Hoca Nasreddin

Nasreddin Hoca Çocukları EğitiyorNasreddin Hoca fıkraları çocukların dil zekasını geliştiriyor.

Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Berat Alptekin, "bilmecemsi" yapıdaki Nasreddin Hoca fıkralarının çocukların dil zekasını, düşünme ve yorum yapabilme özelliklerini geliştirebileceğini söyledi.

Alptekin, Nasreddin Hoca'nın bugüne kadar çok çeşitli yönleriyle değerlendirildiğini, fıkralarının çok yönlü olarak ele alındığını söyledi.

Nasreddin Hoca ve fıkralarının yerli ve yabancı araştırmacılar tarafından kitap, makale ve bildiri boyutunda ele alındığını ifade eden Alptekin, "ancak sözünü ettiğimiz kaynaklarda Nasreddin Hoca fıkralarının bilmeceyle ilişkisi olup olmadığı konusuna hemen hemen hiç girilmemiştir" dedi.


Alptekin, Nasreddin Hoca fıkralarında "çocuklar şimdi size bir bilmece soracağım, haydi cevaplandırın" denilmediğini ancak fıkralarının birçoğunun bilmece üzerine kurulduğunu vurguladı

Prof. Dr. Ali Berat Alptekin, şunları kaydetti: "Nasreddin Hoca'nın en çok bilinen 'dünyanın merkezi', 'aynı merdiveni kullandı' gibi fıkralarında da hep bilmece yapıları ortaya konmuştur. Örneğin bu fıkraları soru cevap yöntemiyle bilmece durumuna getirirsek, 'dünyanın merkezi neresidir' sorusuna, 'eşeğinin ön ayağının bastığı yer' cevabı çıkar ortaya. Aynı şekilde 'gökyüzünde ne kadar yıldız var' şeklindeki bir bilmece sorusunda da 'eşeğimin kuyruğundaki kıl kadar' cevabı ortaya çıkar."

Fıkralardaki Bilmece Üslubu
Nasreddin Hoca fıkraları arasında tespit ettikleri bilmecemsi özelliklerden bazılarının Türk bilmecelerinde de bulunduğunu anlatan Alptekin, şu örnekleri verdi:
"Hoca'nın bir diğer bilmecemsi fıkrası da şöyledir: 'Hocaya sormuşlar yemeği niçin beş parmağınla yiyorsun diye o da altı parmağım olmadığı için' diye cevap vermiş. Yine Nasreddin Hoca Arabistanlı bilginlerle karşılaşmış ve onlara 'cennete girdi-çıktı-girecek, girdi-çıktı-girmeyecek, girmedi-girecek, bir de ne girdi ne de girecek' diyerek bunu açıklamalarını istemiş. Bilginler cevap veremeyince açıklamış: 'Girip çıkan ve tekrar girecek olan Hz. Adem ile Havva, giren-çıkan ve tekrar girmeyecek olan şeytan, girmeyip girecek olan Müslümanlar, hiç girmeyecek olanlar ise kafirlerdir.' Bu fıkralar hep Nasreddin Hoca'nın fıkralarındaki bilmecemsi yönü gösteriyor" diye konuştu.

Alptekin, Nasreddin Hoca fıkralarını yazanlar veya sözlü kültürde anlatanların farkına varmadan veya bilerek bilmecelerden yararlandığını dile getirerek, bilmecemsi Nasreddin Hoca fıkralarından okul öncesi ve ilköğretim çağındaki çocuklara anlatıldığı takdirde, çocukların dil zekasının gelişeceğini, düşünme ve yorum yapabilme gibi özelliklerinin artabileceğini düşündüğünü bildirdi.

Trt Haber