Diseqc motorlu çanak kurulumu

Diseqc Motor Nasıl Kurulur



Horizon to Horizon (ufuktan ufuğa) teknolojisi anten hareket motoru ile hareket mountunu bir araya getirip tek parça olarak sunduğunda ortada henüz DiSEqC1.2 yoktu.


1997 yılında italyan STAB firması ile dayzek'in patent sahibi olan EUTELSAT'ın işbirliği sonucu DiSEqC protokolleri arasına, uydu anten motorlarını doğrudan uydu alıcılarından çıkan koaksiyel anten kabloları üzerinden çalıştırmak amacıyla hazırlanan bir DiSEqC 1.2 standardı da eklendi. Bu sistem halen artık hemen hemen tüm digital uydu alıcısı üreticileri tarafından standart olarak kabul edilmiştir.



Ancak, anten montajcıları açısından bu yeni sisteme intibak etmek pek kolay olmadı. Bu sistem eskisine göre parça sayısını ve yapılacak işlem sayısını çok azalttığından ve her türlü antene kolayca adapte edilebilir göründüğünden ilk bakışta işi herkesin kolayca cesaret edebileceği bir şekle sokmaktadır. Öte yandan, bir türlü verim elde edilemeyen başarısız montaj örnekleri de birçok kişiyi haklı olarak bu teknolojinin başarısı konusunda endişeye düşürmektedir. STAB firması da bu durumun farkına vararak, montaj işçiliğini herkesin başarabileceği kolaylığa getirmenin nasıl başarılabileceğini araştırmaya koyulmuş. Özellikle 1999 yılından bu yana bu konuda çalışmış. Sonunda bu motorların dünyanın her yerinde kolayca monte edilebilmesini sağladığını iddia ettiği bir sistem bulup, patentini almış. Aşağıda anlatılacak olan USALS (Universal Satellite Automatic Location System) bunu sağlayabilmek amacıyla geliştirilmiş bir üründür.

Standart DiSEqC 1.2 ile ayar



Öncelikle bilmemiz gereken şey birbirinden farklı marka model ve özellikte birçok HH mount motor bulunduğu, ve bunların prensipte aynı olmalarına rağmen farklı bazı fonksiyon ve kalite özelliklerine sahip olduklarıdır.
(Örneğin STAB marka ürünün paketinin içinden şunlar çıkmaktadır. A rotor, B rotorun direğe tespit braketi, C braketin direğe sıkıştırma kelepçeleri, D braket sıkıştırma U- kelepçe cıvataları, E kablo bağlantı F konnektörleri ve izolatörleri, F cıvata takımı, G kullanma talimatı)

Bu sistemle anten kurarken öncelikle dikat edilmesi gereken şunlardır;

1. Antenin kurulacağı yerin seçimi çok önemlidir. Yer seçimi ve kuruluş konusundaki genel prensipler her durumda geçerlidir. Hareketli antenin tüm Clarke Kuşağını engelsiz görebilmesi, özellikle H-H motorlar için rüzgar almayan bir yere kurulmuş olması ve motorun öngörülenden daha büyük bir çanakta kullanılmaması daha büyük bir önem arzetmektedir !!.



Çünkü bu motorlarda rüzgar yükünün getirdiği torklar doğrudan motorun şaftında etkili olduğundan ve boyutların küçük olması dolayısıyla hasar verme riski yüksek olmaktadır. Bu motor mevcut herhangi sabit anteni kolayca hareketli hale getirmekte de kullanılabilir. Elektriksel bağlantıları çok kolaydır. Uydu alıcısı ile anten arasında zaten mevcut olan kablonun LNB'ye takılı olan kısmı çıkartılarak motorun REC yazan kısmına takılır(resimde Cable n°2). İki ucunda F konnektör takılı 1,5-2,0m boyunda bir başka kablonun da bir ucu LNB'ye diğer ucu motorun LNB yazan yerine takılır (resimde n°1). Elektriksel bağlantıların tümü bu kadardır. Kullanılacak kablonun kalitesi de oldukça önemlidir. Koaksiyel uydu kablosunun iç iletkeni Cu Ø=1,02 mm, veya Ø=1,13 mm olabilir. İnce olanın direnci 22Ohm/km öbürüne göre(18ohm/km) epey fazla olduğundan en fazla 30m kadar uzunlukta boy için kullanılabilmesine karşın, iletkeni kalın kabloyla 60m'ye yakın uzunluk kullanılabilmektedir.

Her çeşit hareketli anten için ilk olarak direğin çok sağlam bir şekilde ve tam düşey olarak zemine tesbit edilmiş olması şarttır(direğin diklik kusurunu giderebilen bir ayar mekanizması yok). Direğin sağlam ve tam düşey durumda olduğunu ölçmek ve ayarlamak için harcanacak zaman daha sonra ortaya çıkabilecek sorunların giderilmesinin gerektireceği zaman ve masraf dikkate alınırsa, fazlasıyla tasarruf edilmiş olacağı açıktır.



DiSEqC 1.2 (H-H Mount) motorun takılmadan önce sıfır konumuna alınmış olması yararlıdır. Satın alındığında eğer sıfır derece konumunda değil ise uydu alıcısına takılarak sıfır konumuna gelinceye kadar hareket ettirilmelidir. (Bazı motorlarda içinde "0" konumunu belirleyen duymaç yok. O durumda bu konum gözle belirlenebilir)
Motorun "0" konumunda olduğundan emin olunduktan sonra elektriksel bağlantısı kesilerek( receiverden gelen kablo sökülerek) motor direğin tepesine yerleştirilir, direk özerinde döndürülmesine ancak izin verebilecek kadar vidaları sıkılır. DİKKAT !. Motor istenirse düz istenirse tepesi aşağı takılabilemez. İki tür motor vardır. Şaftı(rotoru) yukarı bakanlar (STAB v.b) ve şaftı aşağı doğru duranlar (MOTECH SG2100 v.b.). Hepsinde kablo bağlantıları aşağı tarafa gelmelidir.
Bütün türler arasındaki en büyük tek fark elevasyon/deklinasyon açılarının nasıl verileceğindedir. Örneğin STAB motorlarda çanağın kalkış açısı = P-(60- Bulunduğunuz yere göre hesaplanan enlem değeri) olarak verilmektedir. P bulunduğunuz yerdeki Clarke kuşağında en tepedeki uydunun kalkış açısıdır. MOTECH motorlarda ise bu değer = 40 - Deklinasyon açısı olarak verilir.



Rakamlar sabit değildir ve kullanılan çanağa göre değişmektedir. Merkezinden bağlanan tüm parabol çanaklar için elevasyon değerleri sabit olmalıdır. Ancak örneğin offset çanaklar parabolün üst geometrik tarafından alındıklarından kalkış açıları daha düşük olacaktır. Bu açı ölçümleri ve hesapları çoğunluk için içinden çıkılmaz bir karışıklıkta görünebilir, ancak işin aslı o kadar da karışık değildir.
Her türlü motorla yapılan ayarlarda ilk dikkat edilecek bir konu da mil merkezleme ayarının doğru yapılmasıdır. Anten direğinin merkezi, motor milinin sıfır çizgisi, ve LNB feed merkezi tam aynı doğru üzerinde ve çanak yatay çap çizgisine tam dik bulunmalıdır. Bu durumda iken şaft vidaları çok iyi sıkılmalı ve bunun zamanla kayıp bozulmaması sağlanmalıdır. Motor tam "0" konumunda iken çanağın baktığı yön de tam güney(180 derece) olmalıdır.



Ancak pusula açısında manyetik sapma değeri de dikkate alınır. Böyle güney istikametini tam hizalayıp vidaları sıktınız. Montaj bitti, hepsi bu kadar.

Eğer herşey mükemmel ise uydu alıcınızı (veya sinyalmetrenizi) bağladığınızda sizinle aynı enlemde bulunan(en tepedeki) uydunun yayınlarını alabiliyor olmalısınız. Eğer almıyor iseniz ve sağa sola döndürerek yakalayabilirseniz güney istikamet(pusula) ayarınızı yeniden yapınız. Bu açıyı tam olarak bilirseniz ayni ilde yapacağınız diğer tüm montajlarda ölçtüğünüz bu açı geçerli olacaktır. Eğer tepedeki uydunun sinyallerini kalkış açısında oynama yaparak yakaladınız ise elevasyon/deklinasyon ayarlarınızı yeniden yapınız. Daha sonra çanağı doğu/batı istikametinde döndürerek diğer uyduların sinyallerine bakınız. Birçok motorun üzerinde Doğu/Batı döndürme butonları var. Bunlar sayesinde uydu alıcısını çanağın yakınına getirmeğe gerek olmadan ayar yapılabilir.


Bulduğunuz uydular tam verimli alınamıyor ise çanağı hafifçe elle yukarı aşağı kımıldatarak verim artışının nerede olduğunu görünüz. Doğu ve batı uçlarında bulunan uydularda çanağı elle yukarı doğru kaldırttığınızda sinyal artıyorsa deklinasyon açınız yüksek azaltılmalı (şaft çanak ağzı düzlemine daha paralel olmalı, eğer tersi ise tersi işlem yapılmalıdır.) Eğer yukarı aşağı farketmiyor, sağa sola oynatmakla farkediyor ise tepedeki uydunun azimut değeri tekrar kontrol edilmelidir.
Böyle birkaç hareket sonunda en iyi verim elde edilecek, hem ortadaki, hem de en doğuda ve en batıdaki uydulardan tam verim alınabilecektir.



Çanak kendi hareketiyle uyduya geldiğinde elle sağa, sola, ve yukarı, aşağı kımıldattığınızda sinyalin artmadığını ancak azaldığını görüyorsanız çanağınız tam ayarlıdır. Çanağın motorla ilgili ayarlarının dışında kalan LNB polarizasyon ve odak ayarları da tam doğru olarak yapılmalı daha sonra zamanla kımıldamayacak şekilde tüm vidalar sıkılmalıdır. (Motorun elevasyon ve deklinasyon açıları ile pusulanızda yakaladığınız güney açısını kaydeder ve işaret alırsanız, aynı ilde ve aynı malzemelerle yapacağınız diğer tüm montajlarda bu değerler tam aynı olacağından ayar işlemi çok kolaylaşacaktır. Doğal olarak farklı motor veya çanak kullandığınızda bu değerler de değişecektir)
Bu motorların kimilerinde diğerlerine göre fazladan veya farklı olarak bulunabilen şu tip özellikler var. 75 doğu/75 batı yönünde toplam 150derece ufku olması, üzerinde doğu/Batı butonlarının olması. Yeniden ayar, X'e git, "0" pozisyonu ve sınırlar fonksiyonlarının olması, 50 konum belleği. Sensorunun HallEffect'li olması. 90cm, 100cm, 120cm veya 150cm çanak için kullanılabilir olması. Gürültüsüz dönmesi(uzun ömürlü olduğunu da gösterir). Düşük sarfiyat. (Örneğin beklemede 50mA, normalde 200mA, Max 350mA). Tüm motorlarda uydu alıcısı Vertikal polarizasyonlu bir kanalda iken 14V, Horizontalde 18V besleme gerilimi gönderdiğinden, ilkinde saniyede 1.3 derece, ikincisinde saniyede 2.5 derece hız iyi sayılmaktadır.

Örnek: Örneğin Bolu'dasınız(enlem 41, boylam 31), Sizin için polarizasyon açısı 0; derece olan yani Clarke kuşağının en tepesinde olan yerden en yukarıdaki kalkış açısıyla izlenebilen) uydu 31.3 Doğu konumundaki Türksat 1B uydusudur. Bu motorunuzun da derecede iken izleyebilmesi gereken bir uydudur. (Bulunduğunuz il ile aynı boylamda bulunan uydu sizin için kuşağın en tepesindeki uydudur) Azimut değeri 180 derece kalkış açısı ise 43 derecedir. Yani uyduyu bulabilmek için çanağınızın(parabol) düzleminin yerle yaptığı açı 90+43 derecedir. Motorunuzun kalkış açısı 49 derece yapar(yani şaftın yerle yaptığı açı 90+43 olur), Şaftın yerle yaptığı açı (elevasyon) ve çanağınızla yapması gereken açı (deklinasyon) bulunduğunuz yerin enlemine göre değişecektir. Farklı enlemler göre bu açıların bir tablosu solda verilmiştir. Deklinasyon açısı gerekenden fazla olursa taranan kuşağın bombeliği artar, az olursa azalır. Konulu daha önceki yazıyı okuyunuz. Bulunduğunuz ile göre uyduların azimuth, elevasyon, polarizasyon açılarına bakmak için de ilgili tablo sayfasını açmalısınız Offset çanaklarda kalkış açısı(elevasyon) parabol eşdeğerine göre belirli(sabit) bir derece daha düşüktür. Üreticiden üreticiye ve kalıptan kalıba değişen bu fark kullanılan model için bilinirse elevasyon açılarından daima sadece bu değerin çıkartılması gerekir.

USALS sistemi ile ayar