Tweet
'Kendimi bildim bileli çok çekingen ve utangacım. Bir topluluk önünde konuşurken elim ayağıma karışıyor. Bir topluluk önünde konuşurken elim ayağıma karışıyor.' gibi şikatlerinizden nasıl kurtulursunuz?
“Kendimi bildim bileli çok çekingen ve utangacım. Genelde yalnızım. Bir topluluk önünde konuşurken elim ayağıma karışıyor. Sanki herkes bana bakıyormuş gibi hissediyor, yanlış şeyleri söylemekten çekiniyorum. Derdimi anlatamadığım zamanlar o kadar çok ki!”
İşte sıklıkla duyduğumuz sosyal fobi kokan ifadelerden bazıları... Şair ne güzel anlatıyor bu ruh halini “Bilmezdim şarkıların bu kadar güzel, kelimelerinse kifayetsiz olduğunu. Bu derde düşmeden önce... Anlatamıyorum...”
Fobiyi korkulardan ayırt ediniz
Korkuları bütün insanlarda var olan, bilinçaltından kaynaklanan ve bireyi zarar görebileceği durumlardan koruyan işlevsel duygular olarak tanımlayan Psikosağlık Ruh Sağlığı Merkezi'nden psikolog Berrin Göncü Işıkoğlu devamında “Korkuyu günlük hayatımızı, işimizi, ilişkilerimizi olumsuz anlamda etkilemeye başladığı takdirde fobi olarak adlandırırız. Kaygı bozuklukları arasında yer alan sosyal fobide ise kişi sosyal bir ortamda başkaları tarafından aşağılanacağını ve kendisini utandıracak bir davranış sergileyeceğini düşünerek yüksek düzeyde korku duyar ve kaçınma tutumu sergiler”dedi.
Her 5 kişiden biri sosyal fobi yaşamakta
Türkiye'de üniversite öğrencileri arasında yapılan bir araştırmada katılımcıların yüzde 24'ünde sosyal fobi tanımına . Araştırma sonuçları, gençlerin özellikle tanımadığı kimselerin oturduğu odaya girmekte, başkalarının önünde konuşmakta ve düşüncelerini ifade etmekte sıkıntı kaygı ve korku duyduğunu gösterdi.
Psikolog Fatih Reşit Civelekoğlu “Sosyal fobide kişi özellikle yabancı kişiler ile iletişim içerisinde olmaktan kaçınır , hatta bazı durularda kişinin korkuyu hissetmesi için iletişim içerisinde bulunması bile gerekmez, aynı ortamda bulunmak bile yeterlidir. Bu korku beraberinde gelen yüz kızarması, nefes daralması, kalp çarpıntısı, terleme, soğuk-sıcak basması, seste titreme gibi bedensel belirtiler ile karakterizedir” dedi.
Yanlış aile tutumları sosyal fobiye zemin hazırlar
Yapılan bir araştırmada sosyal fobili kişiler ailelerini fazla koruyucu-kollayıcı, eleştirel otoriter ve mükemmeliyetçi olarak tanımlamışlardır. Yine aynı araştırmada sosyal fobili kişilerin birinci derece yakınlarında toplum ortalamasına göre 3 kat daha çok sosyal fobiye ve depresyona rastlanmıştır.
Araştırmayı yorumlayan Civelekoğlu “Kişiliğimiz büyük ölçüde çocukluk dönemi yaşantılarının ve izlenimlerinin etkisiyle oluşur. Ebeveynde yersiz ve anlamsız korkular varsa ve bu duygular kaçınma davranışına yol açmış ise çocukta da onlardan edindiği izlenime bağlı olarak kaçınma davranışı ortaya çıkabilir.Bunun yanı sıra aşırı müdahaleci ve baskıcı ailede içinde endişeyle büyüyen çocuk topluma çıktığında bu tedirginliği oradaki ilişkilerine de taşımaktadır” dedi.
“Gül düşünürsen gülistan olursun, diken düşünürsen dikenlik olursun”
Sosyal fobi ile mücadelede yapıcı ve pozitif düşüncenin önemine dikkat çeken psikolog Berrin Göncü Işıkoğlu “İyimser ve olumlu düşünen insanların işte, okulda ve ilişkilerinde daha başarılı olduğunun, daha sağlıklı bir yaşam sürdürdüklerinin”gözlemlendiği Dr. Martin Sealment'in yaptığı araştırma sonuçlarını vurgulayarak devam etti “Sosyal fobisi olan kişiler ise bir ortama girdiklerinde çevredeki insanların olumlu ya da olumsuz yaklaşımlarından çok iç dünyalarında var olan endişe kaygı duygularına odaklanırlar” dedi.
Psikoterapi tedavide en etkili yöntem
Zürih Üniversitesinde sosyal fobi üzerine yapılan geniş çaplı araştırmalar” Psikoterapinin etkili bir yöntem olduğunu, ilaçların psikoterapiden elde edilen sonuçlardan daha fazla olumlu bir etki sağlamadığı, özellikle genç insanlarda ilaca bağımlılık oluşabildiği gibi, ilaçların davranış biçimlerini değiştirmediği, bırakıldığında ise belirtilerin yeniden ortaya çıkabildiğini” göstermiştir.
MORALHABER