Uydu Tutulması Olayı Bu Hafta Gerçekleşecek!!! Meraklıları Kaçırmasın!!!

Türkiye ve aynı enlemlerde yaşayan ülkeler için uydu tutulmasının olacağı haftaya giriyoruz.1-7 Mart tarihleri arasında uydu tutulması gerçekleşecek. Uydu tutulması (Solar Outage) nedir?

*Aynı güneş tutulmasında olduğu gibi güneş ile dünyada bulunduğumuz nokta arasına bu sefer ay değil ekvatora dik 36.000 kilometre yukarıdaki haberleşme uyduları giriyor.Tutulmanın olduğu dakikalarda güneş uydunun tam arkasında olduğu için güneşin yaydığı elektromanyetik dalgalar uydudan gelen yayını bozduğu için küçük çaplı antenlerde 10 dakikaya kadar,büyük çaplı antenlerde 3-5 dakika kadar yayında kesintiler oluşuyor. Aşağıda İstanbul için vereceğim tarih ve dakikalarda yayın henüz kesilmese dahi 5-10 dakika öncesinden receiverlarınızda sinyal seviyesini dakika dakika gözlemlemenizi tavsiye ederim.Güneş uydunun arkasına yaklaştığı zaman sinyal seviyesi düşmeye başlayacaktır.Anteniniz çok küçükse 5 dakika önceden görüntüde kayıplar başlayacaktır ve yayın kesilecektir.120 cm ve üzeri anten kullanıyorsanız kesintiler 2-3 dakika önce başlayıp tam tutulmadan 2-3 dakika sonra yayın normale dönmeye başlayacaktır ve sinyal seviyesi artacaktır.Hava kapalı ve yağışlı ise bu dakikalar biraz daha uzayabilir.C Band yayınlar daha büyük çanak gerektirdiğinden ve düşük Ghz’lerde yayın yaptığı için bu tutulma olayından daha az etkilenirler.

*Anteni dışarıdan gözlemlediğimizde ise tutulma dakikalarında (tabi hava açık ise) parabol antenlerin LNB tutan mekanizmalarının (feedhorn) gölgesi antenin tam çukur merkezine,antenimiz off-set ise Lnb’nin gölgesi antenin en aşağı noktasına yani çanaktan en alttan LNB’yi tutan ana kolun dibine düşer.Tam tutulma anında ise çanak (hem parabolde hem off-sette) güneş ışığını yüzeyindeki her nokta ile toplayarak LNB’nin ağzına yansıtır.LNB ağzı açıksa LNB’nin içinin muhteşem bir şekilde aydınlandığını görürsünüz.Bundan önceki uydu tutulmalarında bu konu ile ilgili topikler açıldığında LNB’nin sırf bu yüzden zarar görebileceği yönünde görüşler de bildiriliyordu.Benim görüşüm ise böyle bir olasılığın çok azda olsa olabileceği yönünde.Ama dünyadaki bir çok sistem bu olayı hasarsız atlattığına göre yokta sayabiliriz.Ama bir büyüteçi kullanarak güneş ışığını elinize odakladığınızı düşünün.Sanırım 5 saniye içinde canınız yanmaya başlayacaktır.Yada büyüteçle güneş ışığını kibrit çöpünün barut olan ucuna odakladığınızda kibritin bir kaç saniye içinde tutuştuğunu da bildiğimize göre hasar görme olasılığını da tamamen yok sayamayız.

*Uydu tutulmaları yılda iki defa meydana gelir.İlkbaharda ve sonbaharda.Tutulmalar yaklaşık 5 gün sürmektedir.Ortada olan günlerde tutulmanın etkisi maksimum olmaktadır.(Güneş uydunun tam arkasından geçmektedir.)Ekvator çizgisinde yaşayan ülkeler için uydu tutulması günü 21 Mart ve 23 Eylül’dür.Çünkü güneş ışınları bu günlerde ekvatora dik gelmektedir.Uydularda ekvatora dik gelen orbit üzerinde sıralanmışlardır.Ekvatorun kuzey enlemlerine geçildikçe yani kuzey yarımkürede tutulma ilkbaharda 21 Mart’tan önceki,sonbaharda ise 23 Eylül’den sonraki günlere denk gelir.Yani Kuzey Afrika ülkeleri tutulmayı Eylül’ün son günlerinde ve 10-15 Mart civarında yaşarken Kuzey Avrupa ülkeleri tutulmayı Ekim ortaları ve sonu ile Şubat ayı içinde yaşarlar.Güney Yarımkürede ise tam tersi olur.Yani tutulma 21 Mart’tan sonra ve 23 Eylül’den önceki tarihlerde gerçekleşir.

*Tutulma 5 güne yayılır demiştik.İlk iki ve son iki gün güneş uydunun bulunduğu noktadan tam geçmediği için sinyal kayıpları daha az olur.(Bulunduğu konumun altından ve üstünden geçer.)

*Biz tutulma günü sadece seyrettiğimiz uydular için etkileniriz.Ama o gün güneş orbitin arkasından gün içinde tüm uyduların arkasından geçerken geçtiği uyduların arkasında olduğu dakikalarda o uydu yayınını etkiler.Uyduların yayınlarının kesinti saatleri gün içinde uydudan uyduya farklıdır.Bulunduğumuz meridyenin (boylamın ) doğu tarafındaki uydulardaki kesintiler sabah gün doğumundan gün ortasına kadar,batı tarafındaki uydular ise günortasından gün batımına kadarki zaman içinde sırayla etkilenirler.

*Aşağıda İstanbul için önümüzdeki hafta Türkiye saatiyle bazı popüler uyduların uydu tutulma vakitlerini bulabilirsiniz.Anten çaplarınıza göre - + 3-5 dakika tutulmanın yayıldığı zamanlardır.+ - 2 günde verilen tarihe koyduğunuzda sinyal kayıplarının azda olsa yaşanacağı günlerdir.Diğer şehirlerde verilen dakika değerlerine göre 5- 10 dakika şaşma olacaktır.Türkiye dışında aynı paralellerde yaşayan ülkeler ise Türkiye saatine göre kendi ülkelerinde hangi saatte tutulma olacağını hesaplasınlar.

* İstanbul için bazı popüler uyduların tutulma gün ve saatleri:
- Türksat 42 derece doğu.....................3 Mart Pazartesi...........11:19
- Hotbird 13 derece doğu.....................3 Mart Pazartesi...........13:29
- Astra 1 serisi 19 derece doğu............3 Mart Pazartesi...........13:00
- Eutelsat W3 7 derece doğu................3 Mart Pazartesi...........13:56
- Eutelsat W2 16 derece doğu............3 Mart Pazartesi...............13:16
- Hispasat 30 derece batı....................4 Mart Salı.......................16:37

Diğer uydular için tutulma gün ve saatleri:
- Express AM 1 40 derece doğu.....................3 Mart Pazartesi..........11:27
- Hellassat 39 derece doğu.............................3 Mart Pazartesi...........11:32
- Eutelsat Sesat 36 derece doğu......................3 Mart Pazartesi..........11:45
- Eurobird 33 derece doğu..............................3 Mart Pazartesi..........11:58
- Astra 2 serisi 28 derece doğu........................3 Mart Pazartesi.........12:20
- Badr Serisi (Arabsat) 26 derece doğu...........3 Mart Pazartesi.........12:31
- Eutelsat W1 10 derece doğu.........................3 Mart Pazartesi..........13:42
- Sirius Serisi 5 derece doğu...........................3 Mart Pazartesi..........14:05
- Intelsat 1 derece batı.....................................3 Mart Pazartesi..........14:31
- Amos 4 derece batı.......................................3 Mart Pazartesi...........14:45
- Nilesat 7 derece batı.....................................3 Mart Pazartesi...........14:58


Görüldüğü üzere İstanbul için tam uydu tutulma tarihi uyduların büyük bir çoğunluğu için 3 Mart Pazartesi günüdür.Aslında bu genellemeye Türkiye’nin kuzey bölgelerini alabiliriz.Türkiye’nin orta bölgeleri (kuzey-güney doğrultusunda düşündüğümüzde) tam uydu tutulmasını 4 Mart Salı günü,Türkiye’nin güney bölgeleri ise tam uydu tutulmasını 5 Mart Çarşamba günü yaşayacaklar.30 derece Batı yörüngesindeki Hispasat uydusunda ise tam tutulma tüm bölgelerde 1 gün geç gerçekleşecek.Türkiye’nin doğu bölgelerine doğru gidildikçe tutulma zamanları ise yukarıdaki verilerden bir kaç dakika sonra (maksimum 6-7 dakika sonra) gerçekleşecek.İstanbul’un batısındaki şehirlerde ise 1-2 dakika önce gerçekleşecek.
İnternette bulunduğunuz coğrafyaya göre uydu tutulma saatlerini hesaplayan programlar mevcut.İngilizce bilgiler için Google’dan “Solar Outage” veya "Sun Outage" diye arama yapın.Değerli bilgilere ulaşırsınız... http://www.satellite-calculations.co...lc/SUNcalc.htm
http://www.youtube.com/results?searc...&search=Search
http://www.youtube.com/results?searc...y+Tree+Friends
http://www.youtube.com/results?search_query=Sailor+Moon

istanbul için 90 cm antenle aşağıdaki şekilde gerçekleşmektedir..



( ALINTIDIR)