Tweet
Sahte güç kaynakları derken başımıza bir de hub'lar çıktı.
Şimdiki anakartlar genelde 8 ile 10 arası USB port ile geliyor ama bunların çoğu arka tarafta ve kasanın ön kısmında iki taneden fazla USB port genelde olmuyor. Haliyle çabucak dolduruyorsunuz. Zaten kasanın önündeki portları pratik ulaşım için boş tutmak faydalı. Örneğin USB bellek tipi cihazları takıp çıkarmak için kasa önündeki portların boş olması tercih edilir. Ben monitörüm üzerindeki portu dahi kullanıyorum sırf bana daha yakın diye. Ama yine de ön tarafa bir port getirme ihtiyacım oldu ve ben de USB uzatma kablosu alacağıma hub alırım daha iyi dedim. USB2.0 olsun dedim almışken. 1.1 almanın anlamı olmadığı gibi fiyat farkı da yok pek.
Eve gelip hemen taktım ve USB 2.0 bellek ile denedim. Windows hep "Bu cihaz daha hızlı çalışabilir" uyarısı verdi. Anladım ki bu hub USB 2.0 değildi.
Önce bu hız konusunu kısaca açalım.
USB transfer hızları üç adet.
Low Speed: 1.5 Mbps= 192KB/sn
Full Speed: 12 Mbps= 1.5MB/sn
High Speed: 480 Mbps= 60MB/sn
Bunlar teorik hızlar. Şu an gelinen noktada 2008 itibarıyla USB 2.0'ın dahi yeterli gelmeyeceği tahmin ediliyor disklerdeki hızlanma nedeniyle. Burada önemli olan konu 480Mbit hızın sadece USB 2.0 ile elde edilebilmesi. Low ve full speed hızlar ise USB 1.1'den kalma. Ancak USB 2.0 geriye uyumlu olduğundan, bu iki hızı da kapsıyor.
Kritik nokta ise bir cihazın USB 2.0 olup 480Mbit hızda çalışmayabilmesi. USB standartlarını koyan USB-IF yaptığı yanlışın farkında ve isim karmaşasını engellemek için bir logo programı başlatmış. USB2.0 ifadesini kullanmak zaten söz konusu değil. Ürün eğer 'High Speed' ise aşağıdaki logo mutlaka yer alacak.
Düşük hızlı ürünler ise Hi-Speed ifadesi olmadan sadece USB yazısı ile satılacak. Yani full speed, USB 1.1, USB 2.0 vs gibi ifadeler kullanmak söz konusu değil. Çünkü USB-IF kullanıcıların yanlış yönlendirildiğinin farkında. Düşük hızlı ürünlerin üzerine USB 2.0 yazdığınızda müşteri bunu elbette yüksek hızlı olarak algılayacaktır. Halbuki USB 2.0 bir standart. Hız ayrı bir konu. Ama bugüne kadar USB 2.0 ifadesi, hız ile bütünleştiğinden, firmalar kötüye kullanabiliyor bunu.
Yukarıdaki logoyu da gelişi güzel kullanmak yok. USB IF'in test programından geçmek gerekiyor. Lisans parası da ödeniyor bildiğimiz kadarıyla. Testi geçen ürün logoyu kullanabiliyor. Bu durumda logosuz hiçbir ürün alınmamalı. Ama elbette logo sonuçta taklit edilebilen bir şey. Ama artık siz gerçeği biliyorsunuz. USB hub alıyorsanız yukarıdaki logoya sahip ürünler almalısınız.
USB-IF onayı olmayan ürünler Çin'den çok ucuza gelip düşük fiyatlara satılıyor. Bunlar düşük hızda çalıştıklarından ve sertifika vs ile uğraşmadıklarından fiyatları gerçek ürünlere göre daha düşük oluyor doğal olarak. Piyasada 5YTL'ye tuhaf isimlerle bulabilirsiniz.
Peki nasıl anlayacağız ürün hızlı mı yavaş mı? Bunun iki yolu var. Birincisi satıcıya güvenmek. İkincisi ise ürüdeki logoya ve açıklamalara bakmak. Normalde ikisi de işe yarar ama burası Türkiye olduğundan satıcı bilgisiz olabilir ve/veya daha kötüsü logo sahte olabilir. Bu durumda tek yol denemek. Yazının ilerleyen kısımlarında nasıl yapıldığını göstereceğiz. Pahalıysa güvenebilirsiniz demek istemiyorum çünkü bunu güç kaynakları için demiştik ve dandik güç kaynaklarının fiyatlarını yükseltmişlerdi
Şimdi bana denk gelen ürünü göstereceğim.
Ben alırken USB 2.0 hub istemiştim. Marka vs belirtmedim. 14YTL'lik S-Link verdiler.
Ürün bu. Gördüğünüz gibi üzerinde USB 2.0 yazıyor. Yani yanlış etiketleme durumu yok. Ürün böyle gelmiş.
Arkasında etiketi de bulunuyor.
2.0 yazısı yine net bir şekilde gözüküyor. Tabii bunlar ürünün hızı açısından bir bilgilendirme sunmuyor.
Bu da içi. Oldukça basit.
Bizim işimiz içindeki yonga ile. Üreticiyi Sisoft Sandra ya da USB Info programı ile görmek mümkün.
USB info çok iyi bir program ama deneme sürümü insanı deli ediyor. Neyse biz istediğimizi aldık. Ürün USB 1.1 ve full speed. Yonga Atmel'den.
Sisoft Sandra'dan da aynı bilgileri aldık. Atmel'in sitesine girince de high speed ürünleri olmadığını görüyoruz.
Bu farkı şöyle söyleyeyim: Yaklaşık 190MB'lık bir dosyayı 3 dakika 24 saniyede atarken, High Speed USB ile 17 saniyede atıyorum. 'Full' ve 'High' farkı bu.
Şimdi işin ilginç bir yanını daha göstereceğim. Bizim Ahmet'in elinde geçen sene alınmış aynı marka USB hub var ve o 'High Speed'
Aynı markanın ürünü ama bu defa kullanılan yonga Genesys firmasından. GL850A yongası High Speed USB destekliyor. Zaten sitelerinde de bu bilgi var.
Ben S-Link'i alınca kutusunu atmıştım. O nedenle bugün pazara çıkıp bir tane daha aldım.
Şimdi kutuya yakından bakacağız zira ürüne sahte dememize sebebiyet veren şey kutusu. Yoksa bu cihazı USB 1.1 diye satsalar bu kadar dert etmezdik. Hızı satın almadan önce görebileceğimiz tek yer kutu. Satın alırken kararı ona göre vermemiz gerekiyor. Kutu bizi yanıltıcı bilgi verirse bu elbette suç.
Büyütmek için resme tıklayın.
Kartonu taracıyı ile taradım. Hemen göze çarpan iki nokta var. İlki tepede USB 2.0 işaretli olması. Bu elle işaretlenmiş. USB-IF'e göre USB2.0 ifadesini kullanmamak gerekiyor çünkü tüketicide 'high Speed' beklentisi yaratıyor. Aldatıcı bir durum. Herkes bu detayı bilemez. Diğer nokta ise 'High Speed' USB logosu kullanılmış olması. Bu logoları kullanmak için sertifika alması gerekiyor ürünün. Ürün 1.1 olduğuna göre High speed onayı alması mümkün değil. Bu logoyu kullanamaz. 'High speed' logosu koyup 'full speed' ürün satıyorsanız, tüketiciyi aldatıyorsunuz demektir. Bence bu kutular ürüne bakılmadan üretiliyor. Logolar elbette sahte ama içine isteğe göre 'high speed' ürün de konulabilir. Yine sahtecilik olur ama kimsenin fark edeceğini sanmam. Ancak gider de USB 1.1 ürün koyarsanız içine, böyle yakalanırsınız.
Büyük hali için resme tıklayın.
Sahte logo yine kullanılmış ama bu defa açıklama kısmında hızla ilgili yazılı ifade de var.
'Specification version 1.1/2.0, full speed up to 480Mbps'
Ürün 480Mbps olmadığına göre yine aldatıcı bir ifade.
Dediğim gibi bu kutulardaki bilgi kartonları çok yüksek ihtimalle üründen bağımsız üretiliyor. Eğer ürün gerçekten 480Mbps ise sorun olmuyor, kimse çakmıyor. Üretici de gerçek logo almak için emek ve para sarf etmediğinden ürünü daha ucuza satıyor. Ama bu karton ile verilen cihaz 'High Speed' değilse yalan ortaya çıkıyor.
Burada bir soru sorulabilir: Eğer ürün 480Mbps çıksaydı sorun olmaz mıydı? USB spesifikasyonları sadece hızdan ibaret değil. Uygun hıza izin veren ucuz bir hub belki de güvenlik tarafında aksıyordur. Yani bir USB cihaz arızalandığında hub bu arızayı bilgisayara ulaşmadan etkisiz hale getirip sistemi koruyamayabilir. Bunu biz test edemiyoruz. O yüzden sadece hız olarak düşünmemek gerek.
İki S-Link USB hub'ı da Windows'taki basit bir işlemle ile kontrol ettim. USB 'high speed' bir cihazı hub üzerinden bağlayınca Windows 'daha hızlı çalışabilir' uyarısı veriyorsa o hub yüksek hızda çalışmıyor demektir.
S-Link bu üründe sınıfta kaldı ama tek sahte USB 'high speed' ürün bu mu?
Yazıcıoğlu'na giderken yanındaki pasajda bir dükkana öylesine girdim ve 10YTL'ye aynı tasarıma sahip bir USB hub daha aldım. Biraz önce bahsettiğim yöntemle kontrol ettiğimde USB 'high speed' çıktı. Windows uyarı vermedi yani. Ama elbette bununla yetinemezdim. USB info ile baktım ve gözlerime inanamadıktan sonra hemen içini açtım hub'ın ama doğruymuş. Hub'da kontrolcü devre yok! Yani host özelliği yok. Peki o zaman nasıl dört USB cihaz bağlanacak? Cevap basit bağlanamayacak Hub görünümlü şey aslında tam bir USB uzatma kablosu. O nedenle de yukarıdaki testte sorun çıkarmadı zira kök hub USB 2.0 olduğundan, transfer hızında ana USB kontrolcünün hızı kullanılıyor. Dediğim gibi sadece uzatma kablosu işlevi var.
Narita diye bir şey. Üzerinde hızıyla ilgili bir ibare yok. Ama kutunun arkasında 480Mbps desteklediği yazıyor. 10YTL'ye aldım.
Büyütmek için resme tıklayın.
USB info programı ile bakınca ve içini de açınca S-Link'ten daha fena bir tablo çıktı ortaya. Bu üründe hiç kontrolcü yok. Direkt kök hub'a bağlanıyor. USB info bağlantıları diagramlarla göstediğinden bu konuda çok kullanışlı.
Bu tabloda solda dörtlü hub'ı görüyoruz. Bu bizim Atmel veya Genesys yongalı hub'lar. Ona bağlı Kingston USB bellek de gözüküyor mavi çerçevede. Bir şey bağlamasak da dörtlü hub aynen resimdeki gibi gözüküyor zira kontrolcü kendini sisteme bildiriyor.
Narita'yı bağlayınca aynı Kingston bellek bu defa direkt root hub'a bağlanıyor. Dikkat edin arada az önceki gibi bir dörtlü hub yok. Halbuki 'Narita' Hub üzerine takmıştık Kingston belleği.
Solda kontrolcülü hub gözüküyor. Sağda ise 'boş' Narita hub. Bizim logolarımızı tasarlayan ve yazıylarıyla da tanıdığınız adaşım Murat 'Karamurat' Ursavaş aynı zamanda Elektronik mühendisi. Ona danıştım. Yukarıdaki resme tıklarsanız çizdiği yolları göreceksiniz. Fark edeceğiniz üzere portlar birbirine paralel. Yani tamamen göstermelik. Tek bir cihazın bile kararlı çalışmama ihtimali var. Ayrıca ortada gördüğünüz şeyin adı damla kontrolcü/entegre ama Karamurat onun göstermelik olduğunu ve bu devrede bir yerle bağlantısı olmadığını söyledi. 'Damlanın' içinde etegre olmadığına emin. Silikon damlatıldığını düşünüyor entegre süsü vermek için
Göstermelik mercimek kapasitör ve bir de LED.
Karamurat maliyet analizi de yaptı
Toplamda en fazla 1.25 dolarlık bir 'ürün' daha doğrusu 'atık'. Bize satış 10YTL.
Yine de iki tane USB bellek takınca ne oluyor diye baktım.
Windows arıza uyarısı veriyor ve iki cihazın da LED'leri sönüyor. Yani çalışmıyorlar. Kısa devre.
Sonuç
Çinliler USB'ye yeni bir anlam kazandırmış: Uyduruk Sistem Birimi
Hele şu Narita olan tam uydurma. Kimin getidiği belli değil. Üzerinde yazmıyor. S-Link'i getirenler ise belli. İçinde garanti kağıdı da var. Hadi Çinliler para için her şeyi yapabilirler ama bizim ithalatçılarımızın bunları denemeden alması olacak iş değil. Ürün ucuz olsa neyse. 14 YTL ile sahte USB 'High Speed' S-Link, piyasadaki en pahalı hub. İthalatçının Çinlilere 'bize USB 2.0 görünümlü 1.1 ürün verin' demesi için bir sebep düşünemiyoruz. Daha ucuza satmak için yapılır bu sadece ama durum öyle değil. Aklımıza gelen tek şey Çinlilerin ithalatçıyı kandırmış olmaları. İthalatçı hiç bakmadan piyasaya sürmüş. Aynı firma geçen sene gerçek ürün de satmış. Niyetleri kötü olsa gerçeğini satmazlardı. Sahte ürün satmaları için mantıklı bir neden bulamadık. Elbette gerekli kontrolü yapmadıkları için kabahatliler.
Peki bu ürünleri satan satıcılarda suç yok mu? Açıkçası ellerine gelen her ürünü kontrol eden bir firmaya rastlamadım. Ancak sürekli iyi markalarla çalışan firmalar bu durumlara düşmez. Ucuz ürün de satan yerlerin başına bu tür şeyler her an gelebilir. Sahte 9600 yazımızı hatırlayın. EXA'nın başında patlamıştı. Burada aslında daha vahim bir durum var. Ben aldığım yere ikinci ürünü de alıp sahteliğini onaylayınca ürünleri götürdüm. Teknik serviste baktılar kendileri de gördüler. Sonra yetkili ile görüştüm ve "biz hemen gerekeni yapacağız "sözünü aldım. Yani basit bir şekilde durumu anlatınca firma tedbirini alıyor. Ürünleri hemen iade alalım sizden dediler ama veremezdim tabii; zira bunlar delil. Demek benden duyana kadar bir kişi dahi 'kardeşim bu hub tuhaf çalışıyor' dememiş. Hız farkı anlaşılmayacak gibi değil. Hatta belki de yavaşlık fark edenler, taktıkları USB bellekte suç bulup servise verdiler ve sağlam denilerek evlerine gönderildiler. Bir kısım müşteri ise USB 2.0 nedir nasıl çalışır bilmeden bu böyle herhalde deyip şüphelenmedi bile.
Çizgi Elektronik'ten Niyazi Saral sahte güç kaynakları ile uğraşırken ürün başına çok büyük cezaların olduğu konusunda sık sık uyarı yapardı. İş sanayi bakanlığına giderse firmanın ceza alması kaçınılmaz. Yani ben sahte ürün aldığım için bu işin peşine düşsem herhalde sonuç alırdım. Onun yerine uyarıyoruz. Önce kullanıcıları. Test etmek çok kolay; siz de elinizdeki hub'ları test edin! Bu yazıda yayınladığımız tasarıma sahip Hub'ları markası ne olursa olsun almayın. Bilinen markaların ürünlerini alın. Güney köprünüzü yaktığınızda anakartınızın garanti dışı kalacağını unutmayın. 5-10YTL'ye iyi ürün beklemeyin.
İthalatçılar ellerindeki ürünleri kontrol etsin. Piyasadakileri toplatmak en doğrusu ama pratik çözüm bu ürünlere kocaman USB 1.1 etiketi basılması. O zaman zaten pek kimse almaz. Tabii hız haricinde sistem güveliğini tehli***e atan bu ürünleri yavaş da olsa tercih etmemek gerek. Bugün bir iki yere daha sordum hub. Sahteleri toplamaya kararlıydım ve bir iki tane daha buldum. Ama ithalatçı biraz dürüst davranmış ve barkoda 1.1 yazmış. Bir kaşka yerde satıcı sattığı ürünü bildiğinden, 'USB 2.0 değil bizdekiler' deyip vermedi.
Konuyla ilgili umut verici bir gelişme ise sektörden. Duyduğumuza göre Ağustos sonuna kadar ellerindeki ürünleri düzgün etiketlendirmeyen veya standart dışı ürün satanlar kendilerine çeki düzen vermezlerse, haklarında yasal işlem başlatılacakmış. Tabii bu düzenlemele zaman alacak ama artık bir şeylerin yapıldığı ve bu defa lafta kalınmayacağını söyleyebiliriz. Tüketici olarak bizim de yapabileceklerimiz var. Elinizdeki ürün sahteyse ya da aldatmaya yönelik etiketleme yapılmışsa bu linkten sanayi bakanlığına direkt şikayet edebilirsiniz.
Umarız bu yazımızdan ve sektörün kendi içindeki çabalarından sonra piyasadaki ürünler düzgün etiketlenir ve Çinlilerin yolladığı her 'çöp' piyasaya sürülmez.
Alıntı:
Şimdiki anakartlar genelde 8 ile 10 arası USB port ile geliyor ama bunların çoğu arka tarafta ve kasanın ön kısmında iki taneden fazla USB port genelde olmuyor. Haliyle çabucak dolduruyorsunuz. Zaten kasanın önündeki portları pratik ulaşım için boş tutmak faydalı. Örneğin USB bellek tipi cihazları takıp çıkarmak için kasa önündeki portların boş olması tercih edilir. Ben monitörüm üzerindeki portu dahi kullanıyorum sırf bana daha yakın diye. Ama yine de ön tarafa bir port getirme ihtiyacım oldu ve ben de USB uzatma kablosu alacağıma hub alırım daha iyi dedim. USB2.0 olsun dedim almışken. 1.1 almanın anlamı olmadığı gibi fiyat farkı da yok pek.
Eve gelip hemen taktım ve USB 2.0 bellek ile denedim. Windows hep "Bu cihaz daha hızlı çalışabilir" uyarısı verdi. Anladım ki bu hub USB 2.0 değildi.
Önce bu hız konusunu kısaca açalım.
USB transfer hızları üç adet.
Low Speed: 1.5 Mbps= 192KB/sn
Full Speed: 12 Mbps= 1.5MB/sn
High Speed: 480 Mbps= 60MB/sn
Bunlar teorik hızlar. Şu an gelinen noktada 2008 itibarıyla USB 2.0'ın dahi yeterli gelmeyeceği tahmin ediliyor disklerdeki hızlanma nedeniyle. Burada önemli olan konu 480Mbit hızın sadece USB 2.0 ile elde edilebilmesi. Low ve full speed hızlar ise USB 1.1'den kalma. Ancak USB 2.0 geriye uyumlu olduğundan, bu iki hızı da kapsıyor.
Kritik nokta ise bir cihazın USB 2.0 olup 480Mbit hızda çalışmayabilmesi. USB standartlarını koyan USB-IF yaptığı yanlışın farkında ve isim karmaşasını engellemek için bir logo programı başlatmış. USB2.0 ifadesini kullanmak zaten söz konusu değil. Ürün eğer 'High Speed' ise aşağıdaki logo mutlaka yer alacak.
Düşük hızlı ürünler ise Hi-Speed ifadesi olmadan sadece USB yazısı ile satılacak. Yani full speed, USB 1.1, USB 2.0 vs gibi ifadeler kullanmak söz konusu değil. Çünkü USB-IF kullanıcıların yanlış yönlendirildiğinin farkında. Düşük hızlı ürünlerin üzerine USB 2.0 yazdığınızda müşteri bunu elbette yüksek hızlı olarak algılayacaktır. Halbuki USB 2.0 bir standart. Hız ayrı bir konu. Ama bugüne kadar USB 2.0 ifadesi, hız ile bütünleştiğinden, firmalar kötüye kullanabiliyor bunu.
Yukarıdaki logoyu da gelişi güzel kullanmak yok. USB IF'in test programından geçmek gerekiyor. Lisans parası da ödeniyor bildiğimiz kadarıyla. Testi geçen ürün logoyu kullanabiliyor. Bu durumda logosuz hiçbir ürün alınmamalı. Ama elbette logo sonuçta taklit edilebilen bir şey. Ama artık siz gerçeği biliyorsunuz. USB hub alıyorsanız yukarıdaki logoya sahip ürünler almalısınız.
USB-IF onayı olmayan ürünler Çin'den çok ucuza gelip düşük fiyatlara satılıyor. Bunlar düşük hızda çalıştıklarından ve sertifika vs ile uğraşmadıklarından fiyatları gerçek ürünlere göre daha düşük oluyor doğal olarak. Piyasada 5YTL'ye tuhaf isimlerle bulabilirsiniz.
Peki nasıl anlayacağız ürün hızlı mı yavaş mı? Bunun iki yolu var. Birincisi satıcıya güvenmek. İkincisi ise ürüdeki logoya ve açıklamalara bakmak. Normalde ikisi de işe yarar ama burası Türkiye olduğundan satıcı bilgisiz olabilir ve/veya daha kötüsü logo sahte olabilir. Bu durumda tek yol denemek. Yazının ilerleyen kısımlarında nasıl yapıldığını göstereceğiz. Pahalıysa güvenebilirsiniz demek istemiyorum çünkü bunu güç kaynakları için demiştik ve dandik güç kaynaklarının fiyatlarını yükseltmişlerdi
Şimdi bana denk gelen ürünü göstereceğim.
Ben alırken USB 2.0 hub istemiştim. Marka vs belirtmedim. 14YTL'lik S-Link verdiler.
Ürün bu. Gördüğünüz gibi üzerinde USB 2.0 yazıyor. Yani yanlış etiketleme durumu yok. Ürün böyle gelmiş.
Arkasında etiketi de bulunuyor.
2.0 yazısı yine net bir şekilde gözüküyor. Tabii bunlar ürünün hızı açısından bir bilgilendirme sunmuyor.
Bu da içi. Oldukça basit.
Bizim işimiz içindeki yonga ile. Üreticiyi Sisoft Sandra ya da USB Info programı ile görmek mümkün.
USB info çok iyi bir program ama deneme sürümü insanı deli ediyor. Neyse biz istediğimizi aldık. Ürün USB 1.1 ve full speed. Yonga Atmel'den.
Sisoft Sandra'dan da aynı bilgileri aldık. Atmel'in sitesine girince de high speed ürünleri olmadığını görüyoruz.
Bu farkı şöyle söyleyeyim: Yaklaşık 190MB'lık bir dosyayı 3 dakika 24 saniyede atarken, High Speed USB ile 17 saniyede atıyorum. 'Full' ve 'High' farkı bu.
Şimdi işin ilginç bir yanını daha göstereceğim. Bizim Ahmet'in elinde geçen sene alınmış aynı marka USB hub var ve o 'High Speed'
Aynı markanın ürünü ama bu defa kullanılan yonga Genesys firmasından. GL850A yongası High Speed USB destekliyor. Zaten sitelerinde de bu bilgi var.
Ben S-Link'i alınca kutusunu atmıştım. O nedenle bugün pazara çıkıp bir tane daha aldım.
Şimdi kutuya yakından bakacağız zira ürüne sahte dememize sebebiyet veren şey kutusu. Yoksa bu cihazı USB 1.1 diye satsalar bu kadar dert etmezdik. Hızı satın almadan önce görebileceğimiz tek yer kutu. Satın alırken kararı ona göre vermemiz gerekiyor. Kutu bizi yanıltıcı bilgi verirse bu elbette suç.
Büyütmek için resme tıklayın.
Kartonu taracıyı ile taradım. Hemen göze çarpan iki nokta var. İlki tepede USB 2.0 işaretli olması. Bu elle işaretlenmiş. USB-IF'e göre USB2.0 ifadesini kullanmamak gerekiyor çünkü tüketicide 'high Speed' beklentisi yaratıyor. Aldatıcı bir durum. Herkes bu detayı bilemez. Diğer nokta ise 'High Speed' USB logosu kullanılmış olması. Bu logoları kullanmak için sertifika alması gerekiyor ürünün. Ürün 1.1 olduğuna göre High speed onayı alması mümkün değil. Bu logoyu kullanamaz. 'High speed' logosu koyup 'full speed' ürün satıyorsanız, tüketiciyi aldatıyorsunuz demektir. Bence bu kutular ürüne bakılmadan üretiliyor. Logolar elbette sahte ama içine isteğe göre 'high speed' ürün de konulabilir. Yine sahtecilik olur ama kimsenin fark edeceğini sanmam. Ancak gider de USB 1.1 ürün koyarsanız içine, böyle yakalanırsınız.
Büyük hali için resme tıklayın.
Sahte logo yine kullanılmış ama bu defa açıklama kısmında hızla ilgili yazılı ifade de var.
'Specification version 1.1/2.0, full speed up to 480Mbps'
Ürün 480Mbps olmadığına göre yine aldatıcı bir ifade.
Dediğim gibi bu kutulardaki bilgi kartonları çok yüksek ihtimalle üründen bağımsız üretiliyor. Eğer ürün gerçekten 480Mbps ise sorun olmuyor, kimse çakmıyor. Üretici de gerçek logo almak için emek ve para sarf etmediğinden ürünü daha ucuza satıyor. Ama bu karton ile verilen cihaz 'High Speed' değilse yalan ortaya çıkıyor.
Burada bir soru sorulabilir: Eğer ürün 480Mbps çıksaydı sorun olmaz mıydı? USB spesifikasyonları sadece hızdan ibaret değil. Uygun hıza izin veren ucuz bir hub belki de güvenlik tarafında aksıyordur. Yani bir USB cihaz arızalandığında hub bu arızayı bilgisayara ulaşmadan etkisiz hale getirip sistemi koruyamayabilir. Bunu biz test edemiyoruz. O yüzden sadece hız olarak düşünmemek gerek.
İki S-Link USB hub'ı da Windows'taki basit bir işlemle ile kontrol ettim. USB 'high speed' bir cihazı hub üzerinden bağlayınca Windows 'daha hızlı çalışabilir' uyarısı veriyorsa o hub yüksek hızda çalışmıyor demektir.
S-Link bu üründe sınıfta kaldı ama tek sahte USB 'high speed' ürün bu mu?
Yazıcıoğlu'na giderken yanındaki pasajda bir dükkana öylesine girdim ve 10YTL'ye aynı tasarıma sahip bir USB hub daha aldım. Biraz önce bahsettiğim yöntemle kontrol ettiğimde USB 'high speed' çıktı. Windows uyarı vermedi yani. Ama elbette bununla yetinemezdim. USB info ile baktım ve gözlerime inanamadıktan sonra hemen içini açtım hub'ın ama doğruymuş. Hub'da kontrolcü devre yok! Yani host özelliği yok. Peki o zaman nasıl dört USB cihaz bağlanacak? Cevap basit bağlanamayacak
Hub görünümlü şey aslında tam bir USB uzatma kablosu. O nedenle de yukarıdaki testte sorun çıkarmadı zira kök hub USB 2.0 olduğundan, transfer hızında ana USB kontrolcünün hızı kullanılıyor. Dediğim gibi sadece uzatma kablosu işlevi var.Narita diye bir şey. Üzerinde hızıyla ilgili bir ibare yok. Ama kutunun arkasında 480Mbps desteklediği yazıyor. 10YTL'ye aldım.
Büyütmek için resme tıklayın.
USB info programı ile bakınca ve içini de açınca S-Link'ten daha fena bir tablo çıktı ortaya. Bu üründe hiç kontrolcü yok. Direkt kök hub'a bağlanıyor. USB info bağlantıları diagramlarla göstediğinden bu konuda çok kullanışlı.
Bu tabloda solda dörtlü hub'ı görüyoruz. Bu bizim Atmel veya Genesys yongalı hub'lar. Ona bağlı Kingston USB bellek de gözüküyor mavi çerçevede. Bir şey bağlamasak da dörtlü hub aynen resimdeki gibi gözüküyor zira kontrolcü kendini sisteme bildiriyor.
Narita'yı bağlayınca aynı Kingston bellek bu defa direkt root hub'a bağlanıyor. Dikkat edin arada az önceki gibi bir dörtlü hub yok. Halbuki 'Narita' Hub üzerine takmıştık Kingston belleği.
Solda kontrolcülü hub gözüküyor. Sağda ise 'boş' Narita hub. Bizim logolarımızı tasarlayan ve yazıylarıyla da tanıdığınız adaşım Murat 'Karamurat' Ursavaş aynı zamanda Elektronik mühendisi. Ona danıştım. Yukarıdaki resme tıklarsanız çizdiği yolları göreceksiniz. Fark edeceğiniz üzere portlar birbirine paralel. Yani tamamen göstermelik. Tek bir cihazın bile kararlı çalışmama ihtimali var. Ayrıca ortada gördüğünüz şeyin adı damla kontrolcü/entegre ama Karamurat onun göstermelik olduğunu ve bu devrede bir yerle bağlantısı olmadığını söyledi. 'Damlanın' içinde etegre olmadığına emin. Silikon damlatıldığını düşünüyor entegre süsü vermek için
Göstermelik mercimek kapasitör ve bir de LED.
Karamurat maliyet analizi de yaptı
- PCB: $0,05
- 4 konnektör $0,50
- LED $0,1
- Polycarbonate Enjeksion (kasa): $0,05
- 3 vida: $0,01
- kablo: $0,25
- USB konnektör: $0,2
Toplamda en fazla 1.25 dolarlık bir 'ürün' daha doğrusu 'atık'. Bize satış 10YTL.
Yine de iki tane USB bellek takınca ne oluyor diye baktım.
Windows arıza uyarısı veriyor ve iki cihazın da LED'leri sönüyor. Yani çalışmıyorlar. Kısa devre.
Sonuç
Çinliler USB'ye yeni bir anlam kazandırmış: Uyduruk Sistem Birimi
Hele şu Narita olan tam uydurma. Kimin getidiği belli değil. Üzerinde yazmıyor. S-Link'i getirenler ise belli. İçinde garanti kağıdı da var. Hadi Çinliler para için her şeyi yapabilirler ama bizim ithalatçılarımızın bunları denemeden alması olacak iş değil. Ürün ucuz olsa neyse. 14 YTL ile sahte USB 'High Speed' S-Link, piyasadaki en pahalı hub. İthalatçının Çinlilere 'bize USB 2.0 görünümlü 1.1 ürün verin' demesi için bir sebep düşünemiyoruz. Daha ucuza satmak için yapılır bu sadece ama durum öyle değil. Aklımıza gelen tek şey Çinlilerin ithalatçıyı kandırmış olmaları. İthalatçı hiç bakmadan piyasaya sürmüş. Aynı firma geçen sene gerçek ürün de satmış. Niyetleri kötü olsa gerçeğini satmazlardı. Sahte ürün satmaları için mantıklı bir neden bulamadık. Elbette gerekli kontrolü yapmadıkları için kabahatliler.
Peki bu ürünleri satan satıcılarda suç yok mu? Açıkçası ellerine gelen her ürünü kontrol eden bir firmaya rastlamadım. Ancak sürekli iyi markalarla çalışan firmalar bu durumlara düşmez. Ucuz ürün de satan yerlerin başına bu tür şeyler her an gelebilir. Sahte 9600 yazımızı hatırlayın. EXA'nın başında patlamıştı. Burada aslında daha vahim bir durum var. Ben aldığım yere ikinci ürünü de alıp sahteliğini onaylayınca ürünleri götürdüm. Teknik serviste baktılar kendileri de gördüler. Sonra yetkili ile görüştüm ve "biz hemen gerekeni yapacağız "sözünü aldım. Yani basit bir şekilde durumu anlatınca firma tedbirini alıyor. Ürünleri hemen iade alalım sizden dediler ama veremezdim tabii; zira bunlar delil. Demek benden duyana kadar bir kişi dahi 'kardeşim bu hub tuhaf çalışıyor' dememiş. Hız farkı anlaşılmayacak gibi değil. Hatta belki de yavaşlık fark edenler, taktıkları USB bellekte suç bulup servise verdiler ve sağlam denilerek evlerine gönderildiler. Bir kısım müşteri ise USB 2.0 nedir nasıl çalışır bilmeden bu böyle herhalde deyip şüphelenmedi bile.
Çizgi Elektronik'ten Niyazi Saral sahte güç kaynakları ile uğraşırken ürün başına çok büyük cezaların olduğu konusunda sık sık uyarı yapardı. İş sanayi bakanlığına giderse firmanın ceza alması kaçınılmaz. Yani ben sahte ürün aldığım için bu işin peşine düşsem herhalde sonuç alırdım. Onun yerine uyarıyoruz. Önce kullanıcıları. Test etmek çok kolay; siz de elinizdeki hub'ları test edin! Bu yazıda yayınladığımız tasarıma sahip Hub'ları markası ne olursa olsun almayın. Bilinen markaların ürünlerini alın. Güney köprünüzü yaktığınızda anakartınızın garanti dışı kalacağını unutmayın. 5-10YTL'ye iyi ürün beklemeyin.
İthalatçılar ellerindeki ürünleri kontrol etsin. Piyasadakileri toplatmak en doğrusu ama pratik çözüm bu ürünlere kocaman USB 1.1 etiketi basılması. O zaman zaten pek kimse almaz. Tabii hız haricinde sistem güveliğini tehli***e atan bu ürünleri yavaş da olsa tercih etmemek gerek. Bugün bir iki yere daha sordum hub. Sahteleri toplamaya kararlıydım ve bir iki tane daha buldum. Ama ithalatçı biraz dürüst davranmış ve barkoda 1.1 yazmış. Bir kaşka yerde satıcı sattığı ürünü bildiğinden, 'USB 2.0 değil bizdekiler' deyip vermedi.
Konuyla ilgili umut verici bir gelişme ise sektörden. Duyduğumuza göre Ağustos sonuna kadar ellerindeki ürünleri düzgün etiketlendirmeyen veya standart dışı ürün satanlar kendilerine çeki düzen vermezlerse, haklarında yasal işlem başlatılacakmış. Tabii bu düzenlemele zaman alacak ama artık bir şeylerin yapıldığı ve bu defa lafta kalınmayacağını söyleyebiliriz. Tüketici olarak bizim de yapabileceklerimiz var. Elinizdeki ürün sahteyse ya da aldatmaya yönelik etiketleme yapılmışsa bu linkten sanayi bakanlığına direkt şikayet edebilirsiniz.
Umarız bu yazımızdan ve sektörün kendi içindeki çabalarından sonra piyasadaki ürünler düzgün etiketlenir ve Çinlilerin yolladığı her 'çöp' piyasaya sürülmez.
Alıntı:
Yorum