Tweet
Bütün bunların sorumlusu insanoğlu yani bizzat biziz
09.09.2009 10:32
Suya akacak yer kalmadı
Trakya gibi arazi yapısı "düz" denecek kadar monoton olan bir coğrafyada bu felaket neden oluştu
. Bilim adamlarının bugüne kadar yaptığı çalışmalar, yanlış "insan faaliyetleri"ni öne çıkarıyor. Kısacası suya akacak yer bırakmadık.
Bir akarsuyun sahip olduğu su kütlesinin çok arttığı ve seviyesinin çok üstlere çıktığı doğa olayları, sel olarak adlandırılıyor. Sel, binlerce yıldır doğada gerçekleşen bir olay. Selde akarsu, çok büyük bir enerji kazanır ve önünde hiçbir engel tanımaz. Binlerce yılda oluşturduğu yatağının üzerine kurulan yerleşim yerlerinden tarım arazilerine, köprülerden barajlara, önüne çıkan her engeli aşar ya da yıkar. Bazen çok büyük can kayıplardına da neden olur. Selin oluşumundaki en önemli etkenleri şöyle özetleyebiliriz:
* YAÐIŞLAR Selin en çok rastlanan ve temel nedeni yağışlardır. İklim özelliklerine bağlı olarak bir coğrafyaya, kısa sürede aşırı miktarda yağış düşmesi, sellere neden olur.
* FİZYOLOJİ Bir bölgedeki toprağın yapısı, arazinin eğimi, bitki örtüsü, buharlaşmanın olup olmaması, erozyon, selin oluşumunda ve etkisinde önemli etkenlerdendir. Örneğin Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi, her tarafı yemyeşil olmasına rağmen, arazisinin aşırı eğimli olması ve heyelana elverişli toprak yapısı nedeniyle her yıl sel felaketlerinin yaşandığı bir coğrafya olarak karşımıza çıkıyor.
* İNSAN Günümüzde insani faaliyetler, coğrafi yapılara aşırı müdahale ve hızla artan plansız kentleşme, sel felaketlerinin en önemli nedeni olarak karşımıza çıkıyor. Örneğin Bangladeş gibi tropik bir iklim yapısına sahip olmamamıza rağmen, mevsim normallerinde düşen yağışların bile birçok büyük kentimizde sellere ve maddi manevi büyük kayıplara neden olmasına sık rastlıyoruz. Trakya gibi selin son derece zor oluşacağı, düz denecek kadar monoton arazi yapısı olan bir coğrafyada bile, aşırı ve yanlış yapılaşma, kıyıların, dere yataklarının yazlıklara kurban edilmesi gibi insani faaliyetler, tanık olduğumuz felaketlere yol açıyor. Doğaya en sık yapılan insani müdahaleler ise şunlar:
- Akarsu yataklarının suyun akışının engelenecek biçimde düzenlenmesi, değiştirilmesi ya da iskana açılması.
- Akarsuyuyun maksimum ve minimum akış gücüne göre binlerce yılda oluşturduğu yataklarının daraltılıp imara açılması.
- Sel ve taşkınlarda en önemli engelleyicilerden olan yeşil örtünün yok edilmesi.
- Eski sel yataklarının hafriyatla doldurulması.
- Sulak alanlarını kurutulup tarım ya da yerleşim alanı yapılması.
FOTO GALERİ İÇİN TIKLAYIN
Seller, küresel ısınmanın, küresel ısınma da insanın eseri
TRAKYA'yı sular altında bırakan aşırı yağışın ardındaki muhtemel nedenlerden biri de iklim değişikliği. Son yıllarda ABD'den Avrupa ve Güney Asya'ya kadar birçok bölgede can kaybı ve yıkıma neden olan seller, bilim adamları tarafından küresel ısınma faktörüne bağlanıyor ve önümüzdeki yıllarda daha da çoğalacağına dikkat çekiliyor. Küresel ısınma, paradoksal bir şekilde hem kuraklığa, hem de sellere yol açıyor. Küresel ısınma, bir yandan okyanuslarda aşırı buharlaşmaya ve atmosferdeki sıcak havanın daha fazla nem biriktirmesine yol açarken, diğer yandan topraktaki nemi de emiyor. Böylece bir yandan çölleşme yaşanırken, diğer yandan atmosferde biriken nem, aşırı yağışa ve sellere neden oluyor.
Dünya Su Konseyi'nin raporuna göre yeryüzünde milyarlarca insan kuraklık ve sel tehlikesi altında yaşıyor. Rapor, 2025 yılında dünya nüfusunun yanrısının bu tür aşırı hava şartlarının hakim olduğu bölgelerde yaşayacağını öngörüyor. İklim değişikliğine karşı verdiği mücadele ile Nobel Barış Ödülü'nü kazanan ABD'nin eski Başkan Yardımcısı Al Gore da Amerika ve Asya kıtasında okyanusların yükselmesi sonucu sellerin yaşanacağını, Akdeniz havzasında ise mevsim normallerinin üzerindeki yağışlarla sel felaketlerinin meydana geleceğini söylüyordu.
AKDENİZ'DE SELLER
Küresel ısınmanın Avrupa'daki etkilerini araştıran bilim insanları, Kuzey Avrupa'nın karlar altında kalacağını, Akdeniz Havzası'nın ise sel baskınlarına maruz kalacağını öngörüyor. Küresel ısınmanın bu yüzyılın sonlarında yaratacağı iklim değişikliklerini araştıran uzmanlar, yağmur rejimi, sıcaklıklar ve diğer iklim faktörleriyle bir modelleme oluşturuldu. Akdeniz Havzası'nda yaz aylarında genel bir kuraklık yaşanacak, ancak yaz aylarında zamansız yağmurlar çoğalacak. Avrupa'nın kuzeyinde ise kar yağışı artacak, sıcaklıklar bugüne göre düşüş gösterecek. Kuzey Amerika'nın doğu kıyıları da benzer şekilde soğuyacak, kar yağışı sıklaşacak.
GAZETEHABERTURK
09.09.2009 10:32
Suya akacak yer kalmadıTrakya gibi arazi yapısı "düz" denecek kadar monoton olan bir coğrafyada bu felaket neden oluştu
. Bilim adamlarının bugüne kadar yaptığı çalışmalar, yanlış "insan faaliyetleri"ni öne çıkarıyor. Kısacası suya akacak yer bırakmadık.Bir akarsuyun sahip olduğu su kütlesinin çok arttığı ve seviyesinin çok üstlere çıktığı doğa olayları, sel olarak adlandırılıyor. Sel, binlerce yıldır doğada gerçekleşen bir olay. Selde akarsu, çok büyük bir enerji kazanır ve önünde hiçbir engel tanımaz. Binlerce yılda oluşturduğu yatağının üzerine kurulan yerleşim yerlerinden tarım arazilerine, köprülerden barajlara, önüne çıkan her engeli aşar ya da yıkar. Bazen çok büyük can kayıplardına da neden olur. Selin oluşumundaki en önemli etkenleri şöyle özetleyebiliriz:
* YAÐIŞLAR Selin en çok rastlanan ve temel nedeni yağışlardır. İklim özelliklerine bağlı olarak bir coğrafyaya, kısa sürede aşırı miktarda yağış düşmesi, sellere neden olur.
* FİZYOLOJİ Bir bölgedeki toprağın yapısı, arazinin eğimi, bitki örtüsü, buharlaşmanın olup olmaması, erozyon, selin oluşumunda ve etkisinde önemli etkenlerdendir. Örneğin Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi, her tarafı yemyeşil olmasına rağmen, arazisinin aşırı eğimli olması ve heyelana elverişli toprak yapısı nedeniyle her yıl sel felaketlerinin yaşandığı bir coğrafya olarak karşımıza çıkıyor.
* İNSAN Günümüzde insani faaliyetler, coğrafi yapılara aşırı müdahale ve hızla artan plansız kentleşme, sel felaketlerinin en önemli nedeni olarak karşımıza çıkıyor. Örneğin Bangladeş gibi tropik bir iklim yapısına sahip olmamamıza rağmen, mevsim normallerinde düşen yağışların bile birçok büyük kentimizde sellere ve maddi manevi büyük kayıplara neden olmasına sık rastlıyoruz. Trakya gibi selin son derece zor oluşacağı, düz denecek kadar monoton arazi yapısı olan bir coğrafyada bile, aşırı ve yanlış yapılaşma, kıyıların, dere yataklarının yazlıklara kurban edilmesi gibi insani faaliyetler, tanık olduğumuz felaketlere yol açıyor. Doğaya en sık yapılan insani müdahaleler ise şunlar:
- Akarsu yataklarının suyun akışının engelenecek biçimde düzenlenmesi, değiştirilmesi ya da iskana açılması.
- Akarsuyuyun maksimum ve minimum akış gücüne göre binlerce yılda oluşturduğu yataklarının daraltılıp imara açılması.
- Sel ve taşkınlarda en önemli engelleyicilerden olan yeşil örtünün yok edilmesi.
- Eski sel yataklarının hafriyatla doldurulması.
- Sulak alanlarını kurutulup tarım ya da yerleşim alanı yapılması.
FOTO GALERİ İÇİN TIKLAYIN
Seller, küresel ısınmanın, küresel ısınma da insanın eseri
TRAKYA'yı sular altında bırakan aşırı yağışın ardındaki muhtemel nedenlerden biri de iklim değişikliği. Son yıllarda ABD'den Avrupa ve Güney Asya'ya kadar birçok bölgede can kaybı ve yıkıma neden olan seller, bilim adamları tarafından küresel ısınma faktörüne bağlanıyor ve önümüzdeki yıllarda daha da çoğalacağına dikkat çekiliyor. Küresel ısınma, paradoksal bir şekilde hem kuraklığa, hem de sellere yol açıyor. Küresel ısınma, bir yandan okyanuslarda aşırı buharlaşmaya ve atmosferdeki sıcak havanın daha fazla nem biriktirmesine yol açarken, diğer yandan topraktaki nemi de emiyor. Böylece bir yandan çölleşme yaşanırken, diğer yandan atmosferde biriken nem, aşırı yağışa ve sellere neden oluyor.
Dünya Su Konseyi'nin raporuna göre yeryüzünde milyarlarca insan kuraklık ve sel tehlikesi altında yaşıyor. Rapor, 2025 yılında dünya nüfusunun yanrısının bu tür aşırı hava şartlarının hakim olduğu bölgelerde yaşayacağını öngörüyor. İklim değişikliğine karşı verdiği mücadele ile Nobel Barış Ödülü'nü kazanan ABD'nin eski Başkan Yardımcısı Al Gore da Amerika ve Asya kıtasında okyanusların yükselmesi sonucu sellerin yaşanacağını, Akdeniz havzasında ise mevsim normallerinin üzerindeki yağışlarla sel felaketlerinin meydana geleceğini söylüyordu.
AKDENİZ'DE SELLER
Küresel ısınmanın Avrupa'daki etkilerini araştıran bilim insanları, Kuzey Avrupa'nın karlar altında kalacağını, Akdeniz Havzası'nın ise sel baskınlarına maruz kalacağını öngörüyor. Küresel ısınmanın bu yüzyılın sonlarında yaratacağı iklim değişikliklerini araştıran uzmanlar, yağmur rejimi, sıcaklıklar ve diğer iklim faktörleriyle bir modelleme oluşturuldu. Akdeniz Havzası'nda yaz aylarında genel bir kuraklık yaşanacak, ancak yaz aylarında zamansız yağmurlar çoğalacak. Avrupa'nın kuzeyinde ise kar yağışı artacak, sıcaklıklar bugüne göre düşüş gösterecek. Kuzey Amerika'nın doğu kıyıları da benzer şekilde soğuyacak, kar yağışı sıklaşacak.
GAZETEHABERTURK
Yorum