalıklar çok çabuk yayılabilirler.
Balı ın kalitesi ve dayanıklılı ı
Sadece türlerine de il, üretildikleri yerdeki yetiştirilme şartlarına da ba lı olarak bazı balıkların bakımı kolayken bazıları başlangıçta ne kadar sa lıklı ve güzel gözükürse güzüksünler çok çabuk hastalanıp ölürler. Özellikle akvaryum tecrübeniz azsa, hayal kırıklı ına u ramamak için normal şartlarda yetiştirilmiş (hormonsuz, ilaçsız, normal sıcaklıkta vs.) ve dayanıklı olarak bilinen türleri seçmelisiniz. Ucuz fakat hastalıklara karşı ba ışıklı ı zayıf balılar hem sizi üzecek, hem de sonuçta daha pahalıya malolacaklardır.
Saldırgan / Çekingen
Saldırgan türlerle çekingen türler bir araya konulmamalıdır. Zayıfların aşırı hırpalanmaması için saldırgan türlerde kendi aralarında ya çift ya da sekizlik veya daha kalabalık gruplar halinde tutulmalıdırlar. Bazı türlerde iki erkek aynı akvaryuma konulmamalıdır.
Hareketli / Sakin
Yavaş yüzen sakin balıklar genelde haraketli ve hızlı balıklardan rahatsız olurlar. Bir köşeye çekilip yemden bile kesilebilirler.
Teritoryal / Sürü balı ı Bazı balık türleri (örn. çiklitler, yani yavrularını büyütenler) en azından üreme zamanları teritoryal olurlar. Akvaryumda belli bir bölgeyi sahiplenip di er balıkları sokmamaya çalışırlar. Akvaryum, zaman zaman tehlikeli olabilecek kavgaların sürüp gitmemesi için her çifte yeterli alan sa layabilecek kadar geniş olmalıdır. Örne in, cüce çiklit famiyasından, boyu ço u zaman 4cm'yi geçmeyen apistogramma cacatuiodes dişisi yavrularını büyütürken akvaryum tabanında 30cm × 30cm kadar bir alana ihtiyaç duyar.
Teritoryal balıkları henüz gençken bir araya koymak biribirlerine alışmaları açısından yararlı olacaktır.
Neon tetra, rasbora veya çöpçü balı ı gibi bazı türler sürü balı ıdırlar. En az 6'lık gruplar halinde tutulmalıdırlar; aksi halde çok sinirli ve stresli olabilirler.
Beslenme alışkanlıkları Türlerine veya yetiştirilme şartlar?na ba lı olarak bazı balıklar yem konusunda çok seçici olurlar; verdi iniz pul yemi aç kalma pahasına dahi kabul etmeyebilirler. Bunlar ço u zaman canlı yeme, ya da en azından donmuş yeme alıştırılmış olabilirler. Canlı yemlerin hastalık taşıyabilece i, donmuş yemlerin de henüz Türkiye'de zor bulunaca ını için seçti iniz balı ı almadan önce kuru yem yedi ini deneyerek görmenizi öneririz.
E er akvaryum tecrübeniz azsa başlangıçta yem konusunda seçici olmayan türleri tercih etmelisiniz. Aç kalan balık, yeni bir akvaryuma gelmenin stresi de eklenince çok çabuk zayıf düşüp hastalanabilir.
Bitkilerle ilişkiler
Bazı balık türleri bitkilere hiç dokunmazken bazıları yumuşak yaprakları ve filizleri yiyerek, ya da kumu kazıp köklerinden sökerek kalın yapraklı ve sa lam köklüler dışındaki bitkileri kısa zamanda yok ederler. E er akvaryumunuzda zengin bir bitki örtüsü istiyorsanız bitkilerle iyi geçinen türleri seçmelisiniz. Neyse ki bitkilere zarar vermiyen birçok güzel tür vardır (örn. melek balı ı).
Bitki seçimi
Bitkinin / Akvaryumun büyüklü ü
Bazı bitki türleri gelişebilmek için akvaryum tabanında belli bir alana ve su derinli ine ihtiyaç duyarlar. Kitaplarda bitki türleri tanıtılırken genelde yer ihtiyaçları belirtilir.
Su şartları: Sıcaklık, pH, sudaki karbondioksit miktarı, sertlik (GH ve KH), mineraller
Her bitki, türüne özel su şartları gerektirir. Bazı türler oldukça dayanıklıdır; çok çeşitli su şartlarına uyum sa layabilirler. Bazılarını ise - bunların arasında kırmızı yapraklı çok güzel türler de vardır - akvaryumda yaşatmak gerçekten zordur; çok fazla ışık, karbondioksit ve di er bitki besinlerine gereksinim duyarlar. Bazı türler de tam anlamıyla sualtı bitkisi olmadıkları halde akvaryum bitkisi diye pazarlanırlar.
Akvaryum tecrübesi henüz az olanlara başlang?çta dayanıklı türleri tercih etmelerini öneririz. Örne in Cryptocoryne ailesine ait hem çok dekoratif hem de dayanıklı türler vardır.
Gerektirdikleri ışık şiddeti
Bazı bitki türleri aş ışıkla yetinebilirken, hatta bazen az ışı ı tercih ederlerken, bazıları çok ışık gerektirirler. Bunlar genellikle hızlı büyüyen bitkilerdir. Büyüme hızıyla orantılı olarak daha çok karbondioksit ve di er bitki besinlerine ihtiyaç duyarlar. Buna karşılık daha çok da oksijen üretirler.
Akvaryumda bitki düşmanı balıklar var mı?
Bitkilere zarar verebilecek balıkların bulundu u akvaryumlara ancak kalın yapraklı ve sa lam köklü bitkiler konulmalıdır. Kökleri kazılmaya karşı güvenceye almak için gövdenin etrafına taşlar dizilebilir.
Balıkların ihtiyaçları Bazı balık türleri için belli bitki türlerinin akvaryumda bulunmasında yarar vardır. Örne in guramiler ve betalar su yüzeyinde köpükten yuva yaparken bazı yüzen bitki türlerinden yararlanmayı severler. Bu bitkiler, yumurtadan çıkan yavrular için de hem saklanma ortamı, hem oksijen kayna ı hem de yüzeylerinde yaşayan mikroorganizmalarla besin deposu görevi görürler.
Bazı türler, geniş yapraklı büyük Echinonodorus türlerinin yapraklarına yumurtlarlar (örn. melek balı ı).
İnce ve sık yapraklı bitkilerin arasına saklanabilen yavru balıkların akvaryumdaki di er balıklara yem olmadan paçayı kurtarma şansları çıplak bir akvaryumdakinden çok daha fazladır.
Birçok balık türü, suyun biyolojik arıtımına katkıda bulunan ve kendileri için saklanma yerleri oluşturanbitkilerin bulundu u akvaryumlarda çok daha sa lıklı gelişirler.
İlk gün
Cam akvaryumu ilkönce sakıncasız bir yerde doldurup deneyin. Böylece yıkamış da olursunuz.
Akvaryumu pencere karşısında olmayan ve pencereden do rudan ışık almayacak bir duvar kenarına yerleştirin. Do rudan güneş ışı ı alan akvaryumlarda aşırı ısınma ve yosunlanma olabilir. Bir odanın en sakin, en gölge köşesi akvaryum için en uygun yerdir.
Akvaryum kum tabanını demir ve minerallerce zenginleştirmek için hafifçe ıslattı ınız akvaryum tabanına laterit kumu serpebilirsiniz. Üzerine kum dökmeden önce lateritin kuruyup sertleşmesini bekleyin.
So uk suyla iyice yıkayıp çalkaladı ınız akvaryum kumunu yaklaşık 5cm kalınlı ında bir tabaka oluşturacak şekilde akvaryum tabanına yayın. Önden arkaya do ru yükselen hafif bir e im verin.
Kumu karıştırmamak için, üzerine koyaca ınız bir taba a su dökerek akvaryumu yarısına kadar doldurun.
Akvaryumu koyu renkli taşlar, mopani kökleri ve uygun biçimlerde kesilmiş hindistan cevizi kabuklarıyla kafanızda tasarladı ınız gibi dekore edebilirsiniz. Böylece balıklara saklanma yerleri de oluşturmuş olursunuz. Kullandı ınız malzemeler kireçli veya toksik olmamalıdır.
Kısa boylu bitkileri öne, uzun boyluları veya hızlı büyüyenleri arkaya dikin. Dikmeden önce kökleri çok uzun bitkilerin köklerini makasla kesip 2-3 cm'ye kadar kısaltın.
Akvaryumu tamamen doldurun. Filtre, termometre ve ısıtıcı-termostatı yerleştirip çalıştırın. Isıtıcı-termostatı, suyun sıcaklı ını istedi iniz noktada tutacak şekilde ayarlayın (tropik akvaryumlarda genelde 25° C). Akvaryuma, sudaki klorü ve a ır metalleri nötralize etmek için uygun miktarda su hazırlayıcı preparat (örn. BioPlast AquaClean 5ml/20 litre) ekleyin.
Akvaryuma balık koymadan önce iki gün bekleyin.
İlk günlerde akvaryum suyu bulanık olabilir. Biyolojik dönüşümler başladıkça bir kaç gün içinde su kendili inden berraklaşacaktır.
Üçüncü gün:
Işıklandırma: Işı ı bir saatli şaltere ba layarak akvaryumun düzenli olarak günde on-on iki saat aydınlanmasını sa layın.
Akvaryuma ilk balıkları koyun. Bunların dayanıklı ve yosun yiyen türler olması (örne in lepistes, black molly gibi canlı do uranlar) tercih edilmelidir. İlk koyaca ınız balıların toplam boyları, akvaryumunuzun bir-iki ay sonra biyolojik dengesi kuruldu u zaman kaldırabilece i toplam balık boyunun (yaklaşık litre olarak akvaryum hacmi kadar cm)1/5'inden fazla olmamalıdır.
Balıklarınıza günde iki veya üç kere, iki dakika içinde bitirebilecekleri kadar yem vermeye başlayın. Akvaryumu çok çabuk kirleten fazla yemlemeden kaçının. Hem besleyici de eri, hem de akvaryumda biyolojik dönüşüm zinciri içinde de erlendirelemeden birikip kirlilik yapan maddelerin azlı ı açısından kaliteli yem kullanımı önemlidir.
İki hafta sonra:
Yaklaşık 1/4 oranında ilk su de işimini yapın. Akvaryuma koyaca ınız dinlendirilmiş taze suya, litre olarak hacmine uygun miktarlarda su hazırlama preparatı (örn. BioPlast AquaClean) ve demirli sıvı akvaryum gübresi (örn. BioPlast FerroPlant) ekleyin.
Daha sonrası:
Akvaryumunuzun son balık nüfusunu oluşturmayı aşamalı olarak bir aya yayın. Bir kere balılarınızı tamamladıktan sonra da mümkün oldu u kadar akvaryumunuza dışarıdan yeni balık sokmayın. Her yeni balık hastalık riski demektir. Di er bir çözüm de, yeni alınan balıkları ayrı bir karantina akvaryumunda bir hafta kadar gözleyip, ancak sa lıklı oldu uklarına emin olduktan sonra esas akvaryuma koymaktır.&n
İki haftada bir 1/4 - 1/5 oranındaki su de işimlerini ihmal etmeyin. Su de işimlerini yaparken tabanda birikmiş tortuları ve çürüyen bitki artıklarını da alabilirsiniz. Bu arada tek gövdeden yaprak veren ve hızlı uzayan bitkileri bir kontrol edin; su yüzeyine ulaşmış olanları tepeden 20cm kadar aşa ıdan makasla kesip kuma dikin. Köklü alt kısmı çıkarıp atabilirsiniz.
Bilinçli kurulan bir akvaryumun işleyen bir biyolojik düzen haline gelip do al güzelli ine kavuşması 2-3 ay kadar sürecektir.
Balıklarınızın toplu olarak yaşadı ı akvaryumunuza kesinlikle ilaç atmayın. İlaçların ço u, bazı bakteri türlerini yok edip akvaryumdaki biyolojik dengeyi bozarak bu sefer sa lıklı balıklarınızın da hayatını tehlikeye sokar. En iyisi, hasta balıkları teşhis eder etmez küçük bir karantina akvaryumuna ayırmak, gereken ilaçlamayı da orada yapmaktır.
Cam akvaryum
Piyasada türlü ölçülerde ve geometrilerde akvaryum bulabilir, ya da kendiniz istedi iniz ölçülerde özel olarak yaptırabilirsiniz. Günümüzde en dayanıklı akvaryumlar kenarları özel akvaryum silikonuyla yapıştırılan cam levhalardan yapılır. Akvaryumun büyüklü ü arttıkça artan su basıncına dayanacak şekilde camların kalınlı ı da artar. Bir akvaryum, içi suyla doluyken küçük darbelerle patlamayacak kadar sa lam olmalıdır. Zehirli olmayan silikon yapıştırıcı kullanıldı ından da emin olunmalıdır. Akvaryumunuzu kaliteden ödün vermeden güvenilir bir firmadan almanızı tavsiye ederiz.
Küçük bir akvaryumunda sa lıklı bir biyolojik denge kurmak büyük bir akvaryuma göre çok daha zordur. Çünkü az su hacmiyle bitki çürümesi, fazla yemleme gibi olumsuzluklardan büyük hacimli bir akvaryuma göre çok daha çabuk etkilenecektir. Büyük bir akvaryumda balıklar çok daha sa lıklı yaşar ve gelişirler. Çok büyük bir akvaryumun bakımı da bazı pratik nedenlerden tecrübesiz birine zor gelebilir. Her durumda alaca ınız ilk akvaryumun en az 100 litre hacminde olmasını öneririz. Örne in 80× 40× 40cm (uzunluk× genişlik× yükseklik) başlangıç için ideal bir ölçüdür. Dekore edildi inde güzel bir derinlik hissi verebilmek için bir akvaryumun genişli i en az yüksekli i kadar olmalıdır.
Akvaryumun yerinin seçimi:
Akvaryum odada rahat izlenebilecek ve pencereden do rudan ışık almayacak bir konuma yerleştirilmelidir. Do rudan güneş ışı ı alan akvaryumlarda çok çabuk yosunlanma görülür. Dekorasyon derinli i ve balıkların kendilerini daha güvende hissetmesi açısından en iyisi akvaryumu bir duvara yaslamak olacaktır. Balıkların ço u her yönden ışık gelmesinden tedirgin olurlar. ikle büyük akvaryumları oda tabanının stati i açısından da duvara yaslamak daha güvenli olacaktır.
Akvaryum alınırken dikkat edilmesi gereken noktalar:
Akvaryum güvenilir bir yerden alınmalı, kaliteden ödün verilmemelidir. Aranan özellikler: Sa lamlık, düzgün kesim ve silikon yapıştırma, kaliteli ve zehirsiz silikon kullanımı.
Akvaryum en az 100 litre hacminde olmalıdır. Dekorasyonda derinlik hissi verebilmeniz ve balıkların rahatlı ı açısından genişli i en az yüksekli i kadar olmalıdır.
Akvaryum dolabı
Suyuyla, kumuyla ve dekorasyonuyla içi dolu bir akvaryumun a ır oldu u (yaklaşık 1.3× litre hacim× kg) unutulmamalıdır. Örne in 80× 40× 40cm ölçülerinde dolu bir akvaryum (128 litre) yaklaşık 166kg a ırlı ındadır. Akvaryumun altına koyaca ınız sehpa, masa veya dolap bu a ırlı ı taşıyacak kadar sa lam ve dengeli olmalıdır. Akvaryumla altlık arasına hem ısı izolasyonu hem de mekanik şok emilimi için strafor gibi esnek bir malzeme yerleştirilmelidir. Akvaryumunuza otururken karşıdan bakıyor olmanız idealdir. Yani altına masa, dolap ya da sehpanın yüksekli i 75cm kadar olmalıdır.
Akvaryum kumu
Akvaryum kumu olarak genellikle taneleri 2-4mm kalınlı ında kireçsiz dere kumu veya quarz kum kullanılır. Koyu renk tonlu kum tipleri akvaryumlarda daha dekoratif bir görünüm verirler. Akvaryum tabanında oluşturulacak kum örtüsünün yaklaşık 5cm kalınlı ında olması tavsiye edilir. Birçok biyolojik dönüşüm akvaryum tabanında yer alır. Bu dönüşümler sonucu ortaya çıkan organik maddelerin bir kısmı, bitki kökleri tarafından besin maddesi olarak kullanmak üzere emilirler. Bazı balık türleri kumu kazarak kendilerine vaya yavrularına yuva yaparlar. Akvaryum kumundaki su dolaşımı biyolojik denge için son derece önemlidir. Kumda çok hızlı su dolaşımı besin maddelerinin birço unun oksitlenerek çökmesine ve bitkiler tarafından kullanılamayacak bir hale gelmelesine neden olur. Taban filtreleri bu yüzden bitkili akvaryumlarda tavsiye edilmezler.
Çok yavaş su dolaşımı ise kumda oksijenin çok azalmasına ve kokuşmaya neden olur. Ayrıca dolaşım olmazsa besin maddeleri bitki köklerine taşınamazlar. Çok ince kum kullanmak bu yüzden bitkiler için ideal de ildir.
Son yıllarda kumda optimal su dolaşımını sa lamak için düşük güçte taban ısıtıcıları kullanılıyor ve bitkiler, dolayısıyla balıklar üstünde de olumlu sonuçları da görülüyor.
Laterit, tropik bölgelerde çok görülen, mineraller- özellikle de demirce zengin kırmızı bir kum tipidir. Akvaryum kurulurken kum konulmadan tabana bir miktar laterit dökülmesi bitkilerin uzun süreler demir eksikli i çekmeden büyüyebilmesine yardım edecektir.
Akvaryum filtresi
Su filtresi bir akvaryumun kalbi gibidir. Ço unlukla bir su pompasından ve kirli suyun içinden geçerken temizlendi i bir filtre haznesinden oluşur. Suyu temizlemesinin yanında akvaryumda sürekli su dolaşımı oluşturarak sıcaklı ın eşit da ılmasını ve suyun oksijence zenginleşmesini sa lar. Kaliteli bir su filtresinin pompası 10 yıldan fazla bozulmadan çalışabilmeli, rahatsız edici sesler çıkarmamalıdır. De işik filtre tipleri vardır. Bazıları akvaryumun içine yerleştirilirken (iç filtre) bazıları dışarıda (dış filtre) kalırlar.
Akvaryum filtresiyle, kullanılan filtre malzemelerinin cinsine ba lı olarak mekanik, biyolojik ve kimyasal olmak üzere üç tür filtrasyon gerçekleştirilebilir:
Mekanik filtrasyon:
Mekanik filtrasyonda su, sünger, sentetik elyaf gibi tortu tutucu filtre malzemeleri kullanılarak kaba kirlerden arındırılır. Mekanik filtrasyon, kolayca temizlenebilen bir ön filtre aracılı ıyla gerçekleştirilip, daha zor temizlenen ve biyolojik filtrasyonun yer aldı ı esas filtrenin daha uzun süreler temizlenmeden görev yapması sa lanabilir. Mekanik filtre malzemeleri, malzeme türüne göre sık sık yıkanmalı ya da yenilenmelidirler.
Biyolojik filtrasyon:
Biyolojik filtrasyonda sünger, fırınlanmış seramik gibi bol gözenekli, geniş yüzeyli filtre malzemelerine yerleşen aerobik ve anaerobik bakteriler, azot zinciri gibi biyolojik dönüşümleri gerçekleştirerek suyun biyolojik olarak arınmasını sa larlar. Filtreye yeni yerleştirilmiş bir malzemede bakterilerin kolonileşerek yeterli nüfusa ulaşmaları bir ay kadar bir zaman alır. Filtreyi temizlerken bakteri kolonilerini yok etmemek için biyolojik filtre malzemesini en iyisi de iştirdi iniz akvaryum suyuyla hafifçe çalkalayınız. Biyolojik filtre malzemesini yeniledi iniz zaman bakteri oluşumunu hızlandırmak için bir miktar eski malzemeyle karıştırabilirsiniz.
Kimyasal filtrasyon:
Suyun asitli ini (pH) düşürmek ve dengede tutmak için turba (torf, peat) filtre malzemesi kullanılır. Hümik asitler içeren bu filtre malzemesi, suyu hafif kahverengileştirerek yumuşak suyu seven bazı balık türlerinin yaşamasına uygun bir ortam sa lar.
Isıtıcı-termostat
Ço u tropik bölgelerden gelen akvaryum bitki ve balıkları genellikle 24° -26° C su sıcaklı ı gerektirirler. Isıtıcı-termostatın görevi akvaryumun sıcaklı ını ayarlanan sıcaklıkta olabildi ince az salınımlarla sabit tutmaktır. Günümüzde bazı tanınmış firmaların ürettikleri kaliteli ısıtıcı-termostatlar sayesinde akvaryumlarda suyun sıcaklı ını güvenli bir biçimde ayarlamak artık bir sorun olmaktan çıkmıştır.
Isıtıcının gücü (Watt) ne olmalı?
Akvaryumunuzun sıcaklı ını 25° C'de sabit tutmak için serin bir odada litre başına yaklaşık 1,5 Watt ısıtıcı gücü hesap etmelisiniz. İyi ısıtılan bir odada ise lire başına 1 Watt yeterli olacaktır. Örne i 100 litrelik bir akvaryum için so uk bir adada 150 Watt'lık, ılık bir odada ise 100 Watt'lık bir ısıtıcı gerekecektir.
Işıklandırma sistemi
Di er bitkiler gibi akvaryum bitkileri de fotosentez yoluyla besinlerini sentezleyebilmek için ışık enerjisi gerektirirler. Gün ışı ı, görünümü bozan ve bitkilere zarar veren yosunların oluşmasına neden oldu u için akvaryumlar genelde do rudan güneş ışı ı almayan bir yere yerleştirilir ve suni olarak aydınlatılırlar. Akvaryum kapa ına takılan floresan lambaları en yaygın ışıklandırma yöntemidir. Bunun dışında, cıva buharlı (HQL) ve halojen (HQI) lanbalar da akvaryumlarda kullanılırlar. Güçlü ışı ı ve spektrum özellikleriyle halojen lambalar daha çok deniz akvaryumlarında kullanılırlar.
Akvaryum, hergün 10-12 saat aydınlatılmalıdır. En iyisi, ışıklandırma sistemini bir saatli şaltere ba layarak ışıklandırmanın düzenli olmasını sa lamaktır. Düzenli saatlerde açılıp kapanan ışı a ve balıklar kısa zamanda uyum sa layacaklardır. Hem yosun oluşumunu azaltmak, hem de akvaryumu daha geç saatlere kadar seyredebilmek için ışık ö lenleri bir iki saat kapatılabilir.
Su ışı ı absorbe eder. Akvaryumun tabanına kadar yeterli bir ışıklandırma istiyorsak ışık kayna ının gücünü akvaryumun yüksekli ine göre ayarlamalıyız. Bitkilerin türlerine göre ışık gereksinimleri farklıdır. Genelde bitkiler, düşük ışık şiddetiyle yetinenler, orta şiddette ve yüksek şiddette ışık şiddeti gerektirenler diye üç gruba ayrılırlar. Herhangi bir bitki türü tanıtılırken bu gruplardan hangisine girdi i belirtilir. Işık şiddeti lux birimiyle ölçülür.
Akvaryum bakımı için gerekli diğer malzemeler
Akvaryum sıcaklı ını sürekli kontrol edebilmek için bir termometre
Balık kepçesi
Çeşitli balık yemleri
Işı ı otomatik olarak belirli saatlerde açıp kapamak için bir saatli şalter
Tatile gidenler için otomatik yem makinası
Akvaryum kitapları!
Düzenli su de işimleri için:
Sadece akvaryum için kullanılan, kesinlikle deterjanla temas etmemesi gereken bir kova ve keçeli bulaşık süngeri, 2-5 litrelik plastik bir su kabı, 2 metrelik akvaryum hortumu
Akvaryumunuzun yaklaşık %25 hacminde temiz bir su dinlendirme kabı
Su hazırlayıcı preparatlar , sıvı bitki gübresi
Yorum