Tweet
İkinci Dünya Savaşı`na damgasını vuran en önemli istihbarat operasyonu Ankara`da yaşandı. İngiltere`nin Ankara Büyükelçisi Sir Hugessen`in uşağı İlyas Bazna, Naziler`e müttefiklere ait gizli bilgileri satarak savaşın seyrini değiştirdi. Müzik tutkunu İngiliz elçi piyano başına geçtiğinde, Bazna gizlice odasına giriyor ve belgeleri fotoğraflıyordu. `Çiçero` kod adlı Bazna, 1943-44 arasında Naziler`e İngiltere`nin Türkiye`yi savaşa çekmek için yaptığı planları, Tahran, Kahire ve Moskova`daki istihbarat faaliyetlerini ve Normandiya çıkarmasının taslaklarını Naziler`e sattı.
Almanlar, Çiçero`ya hizmetlerinin karşılığında 88 bin sterlin ödedi. Çiçero`nun kimliğinin ortaya çıkarılmasını ise ironik bir şekilde Nazileri sevmeyen bir Alman kadın elçilik görevlisi sağladı. Çiçero yakalandıktan sonra Naziler, Alman `köstebeğin` peşine düştü. İşte Türk topraklarındaki soluk solukluğa insan avı:
Köstebek Alman çıktı
Alman Büyükelçliği`nde sekreter olan Nele Kapp, sessiz biriydi. Ancak bu genç kız, Çiçero`yu ortaya çıkararak belki de İkinci Dünya Savaşı`nın kaderini değiştirdi. Babası Almanya`nın Sofya Konsolosu olan Nele, liseyi ABD`de okumuştu. Babasının yanında Sofya`da çalışan Nele burada sıkılınca, savaştan uzak olan Almanya`nın Ankara Büyükelçiliği`ne gönderildi. Nele aslında Naziler`e karşı içten içe nefret duyuyor; küçükken mutlu olduğu yere, Amerika`ya yerleşmek istiyordu. Ancak değil ABD Büyükelçiliği`ne girmek, kapısına yaklaşsa `vatan haini` diye tutuklanırdı. Bir gün dişinin ağrıması Nele için dönüm noktası oldu. Dişçisi Yahudi bir Almandı. Kendisini bir Amerikalı ile tanıştırması istedi. 2 hafta sonra randevusuna gittiğinde karşısında bir ABD Dışişleri görevlisini buldu. Naziler`e karşı casusluk yapmak karşılığında, sığınma hakkı verilmesini önerdi. Verdiği bilgiler çok ilgi çekiciydi: `Çiçero diye İngiliz elçiliğinde çalışan bir adam var. Bizim elçiliği aradığında büyük hareketlilik başlıyor. Düşük rütbeli görevliler odadan çıkarılıyor` dedi.
Naziler çıkışları tuttu
ABD`li yetkili durumu Ankara masasına bildirdi. ABD, İngilizler`e köstebeğin Çiçero kod adlı bir çalışan olduğu iletti. Tüm elçilik görevlileri sorgulandı. Şüphelilerden biri İlyas Bazna`ydı... İngilizler 3 haftalık takip sonucu Bazna`nın Çiçero olduğunu anladı. Almanlar da İngiltere Büyükelçiliği`nden gelen bilgilerin aniden kesilmesi üzerine şüphelenmeye başladı. Hayati önem taşıyan Çiçero`nun nasıl ortaya çıktığını araştırmaya başladı. Nele için çember daralıyordu. ABD`lilerle temas kurdu. `Beni hemen Amerika`ya gönderin! Hayatım tehlikede...` dedi. Ancak Türkiye tarafsız bir ül***di ve bir köstebeğin ABD Büyükelçiği`nde olduğunun ortaya çıkması işleri karıştırabilirdi. Bu yüzden Nele`nin Kahire`ye gönderilmesine karar verildi. Fakat Ankara Naziler`in gözetimi altındaydı. Nele, Naziler`e yakalanmadan Türkiye`den nasıl çıkarılacaktı?
Nele`nin 1 hafta Ankara`da tutulmasına karar verildi. Amerikalı iki ABD`li sekreterin evine yerleştirildi ve saçları siyaha boyandı. Bir gece sekreterlerden birinin Türk sevgilisi eve gelince, Nele sabaha kadar yatağın altında gizlendi. 7`nci gün Amerikan ajanları geldi. Sekreterlere ve Nele`e aynı kıyafetler giydirildi. İki araçla tren istasyonuna hareket edildi. Nele`in, Toros Ekspresi`ne bindirilerek Suriye`ye götürülmesi öngörülüyordu. Oradan da tekneyle Kahire`ye geçecekti. Fakat risk çok yüksekti. Nele gibi giyinen sekreter ve bir ABD ajanı Toros Ekspresine birlikte bindi. Amaçları Naziler`i peşlerine takmaktı. Nele`in aracı ise İstanbul trenini yakalamak için Ayaş istasyonuna gitti. Ajan ile Nele`nin aynı anda trene binmesi çok sakıncalıydı. Ajan, kondüktöre yaklaşarak `Yeni evlendik. Geleneklere göre, evliler ilk tren yolculuklarına ayrı kapılardan girer. Arka kapıyı da açar mısın?` dedi. Kondüktör kabul edince ayrı ayrı binip, kompartmanda buluştular. `Nele`yi ölü ya da diri yakalama` emri alan Naziler`in İstanbul`da hazır bekledikleri kesindi. Balıkesir`de apar topar indiler.
ABD`de garson oldu
3 gün bir İngiliz`in evinde saklandılar. Daha sonra kara yoluyla İzmir`e geçtiler. Nele buradan bir tekneyle Kıbrıs`a, oradan da Kahire`ye kaçırıldı. Böylece savaşın kaderini etkileyen genç kadın Naziler`den kurtulmuş oldu. Kahire`de önce bir esir kampına atıldı. Fakat savaştan sonra ABD`ye getirilip, kendisine yeni bir kimlik verildi. California`da garson olarak çalışmaya başlayan Nele evlendi ve bir de çocuğu oldu. Çiçero ise sığınmacı olarak gitti Almanya`da 1970`te öldü.
2`nci Dünya Savaşı`nın kaderini değiştiren adam
İlyas Bazna, 1904`te Priştine`de doğdu. İstanbul`a göç eden Bazna, askerliğini Çankaya Köşkü`nde Atatürk`ün yanında yaptı. 1930-1944 yılları arasında Yugoslavya, Alman ve İngiliz Büyükelçilikleri`nde şoför ve hizmetli olarak çalıştı. Naziler`e bilgi sattığı ortaya çıkınca Almanya`ya kaçtı. Naziler`in belgeler karşılığında verdiği 88 bin sterlinin hayatını garanti altına aldığını düşünüyordu. Fakat banknotların çoğu sahte çıktı. Alman hükümeti tarafından emekli maaşı bağlanan Bazna, Münih`te gece bekçiliği yapmaya başladı. Casusluk hikayelerini anlatan bir kitap yazan Bazna fakir bir adam olarak 1970`te Almanya`da öldü.
Alıntıdır:
Almanlar, Çiçero`ya hizmetlerinin karşılığında 88 bin sterlin ödedi. Çiçero`nun kimliğinin ortaya çıkarılmasını ise ironik bir şekilde Nazileri sevmeyen bir Alman kadın elçilik görevlisi sağladı. Çiçero yakalandıktan sonra Naziler, Alman `köstebeğin` peşine düştü. İşte Türk topraklarındaki soluk solukluğa insan avı:
Köstebek Alman çıktı
Alman Büyükelçliği`nde sekreter olan Nele Kapp, sessiz biriydi. Ancak bu genç kız, Çiçero`yu ortaya çıkararak belki de İkinci Dünya Savaşı`nın kaderini değiştirdi. Babası Almanya`nın Sofya Konsolosu olan Nele, liseyi ABD`de okumuştu. Babasının yanında Sofya`da çalışan Nele burada sıkılınca, savaştan uzak olan Almanya`nın Ankara Büyükelçiliği`ne gönderildi. Nele aslında Naziler`e karşı içten içe nefret duyuyor; küçükken mutlu olduğu yere, Amerika`ya yerleşmek istiyordu. Ancak değil ABD Büyükelçiliği`ne girmek, kapısına yaklaşsa `vatan haini` diye tutuklanırdı. Bir gün dişinin ağrıması Nele için dönüm noktası oldu. Dişçisi Yahudi bir Almandı. Kendisini bir Amerikalı ile tanıştırması istedi. 2 hafta sonra randevusuna gittiğinde karşısında bir ABD Dışişleri görevlisini buldu. Naziler`e karşı casusluk yapmak karşılığında, sığınma hakkı verilmesini önerdi. Verdiği bilgiler çok ilgi çekiciydi: `Çiçero diye İngiliz elçiliğinde çalışan bir adam var. Bizim elçiliği aradığında büyük hareketlilik başlıyor. Düşük rütbeli görevliler odadan çıkarılıyor` dedi.
Naziler çıkışları tuttu
ABD`li yetkili durumu Ankara masasına bildirdi. ABD, İngilizler`e köstebeğin Çiçero kod adlı bir çalışan olduğu iletti. Tüm elçilik görevlileri sorgulandı. Şüphelilerden biri İlyas Bazna`ydı... İngilizler 3 haftalık takip sonucu Bazna`nın Çiçero olduğunu anladı. Almanlar da İngiltere Büyükelçiliği`nden gelen bilgilerin aniden kesilmesi üzerine şüphelenmeye başladı. Hayati önem taşıyan Çiçero`nun nasıl ortaya çıktığını araştırmaya başladı. Nele için çember daralıyordu. ABD`lilerle temas kurdu. `Beni hemen Amerika`ya gönderin! Hayatım tehlikede...` dedi. Ancak Türkiye tarafsız bir ül***di ve bir köstebeğin ABD Büyükelçiği`nde olduğunun ortaya çıkması işleri karıştırabilirdi. Bu yüzden Nele`nin Kahire`ye gönderilmesine karar verildi. Fakat Ankara Naziler`in gözetimi altındaydı. Nele, Naziler`e yakalanmadan Türkiye`den nasıl çıkarılacaktı?
Nele`nin 1 hafta Ankara`da tutulmasına karar verildi. Amerikalı iki ABD`li sekreterin evine yerleştirildi ve saçları siyaha boyandı. Bir gece sekreterlerden birinin Türk sevgilisi eve gelince, Nele sabaha kadar yatağın altında gizlendi. 7`nci gün Amerikan ajanları geldi. Sekreterlere ve Nele`e aynı kıyafetler giydirildi. İki araçla tren istasyonuna hareket edildi. Nele`in, Toros Ekspresi`ne bindirilerek Suriye`ye götürülmesi öngörülüyordu. Oradan da tekneyle Kahire`ye geçecekti. Fakat risk çok yüksekti. Nele gibi giyinen sekreter ve bir ABD ajanı Toros Ekspresine birlikte bindi. Amaçları Naziler`i peşlerine takmaktı. Nele`in aracı ise İstanbul trenini yakalamak için Ayaş istasyonuna gitti. Ajan ile Nele`nin aynı anda trene binmesi çok sakıncalıydı. Ajan, kondüktöre yaklaşarak `Yeni evlendik. Geleneklere göre, evliler ilk tren yolculuklarına ayrı kapılardan girer. Arka kapıyı da açar mısın?` dedi. Kondüktör kabul edince ayrı ayrı binip, kompartmanda buluştular. `Nele`yi ölü ya da diri yakalama` emri alan Naziler`in İstanbul`da hazır bekledikleri kesindi. Balıkesir`de apar topar indiler.
ABD`de garson oldu
3 gün bir İngiliz`in evinde saklandılar. Daha sonra kara yoluyla İzmir`e geçtiler. Nele buradan bir tekneyle Kıbrıs`a, oradan da Kahire`ye kaçırıldı. Böylece savaşın kaderini etkileyen genç kadın Naziler`den kurtulmuş oldu. Kahire`de önce bir esir kampına atıldı. Fakat savaştan sonra ABD`ye getirilip, kendisine yeni bir kimlik verildi. California`da garson olarak çalışmaya başlayan Nele evlendi ve bir de çocuğu oldu. Çiçero ise sığınmacı olarak gitti Almanya`da 1970`te öldü.
2`nci Dünya Savaşı`nın kaderini değiştiren adam
İlyas Bazna, 1904`te Priştine`de doğdu. İstanbul`a göç eden Bazna, askerliğini Çankaya Köşkü`nde Atatürk`ün yanında yaptı. 1930-1944 yılları arasında Yugoslavya, Alman ve İngiliz Büyükelçilikleri`nde şoför ve hizmetli olarak çalıştı. Naziler`e bilgi sattığı ortaya çıkınca Almanya`ya kaçtı. Naziler`in belgeler karşılığında verdiği 88 bin sterlinin hayatını garanti altına aldığını düşünüyordu. Fakat banknotların çoğu sahte çıktı. Alman hükümeti tarafından emekli maaşı bağlanan Bazna, Münih`te gece bekçiliği yapmaya başladı. Casusluk hikayelerini anlatan bir kitap yazan Bazna fakir bir adam olarak 1970`te Almanya`da öldü.
Alıntıdır: