Atomlarda yeni bir birleşme durumu...

Avusturyalı bilim adamları, atomlarda yeni bir birleşme durumu keşfettiler. Bir ışık kafesinde çiftler halinde tutulan atomlar, sırf birbirlerini ittikleri için bir arada kalabiliyorlar deniyor Nature dergisinde.
İki atomun repulsif olarak (itici kuvvetle) çift halinde birleşmesi daha önceleri hesaplanmıştı. Ancak Johannes Hecker Denschlag yönetimindeki ekip şimdi ilk olarak bu durumun izlenmesine olanak veren bir deney gerçekleştirebildi.
Araştırmacılar bu amaçta rubidyum atomlarını neredeyse mutlak sıfır noktasına (-273 derece) yakın bir ısıya kadar soğutmuşlar. Bose-Einstein yoğuşumu olarak bilinen bu uç durumda çok sayıda parçacık tek bir "süper atom" olarak davranarak aynı fiziksel özellikler kazanıyorlar. Fizikçiler Bose-Einstein yoğuşumunun etrafına, üst üste binen lazer ışınlarıyla elde ettikleri üçboyutlu, optik bir kafes yerleştirmişler.
İki atomun bir ara mekânda bulunduğu her yerde itici kuvvetle birleşen çiftler oluştu diye açıklıyor bilim adamları. Atomlar birbirlerini itmelerine rağmen, birbirlerini engelledikleri için kafesi terk edemiyorlar. Çünkü bunun için atomların başka bir duruma geçmeleri gerekir ki bu da Bose-Einstein yoğuşumunda mümkün değil.
Bu şekilde moleküle çok benzeyen ve kuvvetli bir şekilde bağlanan bir sistem oluşmakta diye açıklıyor Hecker Denschlag, repulsif çiftleşmeyi. Çiftler diğer atomlarla çarpıştıkları zaman bile bir arada kalmışlar. Science dergisindeki yazıyı hazırlayan bilim adamı deneyin bir kuantum bilgisayarının geliştirilmesinde kullanılabileceğini söylüyor:
"Bundan sonraki optik kafes ve soğuk atomla gerçekleştirilen araştırmalarda hep itici kuvvetle bağlanan atomlarla karşı karşıya kalacağız. Bir kafeste üç veya daha fazla atomun bu ender birleşme şekliyle bir araya gelmeleri de mümkün."
(Cumhuriyet Bilim Teknik)