Tweet
Elektrikte %2'lik TRT payının kalkmasına, bakanlar itiraz etmiş...Sanayicinin bir kilovat saatlik elektriğe 10,5 cent para ödediği Türkiye, enerji maliyetleri açısından dünyanın en pahalı ülkelerinde biri olarak öne çıkıyor. Elektriğin bu denli pahalı olmasında üretim maliyetlerinin yüksekliği kadar fon, Belediye Tüketim Vergisi, TRT payı ve Katma Değer Vergisi gibi ilave yükler önemli rol oynuyor. Üretimdeki elektrik faturasını azaltacağını ilan eden AK Parti, Acil Eylem Plânı'nda da bu konuya yer vermiş ve TRT payını kaldıracağını taahhüt etmişti. Bu çerçevede tüketicilerden yapılan kesinti oranı Nisan 2003'ten itibaren yüzde 3,5'tan yüzde 2'ye çekildi. Ancak bu noktadan sonra kesinti payını kaldırmak mümkün olmadı. İşadamlarının "Maliyetlerimizi artırıyor ve bizi global pazarlarda rakiplerimizin gerisinde bırakıyor." diye dert yandığı uygulamanın kaldırılmasının, son anda kabinedeki bazı bakanlardan döndüğü ortaya çıktı. Edinilen bilgiye göre, konunun gündeme geldiği Bakanlar Kurulu toplantısında, bazı bakanlar değişik gerekçelerle payı kaldıracak kararnameyi imzalama konusunda çekimser kaldı.
İş dünyasının çatı örgütü Odalar ve Borsalar Birliği'nin (TOBB) yaptığı bir çalışmaya göre elektrik faturalarından kesilen yüzde 2'lik TRT payı yüzünden sanayici yıllık 200 milyon dolar fazladan para ödüyor. Dolayısıyla bu yükün sanayicinin omuzundan kaldırılması, rekabet açısından elini daha da güçlendirecek. TRT payı, en büyük sanayi kuruluşlarının temsil edildiği İstanbul Sanayi Odası'nın da gündemine gelmiş ve Başkan Tanıl Küçük, konukları Başbakan Tayyip Erdoğan'dan bu payın kaldırılmasını talep etmişti. Sektörü düzenlemekle yükümlü Enerji Üst Kurulu da devlet kanalı için elektrikten yapılan kesinti konusunda işadamları ile aynı görüşü paylaşıyor: "Elektrik fiyatlarına gerçek maliyetlerin dışında bir unsurun eklenmesi kanuna aykırı." Enerji Bakanı Hilmi Güler de bu çerçevede, "TRT'ye elektrik faturasından değil, Radyo Televizyon Üst Kurumu'ndan para aktarılsın." önerisini getirmişti. Yayıncı kuruluşlardan aldığı payla harcamalarını yapan RTÜK, geçen sene elinde kalan 35 milyon yeni lirayı (23 bin dolar) Merkez Bankası'ndaki Maliye hesabına yatırdı. Dolayısıyla personel sayısı 10 bini bulan devlet televizyonunun buradan doğacak gelir kaybının nasıl karşılanacağı konusu tartışmanın diğer kısmını oluşturuyor.
Öte yandan sanayicinin pahalı elektrik kullandığı yönündeki şikayetlere hükümet katılmıyor. Avrupa Birliği'nde (AB) sanayicilerin elektriğe ortalama 8,6 cent (Euro) ödediği bilgisini veren Enerji Bakanı Hilmi Güler, "Bizim işadamlarımız 5,5 centle Avrupa'nın en ucuz elektriğini kullanıyor." açıklamasında bulunmuştu. Ancak Güler'in Avrupa Komisyonu İstatistik Bürosu kaynaklarına dayandırdığı bu görüşün, sanayicilerin büyük çoğunluğunu kapsamadığı ortaya çıktı. Edinilen bilgiye göre bakanın kastettiği ucuz tarifeli elektrik sadece 80 işletmede kullanılıyor. Bunlar da Devlet Demir Yolları, demir çelik fabrikaları, çimento fabrikaları gibi büyük ölçekli sanayi kuruluşlarından oluşuyor. Kalan fabrikalar ise dahil edildiğinde elektriğin kilovatsaatine (kWh) 7 cent ödüyor. AB'de iletime bağlı fiyatın olmadığına dikkat çeken enerji uzmanları, Türkiye için verilen iletime bağlı fiyatla yapılacak mukayesenin doğru olmayacağını savunuyor. Ayrıca satın alma gücü bakımından AB ile Türkiye arasında büyük farklılık olduğuna dikkat çeken aynı uzmanlar, "Buna göre hesaplama yapıldığında bizde sanayicinin elektriğe 21-22 cent ödediği ortaya çıkıyor. Kişi başına milli geliri 5 bin dolar olan bir ülke ile 20 bin dolar olanı karşılaştırmak doğru değil." diyerek, Bakan Güler'in açıkladığı fiyata itiraz ediyor. Uluslararası Enerji Ajansı'nın 2005 verilerinden yapılan derlemeye göre, çoğu gelişmiş 29 OECD üyesi ülke incelendiğinde Türkiye, sanayiye verilen elektrik enerjisinin en pahalı olduğu ülkeler arasında 3'üncü sırada yer alıyor. En pahalı ülke ise İtalya. İtalya'da sanayi elektriği kWh başına 16,10 cent.