Tweet
Geçtiğimiz günlerde devlet eliyle korsan sunucu açan İran, şimdi de kendi özel arama motorunu ve intranetini kuracağını açıkladı.
Ya Hak ismini taşıyacak ve tamamıyla yerli üretim olacak olan arama motoru projesi için düğmeye bastıklarını belirten İran Enformasyon Teknolojileri Şirketi'nde Araştırma ve Kalkındırma Departmanı Başkanı sıfatıyla görev alan Hadi Malek-Parast sözlerinin devamında, İran'ın çevrimiçi iletişim ağında daha güvenli ve daha hızlı bir arama sağlayıcısına ihtiyaç duyduklarını vurgularken, projenin arama motoru ayağının yanısıra aynı zamanda uluslararası İnternet'e karşı kendi yerel intranet'leri olacağını dile getirdi. Ya Hak için öngörülen tamamlanma tarihi 2012 yılı.
İran'ın muhalif cephesinden, Yeşil Hareketi IT stratejisti Pujan Ziae ise bu hamleyi şöyle yorumluyor:
""Projenin altında yatan asıl sebep, vatandaşların sadece devlet kurumları sitelerine ve hükümet tarafından onay verilen sitelere girebilmeleri. Çünkü İran'da mevcut hakim zihniyete göre, internet Batı'nın bir silahı. Ve yapılmaya çalışılan da, şu an Çin'in yaptığının aynısı.""
Bununla beraber Ziae'ye göre, böyle bir intranet kurmaya yetecek teknolojik altyapı İran'da mevcut değil. V önümüzdeki kısa gelecekte de oluşturulması imkansız.
Yine muhalif seslerden bir diğeri olan İran gazetecilerden Niusha Boghrati de konuyla ilgili yazdığı yazıda, yerel internet ile hedefleninin, yönetimin izleme kapasitesini olabildiğine arttırmak olduğuna dikkat çekerken, uygulamanın hayata geçirilmesi ertesinde en basitinden İran halkının tüm e-postalarının izlenecek olduğuna işaret ediyor. Boghrati'ye göre, bu hamleye karar verilmesinde rol oynayan en önemli etken geçen yılki cumhurbaşkanlığı seçimlerinden sonra yaşanan olaylar. Olaylı seçimin ertesinde, hükümetin internet üzerinden iletişimi güçlükle engelleyebildiğini belirten Boghrati, Google ve Yahoo'nun güvenli paylaşımları sayesinde İran istihbaratının izleme faaliyetlerinin zorlaştığını dile getiriyor.
Ve son olarak da yine hükümet kanadından bir sesle noktalayalım:
""Amacımız internet kullanıcılarına daha fazla yerel içerik sağlamak. Farklı arama motorlarında arama yapıldığında bazen farklı şeyler ilk sırada gelebiliyor. Bunun yanında İran'daki siteler Google veya Yahoo gibi arama motorlarından arama yapıldığında karşılaşılan ilk sonuçlar arasında yer almıyor. Bu da, bu sitelerin güvenilir olmadığı yolunda yanlış anlaşılmalara yol açıyor. Tabii ki hükümetimizin Batılı kaynaklara daha az bağlı olmaya çalışması da sebeplerden bir diğeri.""
Kaynak : PcLabs
Ya Hak ismini taşıyacak ve tamamıyla yerli üretim olacak olan arama motoru projesi için düğmeye bastıklarını belirten İran Enformasyon Teknolojileri Şirketi'nde Araştırma ve Kalkındırma Departmanı Başkanı sıfatıyla görev alan Hadi Malek-Parast sözlerinin devamında, İran'ın çevrimiçi iletişim ağında daha güvenli ve daha hızlı bir arama sağlayıcısına ihtiyaç duyduklarını vurgularken, projenin arama motoru ayağının yanısıra aynı zamanda uluslararası İnternet'e karşı kendi yerel intranet'leri olacağını dile getirdi. Ya Hak için öngörülen tamamlanma tarihi 2012 yılı.
İran'ın muhalif cephesinden, Yeşil Hareketi IT stratejisti Pujan Ziae ise bu hamleyi şöyle yorumluyor:
""Projenin altında yatan asıl sebep, vatandaşların sadece devlet kurumları sitelerine ve hükümet tarafından onay verilen sitelere girebilmeleri. Çünkü İran'da mevcut hakim zihniyete göre, internet Batı'nın bir silahı. Ve yapılmaya çalışılan da, şu an Çin'in yaptığının aynısı.""
Bununla beraber Ziae'ye göre, böyle bir intranet kurmaya yetecek teknolojik altyapı İran'da mevcut değil. V önümüzdeki kısa gelecekte de oluşturulması imkansız.
Yine muhalif seslerden bir diğeri olan İran gazetecilerden Niusha Boghrati de konuyla ilgili yazdığı yazıda, yerel internet ile hedefleninin, yönetimin izleme kapasitesini olabildiğine arttırmak olduğuna dikkat çekerken, uygulamanın hayata geçirilmesi ertesinde en basitinden İran halkının tüm e-postalarının izlenecek olduğuna işaret ediyor. Boghrati'ye göre, bu hamleye karar verilmesinde rol oynayan en önemli etken geçen yılki cumhurbaşkanlığı seçimlerinden sonra yaşanan olaylar. Olaylı seçimin ertesinde, hükümetin internet üzerinden iletişimi güçlükle engelleyebildiğini belirten Boghrati, Google ve Yahoo'nun güvenli paylaşımları sayesinde İran istihbaratının izleme faaliyetlerinin zorlaştığını dile getiriyor.
Ve son olarak da yine hükümet kanadından bir sesle noktalayalım:
""Amacımız internet kullanıcılarına daha fazla yerel içerik sağlamak. Farklı arama motorlarında arama yapıldığında bazen farklı şeyler ilk sırada gelebiliyor. Bunun yanında İran'daki siteler Google veya Yahoo gibi arama motorlarından arama yapıldığında karşılaşılan ilk sonuçlar arasında yer almıyor. Bu da, bu sitelerin güvenilir olmadığı yolunda yanlış anlaşılmalara yol açıyor. Tabii ki hükümetimizin Batılı kaynaklara daha az bağlı olmaya çalışması da sebeplerden bir diğeri.""
Kaynak : PcLabs