Tweet
Araç satış işlemlerinin düzenlendiği kanun
Araç satış işlemleri 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 20. maddesinin (d) bendinde düzenlenmiştir. İlgili hüküm şu şekildedir:
"d ) (Değişik: 21/5/1997-4262/2 md.) Tescil edilmiş araçların her çeşit satış ve devirleri, aracın motorlu taşıtlar vergisi borcu bulunmadığına dair belgenin ibrazı halinde araç sahibi adına düzenlenmiş tescil belgesi esas alınarak noterlerce yapılır.
Bu satış, noterlerce tescil belgesine tarih konularak ve tasdik edilmek suretiyle işlenir. Ayrıca, tescil edilmiş araçların satış ve devir işlemleri noterler tarafından siciline işlenmek üzere işlemin tamamlanmasını müteakip en geç onbeş iş günü içinde ilgili tescil kuruluşu ile vergi dairesi müdürlüğüne bildirilir. Noterlerin vergi dairesi müdürlüklerine satış işlemlerini bildirmesi üzerine intikal eden araçların vergi kayıtları, satış sözleşmesinin düzenlendiği tarih itibariyle, 197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu hükümleri uyarınca önceki malikin vergi mükellefiyetine son verilir. Ayrıca, yeni malik adına vergi mükellefiyeti tesis edilir.
Tescil sürelerini geçirdiği tespit edilen araçlar trafikten men edilir. Aracın trafikten men edildiği yer tescil kuruluşunda, aracın alıcı adına tescil işlemleri yaptırılır. Bu süre içinde araçta veya taşınan yükte meydana gelecek zararlar, yeni araç sahibine aittir.
Noterce yapılmayan her çeşit satış ve devirler geçersizdir."
5766 sayılı kanunun yaptığı değişiklik
Yukarıda yer verilen (d) bendi hükmü 4/6/2008 tarihli ve 5766 sayılı Kanunun 18 inci maddesiyle değiştirilmiştir. İlgili hüküm şu şekildedir:
"MADDE 18- 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun;
a) 20 nci maddesinin madde başlığı ile (d) ve (e) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Araçların tescil işlemleri ile yetki ve sorumluluk”
“d) Tescil edilmiş araçların her çeşit satış ve devirleri, satış ve devri yapılacak araçtan dolayı motorlu taşıtlar vergisi borcu bulunmadığının tespit edilmesi halinde araç sahibi adına düzenlenmiş tescil belgesi esas alınarak trafik tescil şube veya bürolarındaki ilgili memurlar tarafından siciline işlenmek suretiyle yapılır. Trafik tescil şube veya büroları tarafından yapılmayan her çeşit satış ve devirler geçersizdir.
Satış üzerine trafik tescil şube veya bürolarında alıcı adına tescil belgesi veya geçici tescil belgesi düzenlenir. Ayrıca, tescil edilmiş araçların satış ve devir işlemlerine ilişkin bilgiler işlemin tamamlanmasını müteakip en geç onbeş işgünü içinde ilgili vergi dairesi müdürlüklerine bildirilir.
18/2/1963 tarihli ve 197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun 13 üncü maddesinde hüküm altına alınan isteme ve bildirme yükümlülüklerini, sorumluluk hükümleri saklı kalmak kaydıyla, elektronik ortamda yaptırmaya ve bu uygulamaya ilişkin usul ve esasları müştereken belirlemeye Gelir İdaresi Başkanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü yetkilidir.
Haciz, müsadere, zapt, buluntu, trafikten men gibi nedenlerle; icra müdürlükleri, vergi dairesi müdürlükleri, milli emlak müdürlükleri ile diğer yetkili kamu kurum ve kuruluşları tarafından satışı yapılan araçların satış tutanağının bir örneği aracın kayıtlı olduğu trafik tescil şube veya bürolarına üç işgünü içerisinde gönderilir. Aracı satın alanlar gerekli bilgi ve belgeleri sağlayarak ilgili tescil kuruluşundan bir ay içerisinde adlarına tescil belgesi almak zorundadırlar. Alıcıların tescil belgesi almak için süresinde başvurmamaları halinde bu araçları alıcıları adına re’sen kayıt ve tescil ettirmeye Emniyet Genel Müdürlüğü yetkilidir.
Bu madde uyarınca trafik tescil şube veya büroları tarafından yapılacak satış, devir ve tescil işlemlerine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikte belirlenir."
5795 sayılı Kanunun yaptığı değişiklik
Yukarıda yer verilen hükümle ilgili olarak ilk erteleme 5795 sayılı kanunla yapılmıştır. 30/7/2008 tarihli ve 5795 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, 2918 sayılı Kanunda yapılan değişikliklerin 1/1/2009 tarihinde yürürlüğe gireceği hüküm altına alınmıştır. İlgili hüküm şu şekildedir:
"MADDE 1- 4/6/2008 tarihli ve 5766 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunda ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 27 nci maddesinin (f) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“f) 12 nci maddesinin (a) bendi ve 25 inci maddesi yayımını izleyen ikinci ayın başında, 18 inci maddesinin (a) bendi 1/1/2009 tarihinde,”
2009 yılı merkezi yönetim bütçe kanununun yaptığı değişiklik
5795 sayılı kanuna göre araç satışlarında noterleri devre dışı bırakan uygulamanın 1/1/2009 tarihinde yürürlüğe girmesi gerekiyordu. Ancak noterlerden gelen şikayetler üzerine, uygulamanın yürürlüğe giriş tarihi, Bütçe Kanununa eklenen bir madde ile 31/12/2009 tarihine eklenmiştir. İlgili hüküm şu şekildedir:
"Kısmen veya tamamen uygulanmayacak hükümler
MADDE 29 –
(6) 30/7/2008 tarihli ve 5795 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 1 inci maddesinde yer alan “1/1/2009 tarihinde” ibaresi “31/12/2009 tarihinde” olarak uygulanır."
SON DURUM
Hali hazırdaki son duruma göre, en son 2009 yılı merkezi yönetim bütçe kanunu ile, araç satış işlemlerinde noterleri devre dışı bırakan uygulama 31/12/2009 tarihine ertelenmiştir. 2010 yılı merkezi yönetim bütçe kanununda ayrıca bir erteleme bulunmamaktadır. Uygulamanın ertelenmesi için, yeni bir kanun çıkarılması ise şuan için gündemde bulunmamaktadır. Buna göre 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren araç satış işlemleri sadece ve sadece trafik tescil şube veya bürolarındaki ilgili memurlar tarafından yapılacaktır.
Araç satış işlemleri 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 20. maddesinin (d) bendinde düzenlenmiştir. İlgili hüküm şu şekildedir:
"d ) (Değişik: 21/5/1997-4262/2 md.) Tescil edilmiş araçların her çeşit satış ve devirleri, aracın motorlu taşıtlar vergisi borcu bulunmadığına dair belgenin ibrazı halinde araç sahibi adına düzenlenmiş tescil belgesi esas alınarak noterlerce yapılır.
Bu satış, noterlerce tescil belgesine tarih konularak ve tasdik edilmek suretiyle işlenir. Ayrıca, tescil edilmiş araçların satış ve devir işlemleri noterler tarafından siciline işlenmek üzere işlemin tamamlanmasını müteakip en geç onbeş iş günü içinde ilgili tescil kuruluşu ile vergi dairesi müdürlüğüne bildirilir. Noterlerin vergi dairesi müdürlüklerine satış işlemlerini bildirmesi üzerine intikal eden araçların vergi kayıtları, satış sözleşmesinin düzenlendiği tarih itibariyle, 197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu hükümleri uyarınca önceki malikin vergi mükellefiyetine son verilir. Ayrıca, yeni malik adına vergi mükellefiyeti tesis edilir.
Tescil sürelerini geçirdiği tespit edilen araçlar trafikten men edilir. Aracın trafikten men edildiği yer tescil kuruluşunda, aracın alıcı adına tescil işlemleri yaptırılır. Bu süre içinde araçta veya taşınan yükte meydana gelecek zararlar, yeni araç sahibine aittir.
Noterce yapılmayan her çeşit satış ve devirler geçersizdir."
5766 sayılı kanunun yaptığı değişiklik
Yukarıda yer verilen (d) bendi hükmü 4/6/2008 tarihli ve 5766 sayılı Kanunun 18 inci maddesiyle değiştirilmiştir. İlgili hüküm şu şekildedir:
"MADDE 18- 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun;
a) 20 nci maddesinin madde başlığı ile (d) ve (e) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Araçların tescil işlemleri ile yetki ve sorumluluk”
“d) Tescil edilmiş araçların her çeşit satış ve devirleri, satış ve devri yapılacak araçtan dolayı motorlu taşıtlar vergisi borcu bulunmadığının tespit edilmesi halinde araç sahibi adına düzenlenmiş tescil belgesi esas alınarak trafik tescil şube veya bürolarındaki ilgili memurlar tarafından siciline işlenmek suretiyle yapılır. Trafik tescil şube veya büroları tarafından yapılmayan her çeşit satış ve devirler geçersizdir.
Satış üzerine trafik tescil şube veya bürolarında alıcı adına tescil belgesi veya geçici tescil belgesi düzenlenir. Ayrıca, tescil edilmiş araçların satış ve devir işlemlerine ilişkin bilgiler işlemin tamamlanmasını müteakip en geç onbeş işgünü içinde ilgili vergi dairesi müdürlüklerine bildirilir.
18/2/1963 tarihli ve 197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun 13 üncü maddesinde hüküm altına alınan isteme ve bildirme yükümlülüklerini, sorumluluk hükümleri saklı kalmak kaydıyla, elektronik ortamda yaptırmaya ve bu uygulamaya ilişkin usul ve esasları müştereken belirlemeye Gelir İdaresi Başkanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü yetkilidir.
Haciz, müsadere, zapt, buluntu, trafikten men gibi nedenlerle; icra müdürlükleri, vergi dairesi müdürlükleri, milli emlak müdürlükleri ile diğer yetkili kamu kurum ve kuruluşları tarafından satışı yapılan araçların satış tutanağının bir örneği aracın kayıtlı olduğu trafik tescil şube veya bürolarına üç işgünü içerisinde gönderilir. Aracı satın alanlar gerekli bilgi ve belgeleri sağlayarak ilgili tescil kuruluşundan bir ay içerisinde adlarına tescil belgesi almak zorundadırlar. Alıcıların tescil belgesi almak için süresinde başvurmamaları halinde bu araçları alıcıları adına re’sen kayıt ve tescil ettirmeye Emniyet Genel Müdürlüğü yetkilidir.
Bu madde uyarınca trafik tescil şube veya büroları tarafından yapılacak satış, devir ve tescil işlemlerine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikte belirlenir."
5795 sayılı Kanunun yaptığı değişiklik
Yukarıda yer verilen hükümle ilgili olarak ilk erteleme 5795 sayılı kanunla yapılmıştır. 30/7/2008 tarihli ve 5795 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, 2918 sayılı Kanunda yapılan değişikliklerin 1/1/2009 tarihinde yürürlüğe gireceği hüküm altına alınmıştır. İlgili hüküm şu şekildedir:
"MADDE 1- 4/6/2008 tarihli ve 5766 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunda ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 27 nci maddesinin (f) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“f) 12 nci maddesinin (a) bendi ve 25 inci maddesi yayımını izleyen ikinci ayın başında, 18 inci maddesinin (a) bendi 1/1/2009 tarihinde,”
2009 yılı merkezi yönetim bütçe kanununun yaptığı değişiklik
5795 sayılı kanuna göre araç satışlarında noterleri devre dışı bırakan uygulamanın 1/1/2009 tarihinde yürürlüğe girmesi gerekiyordu. Ancak noterlerden gelen şikayetler üzerine, uygulamanın yürürlüğe giriş tarihi, Bütçe Kanununa eklenen bir madde ile 31/12/2009 tarihine eklenmiştir. İlgili hüküm şu şekildedir:
"Kısmen veya tamamen uygulanmayacak hükümler
MADDE 29 –
(6) 30/7/2008 tarihli ve 5795 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 1 inci maddesinde yer alan “1/1/2009 tarihinde” ibaresi “31/12/2009 tarihinde” olarak uygulanır."
SON DURUM
Hali hazırdaki son duruma göre, en son 2009 yılı merkezi yönetim bütçe kanunu ile, araç satış işlemlerinde noterleri devre dışı bırakan uygulama 31/12/2009 tarihine ertelenmiştir. 2010 yılı merkezi yönetim bütçe kanununda ayrıca bir erteleme bulunmamaktadır. Uygulamanın ertelenmesi için, yeni bir kanun çıkarılması ise şuan için gündemde bulunmamaktadır. Buna göre 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren araç satış işlemleri sadece ve sadece trafik tescil şube veya bürolarındaki ilgili memurlar tarafından yapılacaktır.
Yorum