Tweet
Konu: İSKENDERUN DA BAHRİYE'YİM SİZCE NASIL?
UZMAN ERBAŞ KANUNU (1)
Kanun Numarası : 3269
Kabul Tarihi : 18/3/1986
Yayımlandığı R. Gazete : Tarih : 25/3/1986 Sayı : 19058
Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt: 25 Sayfa : 154
*
* *
Bu kanun ile ilgili olarak Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren yönet-
melik için, "Yönetmelikler Külliyatı"nın kanunlara göre düzenlenen nümerik fih-
ristine bakınız.
*
* *
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Amaç,Kapsam ve Tanımlar
Amaç
Madde 1 - Bu Kanunun amacı, Türk Silahlı Kuvvetlerinin erbaş kadrolarında
devamlılık arz eden teknik ve kritik görevlerde, yetişmiş personel ihtiyacını
karşılamak maksadıyla istihdam edilecek uzman onbaşı ve uzman çavuşların temini,
hizmet şartları görev ve hakları, yükümlülükleri, astsubay sınıfına geçirilmele-
ri ile ilgili esas ve usulleri düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2 - Bu Kanun Türk Silahlı Kuvvetleri erbaş kadrolarında istihdam
edilecek uzman erbaşlarla, bunları istihdam edecek ve bunların istihdamı ile
ilgili birlik, kurum ve kuruluşları kapsar.
Tanımlar
Madde 3 - Bu Kanunda yer alan deyimlerden;
1.(Değişik: 27/7/1993-KHK 489/1 md.) Uzman Çavuş : En az ortaokul veya dengi
okul mezunu olup muvazzaflık hizmetini çavuş rütbesi ile tamamlayanlardan,muvaz-
zaflık hizmetini müteakip Türk Silahlı Kuvvetlerinin devamlılık arz eden teknik
ve kritik görev yerlerinde veya çavuş kadro görev yerlerinde, bu Kanun esasları-
na göre istihdam edilenlerle, yönetmelikte belirtilen esaslara göre uzman onba-
şılıktan uzman çavuşluğa geçirilenleri,
2. (Değişik : 16/9/1991 - KHK - 460/1 md.) Uzman Onbaşı : En az ortaokul
veya dengi okul mezunu olup muvazzaflık hizmetini müteakip, Türk Silahlı Kuvvet-
lerinin devamlılık arzeden teknik ve kritik uzmanlık görev yerlerinde istihdam
edilenleri,
3. Uzman Erbaş : Bu Kanun hükümlerine göre istihdam edilen uzman çavuş ve
uzman onbaşıları,
İfade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Alınma, Hizmet Süresi, Hizmet Şartları ve Görev
Göreve alınma
Madde 4 - (Değişik : 16/9/1991 - KHK - 460/2 md.)
Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutan-
lığınca hazırlanarak, Genelkurmay Başkanlığınca onaylanan veya uygun bulunan
uzman on-
-----------------------
(1) Bu Kanunda geçen "kıyafet kararnamesi" ibaresi, 22/11/1990 tarih ve 3683
sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle "kıyafet yönetmeliği" şeklinde değiştiril-
miştir.
KANUNLAR, KASIM 1993 (Ek - 18)
başı ve uzman çavuş kadrolarına göre, her yıl alınacak uzman erbaşlarla ilgili
kadro görev yerleri, mezkur komutanlıklarca yayınlanarak duyurulur. İstekli olan
ve yönetmelikle belirtilen niteliklere sahip, muvazzaflık hizmetini yapmakta
olan çavuş, onbaşı ve erler ile bunlardan terhislerinin üzerinden 3 yıldan fazla
süre geçmemiş olanlar istenilen belgelerle müracaat ederler. Uygun görülenler
yönetmelikle belirtilen esaslara göre çalıştırılırlar.(1)
Hizmet Süresi
Madde 5 - (Değişik : 27/7/1993 - KHK - 489/3 md.)
Uzman erbaşlar 2 yıl süre ile sözleşme yaparak göreve başlarlar ve T.C Emek-
li Sandığı ile ilgilendirilirler. Bunlardan; istihdam edildikleri kadronun görev
özelliklerine göre sınıf ve branşları ile ilgili sağlık nitelikleri uygun olan-
ların müteakip sözleşmeleri, 1 yıldan az, 5 yıldan fazla olmamak şartıyla azami
45 yaşına girdikleri yıla kadar uzatılabilir.
Hizmet şartları
Madde 6 - Uzman erbaşlar, onbaşı ve çavuş rütbesini taşıyan asker kişi sa-
yılırlar. Astlık üstlük münasebetleri, disiplin ve cezai müeyyideler ile yargı-
lama usulü bakımından, er ve erbaşların tabi oldukları hükümlere tabi olurlar.
Ancak bunlar hakkında yeni baştan askerlik ve rütbenin geri alınması fer`i ceza-
ları uygulanmaz.
Görev
Madde 7 - Uzman erbaşlar istihdam edildikleri kadro görevleri ile beraber
Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanununda erbaşlar için belirtilen görevleri
de yaparlar.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Haklar, Terfi ve Yükümlülükler, Başarı Gösteremeyenler Hakkında
Yapılacak İşlem
Uzman erbaşların giyecek, bakım ve barınmaları
Madde 8 - Uzman erbaşların giyecek, bakım ve barınmaları er ve erbaşlar gibi
Devlet tarafından sağlanır. Uzman erbaşların giyim, kuşam istihkakları ilgili
bakanlıklarca düzenlenecek istihkak ve tahsis listelerinde gösterilir.
Kademe ilerlemesi ve terfi
Madde 9 - Bir ücret kademesinde fiilen bir yılını tamamlayan uzman erbaş-
lar, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 207 nci maddesi
uyarınca kademe ilerlemesi yaparlar. En az bir yıl hizmet ettikten sonra görev-
de başarılı olan uzman onbaşılar, çıkarılacak yönetmelikte belirtilecek esasla-
ra göre uzman çavuşluğa terfi ettirilirler.
Tedavi
Madde 10 - (Değişik: 27/7/1993 -KHK-489/4 md.)
Uzman erbaşlar ve bunların bakmakla yükümlü olduğu aile fertlerinin tüm sağ-
lık işlemleri hakkında,211 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu hü-
kümleri uygulanır. Ancak, uzman erbaşların hava değişimi süresinin toplamı bir
yıl içinde 2 ayı geçemez. Tedavi ve hava değişimi süresi 2 ayı geçenlerin Türk
Silahlı Kuvvetleri ile ilişikleri kesilir. Bunlardan barışta ve savaşta görev
esnasında veya görev dışında görevlerinden dolayı bir saldırıya veya kazaya uğ-
rayan veya bir meslek hastalığına yakalananların, iyileşinceye kadar ilişikleri
kesilmez, izinli sayılırlar. Sıhhi arızası devam edenler ve kendisinden istifa-
de edilemeyeceği anlaşılanlar hakkında T.C Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uy-
gulanır.
-------------------
(1) Bu maddede yeralan "terhislerinin üzerinden 2 yıldan fazla süre geçmemiş o-
lanlar " ibaresi, 27/7/1993 tarih ve 489 sayılı KHK ile " terhislerinin üzerin-
den 3 yıldan fazla süre geçmemiş olanlar" şeklinde değiştirilmiş ve metne işlen-
miştir.
Uzman erbaş emeklileri ile harp malüllüğü,vazife malüllüğü veya adi malül-
lük aylığı bağlanarak Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayrılan uzman erbaşlar,bunla-
rın bakmakla yükümlü olduğu aile fertleri ile harp ve vazife malüllüğünü gerek-
tiren nedenlerden dolayı ölenlerin maaşa müstehak dul ve yetimleri,211 sayılı
Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanununun 66 ncı maddesinin (a) ve (b) fıkra-
ları ile 67 nci ve 70 inci maddeleri hükümlerinden aynen istifade ederler.
Uzman erbaşların sözleşmeleri sona ermek suretiyle Türk Silahlı Kuvvetlerin-
den ayrılmaları halinde,Türk Silahlı Kuvvetlerinde uzman erbaş olarak hizmet et-
tikleri süre kadar daha kendilerinin ve bakmakla yükümlü oldukları aile fertle-
rinin muayene ve tedavilerinin askeri hastanelerde ücretsiz olarak yapılmasına
devam edilir.
İzin
Madde 11 - Her uzman erbaşın yılda yol hariç bir ay (30 gün) izin hakkı var-
dır. İzinler Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Yönetmeliği esaslarına göre dü-
zenlenir.
Uzman erbaşlara yıllık izinleri dışında, ayrıca 1111 sayılı Kanunun 78 inci
maddesinde belirtilen esaslara göre izin verilir. Verilen bu izinler yıllık
izinden sayılmaz.
Başarı gösteremeyenler
Madde 12 -(Değişik: 27/7/1993-KHK-489 /5 md.)
Sözleşmenin imzalanmasından sonra ilk iki aylık intibak dönemi içerisinde
göreve intibak edemeyenler ile ayrılmak isteyenlerin sözleşmeleri fesh edile_
rek Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişikleri kesilir. Peşin olarak ödenen aylık ve
aylık ile birlikte ödenen diğer tüm özlük haklarının çalışılmayan günlere ait
kısmı geri alınır.
Görevde başarısız olanlarla kendilerinden istifade edilemeyeceği anlaşılan
uzman erbaşların, barışta sözleşme sürelerine bakılmaksızın Türk Silahlı Kuv-
vetleri ile ilişikleri kesilir.
Görevde başarısız olma, göreve intibak edememe ve kendilerinden istifade
edilmeme halleri ve bunlara yapılacak işlemler, çıkarılacak yönetmelikte düzen-
lenir.
Kıyafet ve zati tabanca (1)
Madde 13 - Uzman erbaşların kıyafetleri, Kıyafet kararnamesinde gösterilir.
(Ek:27/7/1993-KHK-489/6 md.) Uzman erbaşlar ilk sözleşmelerini müteakip
bedeli karşılığında zati tabanca edinebilirler ve görevli olmadıkları zamanlarda
da resmi veya sivil elbise ile zati tabancalarını göze görünmeyecek bir şekilde
taşıyabilirler. En az 10 yıl görev yapıp Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayrılanla-
ra,istifa veya istifa etmiş sayılmak suretiyle Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayrı-
lan subay ve astsubaylar gibi; emeklilik durumunda ise, emekli subay ve astsu-
baylar gibi silah taşıma ruhsatı verilir.
Çalışma Saatleri ve İkamet
Madde 14 - Uzman erbaşlardan isteyenler Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet
Kanununun bu konudaki hükümleri saklı kalmak şartiyle, gece evlerine gidebilir-
ler (Nöbetçi olanlar hariç). Gece kışlada veya gemide kalmayı kabul edenler yet-
kili amirin izni olmadan kışladan veya gemiden ayrılamazlar. Bunlar mümkün oldu-
ğu kadar erbaş ve erlerden ayrı olarak tahsis edilecek yerlerde yatırılırlar.
Evlerine gidenler subay ve astsubay servislerinden istifade ederek mesai başlan-
gıcında görevleri başında bulunurlar.
---------------------
(1)Bu madde başlığı, 27/7/1993 tarih ve 489 sayılı KHK`nın 6 ncı maddesiyle de-
ğiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
KANUNLAR, ŞUBAT 1994 (Ek-19)
Astsubay sınıfına geçirilme
Madde 15-(Değişik birinci fıkra:16/9/1991-KHK-460/4 md.) En az bir yıllık
hizmetten sonra istekli olan,27 yaşından büyük olmayan ve sözleşme süresi için-
de müracaat eden uzman erbaşlar,926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Ka-
nunu ve bu Kanuna göre çıkarılan Türk Silahlı Kuvvetleri Sınıf Yönetmeliğindeki
şartları da haiz iseler,astsubay sınıf okullarında gösterilecek öğrenim ve eği-
timi müteakip astsubay nasbedilebilirler.
Bunların astsubay sınıf okullarındaki öğrenim,eğitim süre ve şekilleri bu
Kanunun 19 uncu maddesi gereğince çıkarılacak yönetmelikle gösterilir.Bunlarda,
Astsubay Sınıf Okulları Yönetmeliğindeki evli ve nişanlı olma durumu ile öğreni-
me ara vermiş olma durumu aranmaz.Bu şekilde astsubay nasbedileceklerin astsubay
sınıf okullarındaki öğrenim ve eğitimlerinde özlük hakları yönünden uzman erbaş-
lık statüleri devam eder.Bunlardan astsubay nasbedilenlerin muvazzaf askerlik ve
uzman erbaşlıkta geçen süreleri kıdemlerinden sayılır ve nasıpları buna göre dü-
zeltilir.Nasıp düzeltmesinden dolayı maaş,maaş farkları ödenmez ve diğer özlük
hakları verilmez.Sınıf okullarındaki öğrenim ve eğitimde başarılı olamayanların
Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişkileri kesilir veya uzman erbaş olarak çalışmak
isteyenler kıtaya iade edilir.
Özlük hakları
Madde 16-(Değişik birinci cümle: 27/7/1993-KHK-489/7 md.) Uzman erbaşlara,
göreve başlamış olmak kaydıyla sözleşmenin onaylandığı tarihten geçerli olarak,
926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunundaki uzman jandarma çavuş-
lara ait aylık gösterge tablosu üzerinden aylık verilir.Bunlardan uzman onbaşı-
lar 11 inci derecenin birinci kademesinden, uzman çavuşlar 10 uncu derecenin
1 nci kademesinden giriş yaparlar. Uzman onbaşılıktan uzman çavuşluğa terfi
edenlerin 10 uncu dereceye intibakları, bulundukları kademenin göstergesinden
daha fazla olacak şekilde yapılır. Uzman erbaşlara yan ödemeleri, Silahlı Kuv-
vetler tazminatı, (..............)(1) , aile yardım ödeneği, doğum yardımı
ödeneği, ölüm yardım ödeneği ve yakacak yardımı 926 sayılı Kanun esaslarına gö-
re, tayın bedeli 2155 sayılı Kanun esaslarına göre ödenir. Bunlardan uçuş, para-
şüt, denizaltı, dalgıç ve kurbağa adam hizmetlerinde görevlendirilenlere ise ay-
rıca 2629 sayılı Kanun esaslarına göre hizmet tazminatı ödenir. (Ek : 16/9/1991-
KHK - 460/5 md.) Uzman erbaşlar mevcut hükümler dahilinde, Milli Savunma Bakan-
lığına, Jandarma Genel Komutanlığına ve Sahil Güvenlik Komutanlığına ait konut-
lardan, kiralama sisteminden ve lojman tazminatından da istifade ederler.
(Değişik : 16/9/1991 - KHK - 460/5 md.) Kendi kusurları olmaksızın hizmet
sürelerinin uzatılmaması sebebiyle veya sözleşme süresini bitirip ayrılanlara,
ayrıldıkları tarihte almakta oldukları net maaşları tutarının (bütün ödemeler
dahil) iki katının hizmet yılları toplamı ile çarpımından bulunacak miktarda
ikramiye verilir. İkramiye hesabında 10 yıldan fazla olan süreler dikkate
alınmaz. İkramiyelerden damga vergisi hariç, vergi kesilmez.(Ek cümle:27/7/1993
-KHK-489/7md.)Ancak, emeklilik haklarını kazananlara bu ikramiye ödenmez.Bunlar
hakkında, 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulanır.
Sağlık nedenleri hariç disiplinsizlik ve ahlaki nedenlerle sonradan Silahlı
Kuvvetlerde kalması uygun görülmeyenlerin sözleşmeleri feshedilir ve bunlara
ikramiye ödemesi yapılmaz. Astsubay nasbedilenlere de ikramiye ödenmez. Sağlık
veya bulunduğu kadronun kaldırılması gibi nedenlerle bir yılı tamamlamadan ay-
rılanlara bir yıl içinde alması gereken ikramiye tutarı 12 aya eşit olarak bö-
lünmek suretiyle hizmet ettiği her aya isabet eden miktarda ödeme yapılır.
Uzman erbaşların istihdam edildiği kadro görev yerinin herhangi bir nedenle
kaldırılması veya bu kadrolarda uzman erbaş istihdam edilmesine gerek kalmaması
durumlarında uzman erbaşlar, ihtisas sahibi olduğu diğer birliklerdeki boş olan
uzman erbaş kadro görev yerlerine atanabilirler veya sözleşmenin feshini isteye-
bilirler.Bu şekilde sözleşmenin feshini isteyen uzman erbaşların istekleri kabul
edilir ve bunlara bu Kanun esaslarına göre tahakkuk edecek ikramiye ödenir.
--------------------------
(1) Bu aradaki "mahrumiyet yeri ödeneği" ibaresi 2/12/1993 tarih ve 3920 sayılı
Kanunun 2 nci maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır.
Sözleşme süresi içinde (izin dahil)vefat edenlerin kanuni mirasçılarına iki
maaş tutarında ölüm yardım ödeneği verilir.Ayrıca vefat eden uzman erbaşların
hakettiği ikramiye de kanuni mirasçılarına aynen ödenir.
Fiili hizmet süresi zammı
Madde 17- Uzman erbaşlar,5434 sayılı Kanunun 32 nci maddesinin (a) fıkrasın-
da belirtilen fiili hizmet süresi zammından yararlanırlar.
Atama,geçici görev ve harcırah (1)
Madde 18-(Değişik:27/7/1993-KHK-489/8 md.)
Uzman erbaşlar,sözleşme süreleri içinde değişik bölge ve garnizonlara Silah-
lı Kuvvetler hizmet ihtiyacı esas alınmak suretiyle atanma ve yer değiştirme iş-
lemlerine tabi tutulurlar veya kurs dahil geçici görevle görevlendirilirler.Bu
şekilde atanan veya geçici görevlendirilenlere ve ayrıca terhislerinden sonra
uzman erbaş olarak atananlarla kendi kusurları olmaksızın hizmet sürelerinin bi-
timinde ayrılanlara 6245 sayılı Kanun esaslarına göre harcırah verilir.
Yönetmelik
Madde 19- Personelde aranacak nitelikler,müracaat şekli ve zamanı,müracaatın
kabul edilmesi,sözleşmenin yapılması ve feshedilmesi sebepleri,verilecek sici-
lin şekil ve usulleri görevde başarısız olma ve kendilerinden istifade edilememe
halleri ve bunlara yapılacak işlem şekli, sözleşmenin uzatılmasında uygulanacak
esaslar, uzman onbaşıların uzman çavuş olabilmeleri için gerekli şartlar, ast-
subay sınıfına geçirilecekler için uygulanacak esaslar, astlık üstlük münasebet-
leri ile bu hususlardaki işlem şekli ve ilgili diğer hususlar kanunun yürürlüğe
girmesini takip eden 6 ay içerisinde Milli Savunma Bakanlığı ve İçişleri Bakan-
lığınca müştereken çıkarılacak bir yönetmelikte gösterilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Son Hükümler
Yürürlükten kaldırılan hükümler
Madde 20 - 6320 sayılı Çavuş ve Uzman Çavuş Kanununun uzman çavuşlarla il-
gili hükümleri, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun Ek - 2 nci
maddesinin uzman çavuşlarla ilgili hükümleri ile Ek-IB sayılı cetvelin uzman ça-
vuşlar için aylık gösterge tablosu yürürlükten kaldırılmıştır.
Madde 21 - 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu, Türk Silahlı
Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu, 2155 sayılı Bazı Kamu Personeline Tayın Bedeli Ve-
rilmesi Hakkında Kanun, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu,
2629 sayılı Uçuş, Paraşüt, Denizaltı, Dalgıç ve Kurbağa Adam Hizmetleri Tazminat
Kanunu ve diğer kanunlardaki uzman çavuş tabiri uzman erbaş olarak değiştiril-
miştir.
---------------------
(1) Bu madde başlığı,27/7/1993 tarih ve 489 sayılı KHK`nin 8 inci maddesiyle
değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
KANUNLAR, KASIM 1993 (Ek - 18)
Ek Madde 1- (Ek:27/7/1993-KHK-489/9 md.)
Genelkurmay Başkanlığınca ihtiyaç duyulacak,özel ihtisası gerektiren sınıf/
branş ve ihtisaslarda ilkokul mezunlarından çok üstün başarı belgesi alanlar,
kuvvet komutanları ve Jandarma Genel Komutanının kararları ile uzman erbaş ola-
rak alınabilirler.Bunların uzman çavuşluğa yükselmelerinde ortaokul mezunu olma
şartı aranmaz.
Geçici Madde- 6320 sayılı Kanuna göre uzman çavuş olarak istihdam edilenler
bu Kanun hükümlerine tabi olurlar.
Yürürlük
Madde 22- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 23- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
* *
*
18/3/1986 TARİHLİ VE 3269 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMEYEN GEÇİCİ MADDELER:
1) 27/7/1993 tarihli ve 489 sayılı KHK`nin geçici maddesi:
Geçici Madde- Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihten ön-
ce uzman erbaşlığa müracaat edenlerden,müracaat ettikleri tarihte terhislerinin
üzerinden 3 yıldan fazla süre geçmemiş olanların müracaatları kabul edilir ve
işlemleri bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren
başlatılır.
UZMAN ERBAŞ KANUNU (1)
Kanun Numarası : 3269
Kabul Tarihi : 18/3/1986
Yayımlandığı R. Gazete : Tarih : 25/3/1986 Sayı : 19058
Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt: 25 Sayfa : 154
*
* *
Bu kanun ile ilgili olarak Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren yönet-
melik için, "Yönetmelikler Külliyatı"nın kanunlara göre düzenlenen nümerik fih-
ristine bakınız.
*
* *
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Amaç,Kapsam ve Tanımlar
Amaç
Madde 1 - Bu Kanunun amacı, Türk Silahlı Kuvvetlerinin erbaş kadrolarında
devamlılık arz eden teknik ve kritik görevlerde, yetişmiş personel ihtiyacını
karşılamak maksadıyla istihdam edilecek uzman onbaşı ve uzman çavuşların temini,
hizmet şartları görev ve hakları, yükümlülükleri, astsubay sınıfına geçirilmele-
ri ile ilgili esas ve usulleri düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2 - Bu Kanun Türk Silahlı Kuvvetleri erbaş kadrolarında istihdam
edilecek uzman erbaşlarla, bunları istihdam edecek ve bunların istihdamı ile
ilgili birlik, kurum ve kuruluşları kapsar.
Tanımlar
Madde 3 - Bu Kanunda yer alan deyimlerden;
1.(Değişik: 27/7/1993-KHK 489/1 md.) Uzman Çavuş : En az ortaokul veya dengi
okul mezunu olup muvazzaflık hizmetini çavuş rütbesi ile tamamlayanlardan,muvaz-
zaflık hizmetini müteakip Türk Silahlı Kuvvetlerinin devamlılık arz eden teknik
ve kritik görev yerlerinde veya çavuş kadro görev yerlerinde, bu Kanun esasları-
na göre istihdam edilenlerle, yönetmelikte belirtilen esaslara göre uzman onba-
şılıktan uzman çavuşluğa geçirilenleri,
2. (Değişik : 16/9/1991 - KHK - 460/1 md.) Uzman Onbaşı : En az ortaokul
veya dengi okul mezunu olup muvazzaflık hizmetini müteakip, Türk Silahlı Kuvvet-
lerinin devamlılık arzeden teknik ve kritik uzmanlık görev yerlerinde istihdam
edilenleri,
3. Uzman Erbaş : Bu Kanun hükümlerine göre istihdam edilen uzman çavuş ve
uzman onbaşıları,
İfade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Alınma, Hizmet Süresi, Hizmet Şartları ve Görev
Göreve alınma
Madde 4 - (Değişik : 16/9/1991 - KHK - 460/2 md.)
Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutan-
lığınca hazırlanarak, Genelkurmay Başkanlığınca onaylanan veya uygun bulunan
uzman on-
-----------------------
(1) Bu Kanunda geçen "kıyafet kararnamesi" ibaresi, 22/11/1990 tarih ve 3683
sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle "kıyafet yönetmeliği" şeklinde değiştiril-
miştir.
KANUNLAR, KASIM 1993 (Ek - 18)
başı ve uzman çavuş kadrolarına göre, her yıl alınacak uzman erbaşlarla ilgili
kadro görev yerleri, mezkur komutanlıklarca yayınlanarak duyurulur. İstekli olan
ve yönetmelikle belirtilen niteliklere sahip, muvazzaflık hizmetini yapmakta
olan çavuş, onbaşı ve erler ile bunlardan terhislerinin üzerinden 3 yıldan fazla
süre geçmemiş olanlar istenilen belgelerle müracaat ederler. Uygun görülenler
yönetmelikle belirtilen esaslara göre çalıştırılırlar.(1)
Hizmet Süresi
Madde 5 - (Değişik : 27/7/1993 - KHK - 489/3 md.)
Uzman erbaşlar 2 yıl süre ile sözleşme yaparak göreve başlarlar ve T.C Emek-
li Sandığı ile ilgilendirilirler. Bunlardan; istihdam edildikleri kadronun görev
özelliklerine göre sınıf ve branşları ile ilgili sağlık nitelikleri uygun olan-
ların müteakip sözleşmeleri, 1 yıldan az, 5 yıldan fazla olmamak şartıyla azami
45 yaşına girdikleri yıla kadar uzatılabilir.
Hizmet şartları
Madde 6 - Uzman erbaşlar, onbaşı ve çavuş rütbesini taşıyan asker kişi sa-
yılırlar. Astlık üstlük münasebetleri, disiplin ve cezai müeyyideler ile yargı-
lama usulü bakımından, er ve erbaşların tabi oldukları hükümlere tabi olurlar.
Ancak bunlar hakkında yeni baştan askerlik ve rütbenin geri alınması fer`i ceza-
ları uygulanmaz.
Görev
Madde 7 - Uzman erbaşlar istihdam edildikleri kadro görevleri ile beraber
Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanununda erbaşlar için belirtilen görevleri
de yaparlar.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Haklar, Terfi ve Yükümlülükler, Başarı Gösteremeyenler Hakkında
Yapılacak İşlem
Uzman erbaşların giyecek, bakım ve barınmaları
Madde 8 - Uzman erbaşların giyecek, bakım ve barınmaları er ve erbaşlar gibi
Devlet tarafından sağlanır. Uzman erbaşların giyim, kuşam istihkakları ilgili
bakanlıklarca düzenlenecek istihkak ve tahsis listelerinde gösterilir.
Kademe ilerlemesi ve terfi
Madde 9 - Bir ücret kademesinde fiilen bir yılını tamamlayan uzman erbaş-
lar, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 207 nci maddesi
uyarınca kademe ilerlemesi yaparlar. En az bir yıl hizmet ettikten sonra görev-
de başarılı olan uzman onbaşılar, çıkarılacak yönetmelikte belirtilecek esasla-
ra göre uzman çavuşluğa terfi ettirilirler.
Tedavi
Madde 10 - (Değişik: 27/7/1993 -KHK-489/4 md.)
Uzman erbaşlar ve bunların bakmakla yükümlü olduğu aile fertlerinin tüm sağ-
lık işlemleri hakkında,211 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu hü-
kümleri uygulanır. Ancak, uzman erbaşların hava değişimi süresinin toplamı bir
yıl içinde 2 ayı geçemez. Tedavi ve hava değişimi süresi 2 ayı geçenlerin Türk
Silahlı Kuvvetleri ile ilişikleri kesilir. Bunlardan barışta ve savaşta görev
esnasında veya görev dışında görevlerinden dolayı bir saldırıya veya kazaya uğ-
rayan veya bir meslek hastalığına yakalananların, iyileşinceye kadar ilişikleri
kesilmez, izinli sayılırlar. Sıhhi arızası devam edenler ve kendisinden istifa-
de edilemeyeceği anlaşılanlar hakkında T.C Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uy-
gulanır.
-------------------
(1) Bu maddede yeralan "terhislerinin üzerinden 2 yıldan fazla süre geçmemiş o-
lanlar " ibaresi, 27/7/1993 tarih ve 489 sayılı KHK ile " terhislerinin üzerin-
den 3 yıldan fazla süre geçmemiş olanlar" şeklinde değiştirilmiş ve metne işlen-
miştir.
Uzman erbaş emeklileri ile harp malüllüğü,vazife malüllüğü veya adi malül-
lük aylığı bağlanarak Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayrılan uzman erbaşlar,bunla-
rın bakmakla yükümlü olduğu aile fertleri ile harp ve vazife malüllüğünü gerek-
tiren nedenlerden dolayı ölenlerin maaşa müstehak dul ve yetimleri,211 sayılı
Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanununun 66 ncı maddesinin (a) ve (b) fıkra-
ları ile 67 nci ve 70 inci maddeleri hükümlerinden aynen istifade ederler.
Uzman erbaşların sözleşmeleri sona ermek suretiyle Türk Silahlı Kuvvetlerin-
den ayrılmaları halinde,Türk Silahlı Kuvvetlerinde uzman erbaş olarak hizmet et-
tikleri süre kadar daha kendilerinin ve bakmakla yükümlü oldukları aile fertle-
rinin muayene ve tedavilerinin askeri hastanelerde ücretsiz olarak yapılmasına
devam edilir.
İzin
Madde 11 - Her uzman erbaşın yılda yol hariç bir ay (30 gün) izin hakkı var-
dır. İzinler Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Yönetmeliği esaslarına göre dü-
zenlenir.
Uzman erbaşlara yıllık izinleri dışında, ayrıca 1111 sayılı Kanunun 78 inci
maddesinde belirtilen esaslara göre izin verilir. Verilen bu izinler yıllık
izinden sayılmaz.
Başarı gösteremeyenler
Madde 12 -(Değişik: 27/7/1993-KHK-489 /5 md.)
Sözleşmenin imzalanmasından sonra ilk iki aylık intibak dönemi içerisinde
göreve intibak edemeyenler ile ayrılmak isteyenlerin sözleşmeleri fesh edile_
rek Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişikleri kesilir. Peşin olarak ödenen aylık ve
aylık ile birlikte ödenen diğer tüm özlük haklarının çalışılmayan günlere ait
kısmı geri alınır.
Görevde başarısız olanlarla kendilerinden istifade edilemeyeceği anlaşılan
uzman erbaşların, barışta sözleşme sürelerine bakılmaksızın Türk Silahlı Kuv-
vetleri ile ilişikleri kesilir.
Görevde başarısız olma, göreve intibak edememe ve kendilerinden istifade
edilmeme halleri ve bunlara yapılacak işlemler, çıkarılacak yönetmelikte düzen-
lenir.
Kıyafet ve zati tabanca (1)
Madde 13 - Uzman erbaşların kıyafetleri, Kıyafet kararnamesinde gösterilir.
(Ek:27/7/1993-KHK-489/6 md.) Uzman erbaşlar ilk sözleşmelerini müteakip
bedeli karşılığında zati tabanca edinebilirler ve görevli olmadıkları zamanlarda
da resmi veya sivil elbise ile zati tabancalarını göze görünmeyecek bir şekilde
taşıyabilirler. En az 10 yıl görev yapıp Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayrılanla-
ra,istifa veya istifa etmiş sayılmak suretiyle Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayrı-
lan subay ve astsubaylar gibi; emeklilik durumunda ise, emekli subay ve astsu-
baylar gibi silah taşıma ruhsatı verilir.
Çalışma Saatleri ve İkamet
Madde 14 - Uzman erbaşlardan isteyenler Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet
Kanununun bu konudaki hükümleri saklı kalmak şartiyle, gece evlerine gidebilir-
ler (Nöbetçi olanlar hariç). Gece kışlada veya gemide kalmayı kabul edenler yet-
kili amirin izni olmadan kışladan veya gemiden ayrılamazlar. Bunlar mümkün oldu-
ğu kadar erbaş ve erlerden ayrı olarak tahsis edilecek yerlerde yatırılırlar.
Evlerine gidenler subay ve astsubay servislerinden istifade ederek mesai başlan-
gıcında görevleri başında bulunurlar.
---------------------
(1)Bu madde başlığı, 27/7/1993 tarih ve 489 sayılı KHK`nın 6 ncı maddesiyle de-
ğiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
KANUNLAR, ŞUBAT 1994 (Ek-19)
Astsubay sınıfına geçirilme
Madde 15-(Değişik birinci fıkra:16/9/1991-KHK-460/4 md.) En az bir yıllık
hizmetten sonra istekli olan,27 yaşından büyük olmayan ve sözleşme süresi için-
de müracaat eden uzman erbaşlar,926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Ka-
nunu ve bu Kanuna göre çıkarılan Türk Silahlı Kuvvetleri Sınıf Yönetmeliğindeki
şartları da haiz iseler,astsubay sınıf okullarında gösterilecek öğrenim ve eği-
timi müteakip astsubay nasbedilebilirler.
Bunların astsubay sınıf okullarındaki öğrenim,eğitim süre ve şekilleri bu
Kanunun 19 uncu maddesi gereğince çıkarılacak yönetmelikle gösterilir.Bunlarda,
Astsubay Sınıf Okulları Yönetmeliğindeki evli ve nişanlı olma durumu ile öğreni-
me ara vermiş olma durumu aranmaz.Bu şekilde astsubay nasbedileceklerin astsubay
sınıf okullarındaki öğrenim ve eğitimlerinde özlük hakları yönünden uzman erbaş-
lık statüleri devam eder.Bunlardan astsubay nasbedilenlerin muvazzaf askerlik ve
uzman erbaşlıkta geçen süreleri kıdemlerinden sayılır ve nasıpları buna göre dü-
zeltilir.Nasıp düzeltmesinden dolayı maaş,maaş farkları ödenmez ve diğer özlük
hakları verilmez.Sınıf okullarındaki öğrenim ve eğitimde başarılı olamayanların
Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişkileri kesilir veya uzman erbaş olarak çalışmak
isteyenler kıtaya iade edilir.
Özlük hakları
Madde 16-(Değişik birinci cümle: 27/7/1993-KHK-489/7 md.) Uzman erbaşlara,
göreve başlamış olmak kaydıyla sözleşmenin onaylandığı tarihten geçerli olarak,
926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunundaki uzman jandarma çavuş-
lara ait aylık gösterge tablosu üzerinden aylık verilir.Bunlardan uzman onbaşı-
lar 11 inci derecenin birinci kademesinden, uzman çavuşlar 10 uncu derecenin
1 nci kademesinden giriş yaparlar. Uzman onbaşılıktan uzman çavuşluğa terfi
edenlerin 10 uncu dereceye intibakları, bulundukları kademenin göstergesinden
daha fazla olacak şekilde yapılır. Uzman erbaşlara yan ödemeleri, Silahlı Kuv-
vetler tazminatı, (..............)(1) , aile yardım ödeneği, doğum yardımı
ödeneği, ölüm yardım ödeneği ve yakacak yardımı 926 sayılı Kanun esaslarına gö-
re, tayın bedeli 2155 sayılı Kanun esaslarına göre ödenir. Bunlardan uçuş, para-
şüt, denizaltı, dalgıç ve kurbağa adam hizmetlerinde görevlendirilenlere ise ay-
rıca 2629 sayılı Kanun esaslarına göre hizmet tazminatı ödenir. (Ek : 16/9/1991-
KHK - 460/5 md.) Uzman erbaşlar mevcut hükümler dahilinde, Milli Savunma Bakan-
lığına, Jandarma Genel Komutanlığına ve Sahil Güvenlik Komutanlığına ait konut-
lardan, kiralama sisteminden ve lojman tazminatından da istifade ederler.
(Değişik : 16/9/1991 - KHK - 460/5 md.) Kendi kusurları olmaksızın hizmet
sürelerinin uzatılmaması sebebiyle veya sözleşme süresini bitirip ayrılanlara,
ayrıldıkları tarihte almakta oldukları net maaşları tutarının (bütün ödemeler
dahil) iki katının hizmet yılları toplamı ile çarpımından bulunacak miktarda
ikramiye verilir. İkramiye hesabında 10 yıldan fazla olan süreler dikkate
alınmaz. İkramiyelerden damga vergisi hariç, vergi kesilmez.(Ek cümle:27/7/1993
-KHK-489/7md.)Ancak, emeklilik haklarını kazananlara bu ikramiye ödenmez.Bunlar
hakkında, 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulanır.
Sağlık nedenleri hariç disiplinsizlik ve ahlaki nedenlerle sonradan Silahlı
Kuvvetlerde kalması uygun görülmeyenlerin sözleşmeleri feshedilir ve bunlara
ikramiye ödemesi yapılmaz. Astsubay nasbedilenlere de ikramiye ödenmez. Sağlık
veya bulunduğu kadronun kaldırılması gibi nedenlerle bir yılı tamamlamadan ay-
rılanlara bir yıl içinde alması gereken ikramiye tutarı 12 aya eşit olarak bö-
lünmek suretiyle hizmet ettiği her aya isabet eden miktarda ödeme yapılır.
Uzman erbaşların istihdam edildiği kadro görev yerinin herhangi bir nedenle
kaldırılması veya bu kadrolarda uzman erbaş istihdam edilmesine gerek kalmaması
durumlarında uzman erbaşlar, ihtisas sahibi olduğu diğer birliklerdeki boş olan
uzman erbaş kadro görev yerlerine atanabilirler veya sözleşmenin feshini isteye-
bilirler.Bu şekilde sözleşmenin feshini isteyen uzman erbaşların istekleri kabul
edilir ve bunlara bu Kanun esaslarına göre tahakkuk edecek ikramiye ödenir.
--------------------------
(1) Bu aradaki "mahrumiyet yeri ödeneği" ibaresi 2/12/1993 tarih ve 3920 sayılı
Kanunun 2 nci maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır.
Sözleşme süresi içinde (izin dahil)vefat edenlerin kanuni mirasçılarına iki
maaş tutarında ölüm yardım ödeneği verilir.Ayrıca vefat eden uzman erbaşların
hakettiği ikramiye de kanuni mirasçılarına aynen ödenir.
Fiili hizmet süresi zammı
Madde 17- Uzman erbaşlar,5434 sayılı Kanunun 32 nci maddesinin (a) fıkrasın-
da belirtilen fiili hizmet süresi zammından yararlanırlar.
Atama,geçici görev ve harcırah (1)
Madde 18-(Değişik:27/7/1993-KHK-489/8 md.)
Uzman erbaşlar,sözleşme süreleri içinde değişik bölge ve garnizonlara Silah-
lı Kuvvetler hizmet ihtiyacı esas alınmak suretiyle atanma ve yer değiştirme iş-
lemlerine tabi tutulurlar veya kurs dahil geçici görevle görevlendirilirler.Bu
şekilde atanan veya geçici görevlendirilenlere ve ayrıca terhislerinden sonra
uzman erbaş olarak atananlarla kendi kusurları olmaksızın hizmet sürelerinin bi-
timinde ayrılanlara 6245 sayılı Kanun esaslarına göre harcırah verilir.
Yönetmelik
Madde 19- Personelde aranacak nitelikler,müracaat şekli ve zamanı,müracaatın
kabul edilmesi,sözleşmenin yapılması ve feshedilmesi sebepleri,verilecek sici-
lin şekil ve usulleri görevde başarısız olma ve kendilerinden istifade edilememe
halleri ve bunlara yapılacak işlem şekli, sözleşmenin uzatılmasında uygulanacak
esaslar, uzman onbaşıların uzman çavuş olabilmeleri için gerekli şartlar, ast-
subay sınıfına geçirilecekler için uygulanacak esaslar, astlık üstlük münasebet-
leri ile bu hususlardaki işlem şekli ve ilgili diğer hususlar kanunun yürürlüğe
girmesini takip eden 6 ay içerisinde Milli Savunma Bakanlığı ve İçişleri Bakan-
lığınca müştereken çıkarılacak bir yönetmelikte gösterilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Son Hükümler
Yürürlükten kaldırılan hükümler
Madde 20 - 6320 sayılı Çavuş ve Uzman Çavuş Kanununun uzman çavuşlarla il-
gili hükümleri, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun Ek - 2 nci
maddesinin uzman çavuşlarla ilgili hükümleri ile Ek-IB sayılı cetvelin uzman ça-
vuşlar için aylık gösterge tablosu yürürlükten kaldırılmıştır.
Madde 21 - 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu, Türk Silahlı
Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu, 2155 sayılı Bazı Kamu Personeline Tayın Bedeli Ve-
rilmesi Hakkında Kanun, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu,
2629 sayılı Uçuş, Paraşüt, Denizaltı, Dalgıç ve Kurbağa Adam Hizmetleri Tazminat
Kanunu ve diğer kanunlardaki uzman çavuş tabiri uzman erbaş olarak değiştiril-
miştir.
---------------------
(1) Bu madde başlığı,27/7/1993 tarih ve 489 sayılı KHK`nin 8 inci maddesiyle
değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
KANUNLAR, KASIM 1993 (Ek - 18)
Ek Madde 1- (Ek:27/7/1993-KHK-489/9 md.)
Genelkurmay Başkanlığınca ihtiyaç duyulacak,özel ihtisası gerektiren sınıf/
branş ve ihtisaslarda ilkokul mezunlarından çok üstün başarı belgesi alanlar,
kuvvet komutanları ve Jandarma Genel Komutanının kararları ile uzman erbaş ola-
rak alınabilirler.Bunların uzman çavuşluğa yükselmelerinde ortaokul mezunu olma
şartı aranmaz.
Geçici Madde- 6320 sayılı Kanuna göre uzman çavuş olarak istihdam edilenler
bu Kanun hükümlerine tabi olurlar.
Yürürlük
Madde 22- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 23- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
* *
*
18/3/1986 TARİHLİ VE 3269 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMEYEN GEÇİCİ MADDELER:
1) 27/7/1993 tarihli ve 489 sayılı KHK`nin geçici maddesi:
Geçici Madde- Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihten ön-
ce uzman erbaşlığa müracaat edenlerden,müracaat ettikleri tarihte terhislerinin
üzerinden 3 yıldan fazla süre geçmemiş olanların müracaatları kabul edilir ve
işlemleri bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren
başlatılır.
İlginizden dolayı tekrar tesekkür ederim
Yorum