Bodrum Tsunami kurbanı olabilir!

Türkiye Jeofizik Kurumu Derneği Onursal Başkanı Prof. Dr. Ahmet Ercan, Ege Denizi içinde olabilecek depremlerin Bodrum Yarımadası'nda tsunami dalgaları oluşturabileceğini söyledi.

Ercan, yaptığı açıklamada, Bodrum'un deprem bakımından oldukça güvenli bir yer olduğunu belirtti. Ege'de oluşacak depremlerin Bodrum Yaramadası'ndaki etkilerinin ürpertici olduğunu anlatan Ercan, 5 aydır Güney-Batı Anadolu'da bu yönde araştırmalar yaptıklarını vurguladı.

Araştırma sonuçlarının çok iç açıcı olmadığını ifade eden Ercan, "Bodrum'da süpürtü (tsunami) etkisi olup olmayacağı çok merak edilmekteydi. Son beş aydır, Güney-Batı Anadolu'da bu yönde araştırmalarımız sürmekteydi. Sonuçlar çok iç açıcı değil. Gerçek şu ki; Ege Denizi içinde olabilecek bazı depremler Bodrum Yarımadasında tsunami dalgaları oluşturabilir. Bilindiği gibi tsunami deprem odağının denizde olması durumunda olabilir. Geçmiş yıllarda birçok deprem Bodrum, Marmaris, Fethiye, Finike'de süpürtü dalgaları oluşturduğuna göre, gelecekte de oluşturacaktır" dedi.

ETKİLENECEK VE GÜVENLİ YERLER

Deprem odaklarının her birinin Bodrum Yarımadasının karşısında İstanköy Adasında yer aldığını dile getiren Ercan, buralarda gelecekte olacak depremlerle oluşacak tsunami dalgalarının Bodrum Yarımadasını ve Gökova Koyunu etkiliyeceğini bildirdi. Bodrum'da olası süpürtü dalgalarının boyunun 2 ile 3,5 metre yüksekliğinde olacağını ve Karaadanın iki yanı arasından geleceğini ifade eden Ercan, süpürtü dalgalarından Bodrum'da en çok etkilenecek yerleri şu şekilde sıraladı:

"Ören, İçmeler, Gümbet, Bitez, Akyarlar, Turgutreis, Yalıkavak, Bahçe, Küdür ile yat yanaşmalıkları, dere kıyıları ve içleri, kumsallar ile kıyıya yanaşık oteller alanı olacaktır. Eski Bodrum, Kale semti gibi denizden 3 ile 5 metreden yüksekte olan alanlar, güvenli kesimler olarak görülmektedir. Süpürtü dalgalarından en çok etkilenecek yerler ise; denize sıfır ya da denizden en çok 3 metre yükseklikte olan yerler olacaktır."

Ege dalma batma kuşağında, geçmişte deniz içinde oluşan ve tsunamiye yolaçmış depremlerin büyüklüğünün 6.4 ile 7.5 arasında değiştiğini kaydeden Ercan, "Böyle bir durumda Gökova, Hisarönü, Marmaris ile Fethiye Koyları kıyı kuşaklarında yer alan Türkiye'nin birinci önemdeki tatil yerleri olan Bodrum (Turgutreis, Akyarlar, Bodrum içi, Gümbet, Bitez, İçmeler, Yalıkavak), ile Marmaris, Dalyan, Göçek, Fethiye, Finike, Didim ve Kaş oldukça etkilenecektir" dedi.

"MENTEŞE YARIMADASINDA TSUNAMİ UYARI DÜZENEÐİ KURULMALI"

Süpürtü dalgası yapan Rodos-Girit-Fethiye Yayı depremlerinin, Afrika Kıtası'nın Mora-Girit-Rodos-Fethiye yayı boyunca Batı Anadolu ile Ege Denizi kabuğu önündeki çukur içinde yılda ortalama 3 ile 5 santimetre hızla altına girmesiyle oluştuğunu vurgulayan Ercan, bu depremlerin Türkiye'nin en derin depremleri olduğunu belirtti. Yaklaşık ardışımı,15 dakika ile bir saat arasında değişen süpürtü dalgalarının Ege'nin bir yakasından diğerine yolculuk edecek ölçüde enerjilerinin olduğunu anlatan Ercan, benzer biçimde ki Peru kıyısında olan bir depremin oluşturduğu dalgaların 10-11 saatlik bir yolculuktan sonra Hawaii kıyılarını vurduğunu ifade etti.

Menteşe Yarımadasına tsunami uyarı düzeneğin kurulması gerektiğini bildiren Ercan, şunları söyledi: "Sığ suda dalga gidişi yavaşlar, derin denizde çabuklaşır. Ege Denizi göreceli olarak sığ olduğundan süpürtü dalgalarının kıyıya ulaşması daha geç olabilir. Bu hız suyun değil, dalganın hızıdır. O nedenle, Menteşe Burnunda süpürtü dalgalarını uyarmak için daha uzun bir süremiz olacaktır. Süpürtü derin suda yayılırken yüksekliği 10-20 santimetreyi geçmediğinden, ayrıca dalga boyu da çok uzun olduğundan, açık denizde, yol alan bir gemi bunları duymaz. Dalgalar kıyıya yaklaşamaya başlayınca durum kötüleşir. Ege gibi sığ denizlerde, deniz sığlaştıkça dalga yavaşlar, ufak tefek geri yansımalar göz ardı edilirse enerji korunumu nedeniyle genliğin artması kaçınılmazdır. İşte bu biçimde kıyıya yaklaşan dalgalar gitgide yükselir, korkutucu olmaya başlar. Kıyıya ulaşan on metre yüksekliğinde bir dalganın yaratacağı yıkım dayanılmaz olur, özellikle kıyı bölgesi düz olan Ege Denizi kıyılarında su çok içlere dek ilerleyebilir. Buna bir örnek Dalyan'dan Köyceğize doğru ilerleyiş gösterilebilir. Baykallarda (açık denizlerde)yerel olarak dalga yüksekliğinin kıyıda 30-35 metreye yükseldiği durumlar bilinmektedir. Ancak, Bodrum dolayında beklenen yükseklin 3 metre dolayındadır. Eğer Girit, Rodos, Santorini, Datça, Marmaris, Fethiye, Bodrum, İstanköy gibi yerlere bu düzenekler yerleştirilirse, Ege Denizinde süpürtü yapabilecek bir deprem oluşur oluşmaz Türk kıyılarındaki kentler 15 dakika ile 1 saat öncesinden uyarılabilir. "

CiHA