Çoğu kimse 4:2:2, 4:1:1, 4:2:0 ifadelerini duymuştur. Peki nedir bu rakamlar? Bu rakamları ifade etmeden önce yayıncılıkta kullanılan renk örneklemesi üzerinde durmak gerekmektedir. Profesyonel sistemlerde YUV denilen renk örneklemesi kullanılır. YUV, RGB renk örneklemesinden oldukça farklı bir yapı gösterir. RGB’de her renk 0 – 255 arasındaki değerlerle ifade edilir. R yani kırmızıyı ele alırsak 255 rakamı tam kırmızıyı ifade ederken, 255’ten sıfıra doğru inildikçe renk koyulaşır ve sıfırda tam siyah değere ulaşır. Diğer tüm renkler aynı şekilde farklı kombinasyonların karışımıyla elde edilir. YUV’de bu skala tamamen farklı ifade edilir. Y renklerin parlaklık bileşenini ifade eder. U (R-Y) ve V (B-Y), kırmızı ve mavi renklerinin parlaklık bileşeninden farkları olarak ifade edilir. Bu rakamları ITU-R BT.601 standardı, SD TV (Standart Definition TV), 720 pixel 13,5 MHz örnekleme frekansında ele alırsak ilk baştaki 4 rakamı 13,5 MHz’lik parlaklık bileşeninin ifadesidir. Daha da açıklamak gerekirse birim zamanda 4 adet luminance, yani parlaklık sinyalinden alınır.
4:2:2 sistemlerde (D-1, D-5, DigiBeta, BetaSX, Digital-S, DVCPRO50) her iki renk farkı sinyali de luminance sinyalinin yarı değerinde örneklenir. Böylece U ve V için 720 / 2 = 360 renk örneği alınır.
4:1:1 sistemlerde (NTSC DV & DVCAM, DVCPRO) renk bilgisi 4:2:2’nin yarısıdır. Her satırda 180 renk örneği alınır.
4:2:0 sistemlerde (PAL DV, DVD, main-profile MPEG-2) ise aynı 4:2:2 gibi kırmızı fark sinyalinden 2 adet örnekleme alınırken aynı çevrim içinde mavi fark sinyalinden hiç alınmaz. Diğer çevrimde ise mavi fark sinyalinden iki örnek alınır. Kırmızıdan hiç alınmaz. 4:2:0, PAL ve SECAM’da özellikle renk kodlaması ve yayıncılıkta çok kaliteli sonuçlar vermektedir.
Kaynak:TV yayıncılık dergisi Haziran sayısı