Konu: SAZAN YETİŞTİRİCİLİÐİ
6.3.4. Yumurta-süt alımı ve dölleme
Sazanlarda yumurta-süt alımı ve dölleme işlemlerinde uyulması gereken kurallar aşağıda belirtilmiştir (9).
- Yumurta alınmasından 1 saat önce, dişilerin arasına bir yada iki erkek birey yerleştirilir.
- Dişi ve erkek balıklar tankın kenarları boyunca yüzdüklerinden, kendilerini tankın kenarlarına kuvvetlice çarpabilirler.
- Yumurtaların ovaryum duvarından tamamen ayrılmasını garantilemek için yarım saat kadar beklenir.
- Bu süreden sonra balıklar, sakinleştirilir.
- Oviduktun açılmasından sonra dikişler alınır.
- Balıkların karın bölgesi kuru bir bezle temizlenerek yumurtaların su ile teması önlenir. Eğer yumurtalar suyla temas ederlerse,su alıp şişerek hızlı bir şekilde döllenme özelliklerini kaybederler.
- Yumurtalar 2lt’lik plastik kaplarda toplanır. Eğer gerekiyorsa yumurtaların daha kolay alınabilmesi için karın bölgesine hafif bir basınç uygulanır.
- Süt ise, karına hafif bir basınç uygulanarak test tüplerine alınır.
- Yumurtalar dişiden alınır alınmaz döllenmelidir.
- Döllenme işleminde, 1 lt yumurta için 10-20 ml süt kullanılır.
- Her yumurta kümesi, inaktif olmayan en az 3 erkek balığın spermi ile döllenmelidir.
- Yumurta ve sperm, su eklenmeksizin karıştırılır. Bütün yumurtalara sperm ulaşıncaya kadar, bu işleme devam edilir.
- Karıştırma işlemi, plastik bir kaşıkla yapılır.
- Dölleme, dölleme sıvısı kullanılarak da yapılabilir .
- Dölleme sıvısının bileşiminde; 1 lt su, 4 gram tuz ve 3 gram üre bulunur.
- Dölleme sıvısının sıcaklığı, 20-22 oC olmalıdır.
- Dölleme sıvısı yumurtaların yapışmasını önler ve spermi aktif hale getirir.
- 1 lt yumurtaya 100 ml dölleme sıvısı eklenerek karıştırılır.
- Karıştırma işlemi, sürekli olmalıdır.
- İki dakikalık aralıklarla karışıma 100 ml’lik dölleme sıvısı eklenir.
- 10 dk sonra, dölleme sıvısı dökülür.
- 1 lt yumurtaya 2 lt taze dölleme sıvısı eklenir.
- Yumurtalar dölleme sıvısıyla birlikte 15-20 lt’lik plastik kaplara dökülür.
- Yumurtalar, 1 saat içerisinde normal hacimlerinin 4-5 katı kadar şişerler.
- Bir saatlik süre içerisinde, 10 dakikada bir dölleme sıvısı değiştirilerek yumurtaların yapışkanlığı giderilir.
- Karıştırma işlemi aralıklı olarak, nazikçe elle veya mekanik olarak yapılır.
- Yumurtaların yüzeyinde bulunan ve daha önceki işlemle yoğunlaşmış olan yapışkan maddeyi çözmek için yukarıdaki işlemler uygulandıktan 1 saat sonra, yumurtalar tannik asit ile muamele edilir.
- Tanik asit çözeltisi, 1 lt suda çözülmüş 1.5 gram tanin içerir.
- Tanik asit çözeltisi, dölleme sıvısı döküldükten sonra uygulanır.
- 1-2 lt tanik asit çözeltisi, yumurtalara eklenerek hemen karıştırılır.
- 10 dk sonra, tanik asit çözeltisini seyreltmek için su eklenir.
- Daha sonra çözelti dökülür.
- Yumurtalar bol miktarda su ile 3 yada 4 kez yıkanır.
- Yıkama işleminden sonra yumurtalar, kuluçka şişelerine yerleştirilir.
6.3.5. Yumurtaların kuluçkası ve yavru çıkışı
Sazan yumurtalarının kuluçkası sırasında uygulanması gereken işlemler aşağıda belirtilmiştir (9).
- Kuluçka sırasında su sıcaklığı, 20-22 °C olmalıdır.
- 1 lt’lik kuluçka şişesine 20.000 yumurta konur.
- 20.000 adet şişmiş yumurtanın hacmi 200 ml’dir. Bölünme başlamış olduğundan, güçlü sarsıntılar yumurtaya zarar verir.
- Yumurtalar, suyla doldurulmuş huni şeklindeki kuluçka şişelerine yerleştirilir. Kuluçka şişeleri , uzun bir hortumla donatılmıştır. Bu hortumun görevi, suyun kuluçka şişelerinin alt kısımından tahliyesini sağlamaktır.
- Kuluçka şişelerine ilk 10 saatte orta derecede bir su akışı sağlanır.
- 10 lt’lik bir kuluçka şişesi için 0.8 -1 lt/dk‘lık su akışı sağlanmalıdır.
- 10 saatten sonra yumurtanın oksijen ihtiyacı arttığından, su miktarı 1.5-2.5 lt/dk’ya çıkarılır.
- Yumurtaların kuluçka şişesinin tabanında serbestçe yüzmeleri gerekir.
- Yumurtaların açılmasından 4-5 saat önceki embriyonun oksijen ihtiyacı önemli olduğundan, su miktarı 2.5-3 lt/dk’ya çıkarılır.
- İnkübasyonun ikinci gününde, mantar gelişmesini önlemek için yumurtalar Malahit yeşili ile muamele edilirler.
- İnkübasyon şişesine suyla birlikte 1:200.000 oranında Malahit yeşili verilir.
- Malahit yeşili çözeltisinin şişede 5 dakika durmasına izin verilerek, yavaşça ve suyla uzaklaşması sağlanır.
- İnkübasyonun 3. gününde larva çıkışı beklenir.
- İlk birkaç larvanın yumurtadan çıkmasından sonra, işlemler hızlandırılır.
- Oksijen eksikliği embriyoyu rahatsız edeceğinden, embriyonun hareketlerine bağlı olarak yumurta kabuğu çatlayacaktır.
-10 dakika sonra su akışı verilince, yumurtadan çıkış büyük ölçüde başlar. Yumurtadan çıkan larvalar suyla birlikte larva yetiştirme kaplarına aktarılır.
Yapay sağım ve dölleme, doğal ortamda %10-20 kadar olan larva çıkış oranını %75 civarına çıkarır. Böylece, bulundurulması gereken damızlık sayısı azaltılmış olur. Yapay sağım ve dölleme, akrabalı yetiştirmeden kaynaklanan kötü etkilerin giderilmesine yeni genetik kompozisyon yaratılmasına olanak sağlar (5,6,15).
6.3.4. Yumurta-süt alımı ve dölleme
Sazanlarda yumurta-süt alımı ve dölleme işlemlerinde uyulması gereken kurallar aşağıda belirtilmiştir (9).
- Yumurta alınmasından 1 saat önce, dişilerin arasına bir yada iki erkek birey yerleştirilir.
- Dişi ve erkek balıklar tankın kenarları boyunca yüzdüklerinden, kendilerini tankın kenarlarına kuvvetlice çarpabilirler.
- Yumurtaların ovaryum duvarından tamamen ayrılmasını garantilemek için yarım saat kadar beklenir.
- Bu süreden sonra balıklar, sakinleştirilir.
- Oviduktun açılmasından sonra dikişler alınır.
- Balıkların karın bölgesi kuru bir bezle temizlenerek yumurtaların su ile teması önlenir. Eğer yumurtalar suyla temas ederlerse,su alıp şişerek hızlı bir şekilde döllenme özelliklerini kaybederler.
- Yumurtalar 2lt’lik plastik kaplarda toplanır. Eğer gerekiyorsa yumurtaların daha kolay alınabilmesi için karın bölgesine hafif bir basınç uygulanır.
- Süt ise, karına hafif bir basınç uygulanarak test tüplerine alınır.
- Yumurtalar dişiden alınır alınmaz döllenmelidir.
- Döllenme işleminde, 1 lt yumurta için 10-20 ml süt kullanılır.
- Her yumurta kümesi, inaktif olmayan en az 3 erkek balığın spermi ile döllenmelidir.
- Yumurta ve sperm, su eklenmeksizin karıştırılır. Bütün yumurtalara sperm ulaşıncaya kadar, bu işleme devam edilir.
- Karıştırma işlemi, plastik bir kaşıkla yapılır.
- Dölleme, dölleme sıvısı kullanılarak da yapılabilir .
- Dölleme sıvısının bileşiminde; 1 lt su, 4 gram tuz ve 3 gram üre bulunur.
- Dölleme sıvısının sıcaklığı, 20-22 oC olmalıdır.
- Dölleme sıvısı yumurtaların yapışmasını önler ve spermi aktif hale getirir.
- 1 lt yumurtaya 100 ml dölleme sıvısı eklenerek karıştırılır.
- Karıştırma işlemi, sürekli olmalıdır.
- İki dakikalık aralıklarla karışıma 100 ml’lik dölleme sıvısı eklenir.
- 10 dk sonra, dölleme sıvısı dökülür.
- 1 lt yumurtaya 2 lt taze dölleme sıvısı eklenir.
- Yumurtalar dölleme sıvısıyla birlikte 15-20 lt’lik plastik kaplara dökülür.
- Yumurtalar, 1 saat içerisinde normal hacimlerinin 4-5 katı kadar şişerler.
- Bir saatlik süre içerisinde, 10 dakikada bir dölleme sıvısı değiştirilerek yumurtaların yapışkanlığı giderilir.
- Karıştırma işlemi aralıklı olarak, nazikçe elle veya mekanik olarak yapılır.
- Yumurtaların yüzeyinde bulunan ve daha önceki işlemle yoğunlaşmış olan yapışkan maddeyi çözmek için yukarıdaki işlemler uygulandıktan 1 saat sonra, yumurtalar tannik asit ile muamele edilir.
- Tanik asit çözeltisi, 1 lt suda çözülmüş 1.5 gram tanin içerir.
- Tanik asit çözeltisi, dölleme sıvısı döküldükten sonra uygulanır.
- 1-2 lt tanik asit çözeltisi, yumurtalara eklenerek hemen karıştırılır.
- 10 dk sonra, tanik asit çözeltisini seyreltmek için su eklenir.
- Daha sonra çözelti dökülür.
- Yumurtalar bol miktarda su ile 3 yada 4 kez yıkanır.
- Yıkama işleminden sonra yumurtalar, kuluçka şişelerine yerleştirilir.
6.3.5. Yumurtaların kuluçkası ve yavru çıkışı
Sazan yumurtalarının kuluçkası sırasında uygulanması gereken işlemler aşağıda belirtilmiştir (9).
- Kuluçka sırasında su sıcaklığı, 20-22 °C olmalıdır.
- 1 lt’lik kuluçka şişesine 20.000 yumurta konur.
- 20.000 adet şişmiş yumurtanın hacmi 200 ml’dir. Bölünme başlamış olduğundan, güçlü sarsıntılar yumurtaya zarar verir.
- Yumurtalar, suyla doldurulmuş huni şeklindeki kuluçka şişelerine yerleştirilir. Kuluçka şişeleri , uzun bir hortumla donatılmıştır. Bu hortumun görevi, suyun kuluçka şişelerinin alt kısımından tahliyesini sağlamaktır.
- Kuluçka şişelerine ilk 10 saatte orta derecede bir su akışı sağlanır.
- 10 lt’lik bir kuluçka şişesi için 0.8 -1 lt/dk‘lık su akışı sağlanmalıdır.
- 10 saatten sonra yumurtanın oksijen ihtiyacı arttığından, su miktarı 1.5-2.5 lt/dk’ya çıkarılır.
- Yumurtaların kuluçka şişesinin tabanında serbestçe yüzmeleri gerekir.
- Yumurtaların açılmasından 4-5 saat önceki embriyonun oksijen ihtiyacı önemli olduğundan, su miktarı 2.5-3 lt/dk’ya çıkarılır.
- İnkübasyonun ikinci gününde, mantar gelişmesini önlemek için yumurtalar Malahit yeşili ile muamele edilirler.
- İnkübasyon şişesine suyla birlikte 1:200.000 oranında Malahit yeşili verilir.
- Malahit yeşili çözeltisinin şişede 5 dakika durmasına izin verilerek, yavaşça ve suyla uzaklaşması sağlanır.
- İnkübasyonun 3. gününde larva çıkışı beklenir.
- İlk birkaç larvanın yumurtadan çıkmasından sonra, işlemler hızlandırılır.
- Oksijen eksikliği embriyoyu rahatsız edeceğinden, embriyonun hareketlerine bağlı olarak yumurta kabuğu çatlayacaktır.
-10 dakika sonra su akışı verilince, yumurtadan çıkış büyük ölçüde başlar. Yumurtadan çıkan larvalar suyla birlikte larva yetiştirme kaplarına aktarılır.
Yapay sağım ve dölleme, doğal ortamda %10-20 kadar olan larva çıkış oranını %75 civarına çıkarır. Böylece, bulundurulması gereken damızlık sayısı azaltılmış olur. Yapay sağım ve dölleme, akrabalı yetiştirmeden kaynaklanan kötü etkilerin giderilmesine yeni genetik kompozisyon yaratılmasına olanak sağlar (5,6,15).
Yorum