Tweet
Kullanım amaçlarına göre asansörler
Asansörlerin kullanım amaçlarına ve hızlarına göre kendi aralarında sınıflandırılmaları mümkündür.
Kullanım amaçlarına göre farklı imalat gösteren asansörler, hızlarına göre de farklı güvenlik sistemlerine
ihtiyaç duyarlar. Kontrol sistemlerine ve motor tahrik sistemlerine göre de sınıflandırma yapmak
mümkündür.
KULLANIM AMACINA GÖRE ASANSÖRLER
Asansör tasarımında kabin, makina motor seçimi, mekanik tasarım, hız ve güvenlik sistemleri
kullanma amacına göre yapılır. Bu yüzden tasarımın başında asansörün kullanma amacının belirlenmesi
gerekir. Her asansör çeşiti kendi içinde ayrı standartlara sahiptir. Farklı amaçla tasarımlanmış bir asansör
başka bir kullanım amacı için ruhsat alamayacağı gibi ihtiyaca da cevap vermeyecektir.
İnsan Asansörleri
Esas olarak insan taşınmasını amaçlayan, konfor ve kullanım rahatlığı ön planda tutulmuş
asansörlerdir. Bunları da kendi aralarında sınıflandırmak mümkündür. Özel olarak konutlar için
tasarımlanmış olan SINIF 1 asansörleri , dispanser (1600 ve 2000 kg beyan yüklü) ve hastanelerin (2000
ve 2600 kg beyan yüklü) ihtiyacını karşılayan özellikle hastane yataklarındaki hastaların tıbbi yardım
cihazlarıyla taşınması için tasarımlanan SINIF 3 Asansörleri ve bu aradaki boyutlardan seçilen SINIF 2
Asansörleri olarak isimlendirilebilirler.
Sınıf I asansörler
Özellikle konutlarda kullanılan asansörlerdir:
a) 320 kg ve 450 kg beyan yüklü küçük kabinler yalnız insan taşımak için kullanılabilir,
b) 630 kg beyan yüklü kabinler insan taşımaya ek olarak tekerlekli sandalye kullanan kişileri (fakat
tamhareket serbestliği sağlamaz) ve/veya çocuk arabalarını taşımak için de kullanılabilir,
c) 1000 kg beyan yüklü kabinler, a ve b şıklarında belirtilenlerin yanı sıra, tutamakları sökülebilen
sedyelerin, tabutların ve mobilyaların taşınması için de kullanılabilir.
Genel amaçlı asansörler, 2,5 m/s’ye kadar olan asansör hızlarının uygun olduğu alçak ve 15 kata kadar
olan orta yükseklikteki binalarda kullanılmalıdır.
Sınıf II asansörler
Sınıf II asansörlerinin boyutları, Sınıf I veya Sınıf VI asansörlerine ait boyutlar arasından seçilmelidir.
Özellikle konutlarda kullanılan 1000 kg beyan yüklü asansörlerin boyutları ve/veya Sınıf III
asansörleri bu amaç için kullanılmalıdır.
Sınıf III asansörler
Aşağıdaki hususlar dikkate alınmalıdır:
a) 2500 kg beyan yüklü asansörlerin kabinleri, özellikle 1000 mm x 2300 mm boyutlarındaki hastane
yataklarındaki hastaların tıbbî yardım cihazları ve ilgili görevlilerle birlikte taşınması için uygundur,
b) 2000 kg beyan yüklü asansörlerin kabinleri, 1000 mm x 2300 mm boyutlarındaki hastane
yataklarının (tıbbî yardım cihazları hariç) ilgili görevlilerle birlikte taşınması için uygundur,
c) 1600 kg beyan yüklü asansörlerin kabinleri, esas olarak 900 mm x 2000 mm boyutlarındaki hastane
yataklarının taşınması için uygundur,
d) 1275 kg beyan yüklü asansörlerin kabinleri, bakım evlerindeki 900 mm x 2000 mm boyutlarındaki
yataklarının taşınması için uygundur.
Sınıf VI asansörler
Yoğun trafik için olan asansörler esas olarak en az 2,5 m/s hızın gerekli olduğu 15 kattan fazla kata
sahip yüksel binalarda kullanılmalıdır.
Not -Kesin yük, hız ve asansör sayısı ayrıntılı bir trafik hesabı ile belirlenmelidir.
Yük ve Araç Asansörleri (Sınıf IV asansörler)
Esas olarak yüklerin, genellikle şahıslar refakatinde taşınması için tasarımlanmış asansörlerdir. Yük
asansörü, genellikle insan refakatinde yük taşınması için ön görülen asansördür. Konfor amacından
çok ihtiyaçlara cevap vermesi ve kaldırma kapasitesi ön planda tutulmuştur. Bu tip asansörlerde
genelde hızın düşmesi dikkate alınmayarak kaldırma kapasitesini yükseltmek için palanga sistemler
kullanılır. Aynı sınıfta incelenen araç asansörleri ise kabini ticari olmayan motorlu araçları taşıyacak
boyutlarda yapılmış olan asansörlerdir.
Servis Asansörü (Sınıf V asansörler)
Servis asansörleri, boyutları ve yapım şekli itibarıyla insanların giremeyeceği bir kabini olan sabit asansör tesisleridir. İnsanların giremeyeceği kabin ölçüleri olarak en fazla aşağıdaki değerler kabul
edilebilir.
Taban alanı : 1,00 m
2
Derinlik
: 1,00 m
Yükseklik
: 1,20 m
İnsanların kullanmayacağı şartı olduğu için tamburlu olarak tesis edilebilirler. Değişik kapasiteli
servis asansörleri farklı amaçlar için tasarımlanabilir.
KUMANDA SİSTEMLERİNE GÖRE ASANSÖRLER
asansör seçimleri yapılırken trafiğin yoğunluğuna ve servis hizmet süresine göre kumanda sistemleri
de belirlenir. Trafik akışının yoğunluğu ve kullanılması gereken asansör miktarı kumanda sisteminin
seçilmesinde etkendir. Her üst kumanda sistemi ek bir maliyet getireceği için seçim yararlılık esasına göre
yapılır.
Basit Kumandalı Asansörler
Asansörün sadece tek bir çağrıya cevap verdiği sistemlerdir. Kumanda panosu ilk aldığı çağrıya
cevap verir. Bir diğer çağrıya cevap verebilmesi için ilk aldığı çağrı görevini tamamlaması ve görevli
(meşgul) durumunu bırakması gerekir. İnsan trafiğinin çok düşük olduğu veya özel olarak kullanılan
asansörlerde kullanılmaktadır. Eski tip asansörlerde sıkça karşılaşılabilir.
Toplamalı Kumandalı Asansörler (Kollektif)
Aldığı bütün çağrılara, çağrı emrini belleğinde tutarak gittiği yön doğrultusunda cevap veren
asansör kumanda sistemleridir. İniş ve çıkış emirlerini ayırt etmez. Orta yoğunluktaki trafik akışlarında
kullanılır. İniş ve çıkış isteklerinde çakışmaya yol açtığı için zaman kayıplarına yol açmakla beraber
yaygın olarak kullanılmaktadır. Trafiğin yoğun olduğu yerlerde çakışmaları azaltmak için tam yük
kontakları kullanılır.
Seçmeli Kumandalı Asansörler (Selektif)
Aldığı çağrılara iniş ve çıkış ayrımı yaparak cevap veren kumanda sistemleridir. Trafik akışının
yoğun olduğu binalarda kullanılır. İniş ve çıkış çağrılarını ayırt ettiği için zaman kazancı ve servis kalitesi
yüksektir. Bu tür kumanda sistemleri çoklu asansör kumandalarında da (grup kumanda) tek bir
merkezden bir çok asansörü kumanda etmek için kullanılırlar. Bu sistemlerin ikili olanlarına dublex, üçlü
olanlarına ise triplex asansör sistemleri denir.
HIZLARINA GÖRE ASANSÖRLER
Asansörün hız seçimi de diğer şıklarda olduğu gibi kendine göre yerine getirilmesi gereken şartları
içermektedir. Asansörlerde tahrik motoru olarak çok çeşitli tipte elektrik motorları (Doğru akım veya
senkron alternatif akım motorları gibi) kullanılır. Her motor devresi de kendine uygun bir kontrol
sistemine sahiptir. Asansörlerde hız ve konfor arttıkça, servis kalitesi artmakta ancak buna paralel olarak
yerine getirilmesi gereken güvenlik sistemlerinde de ekler olmaktadır. Servis mesafesi, servis hizmet
süreleri ve maliyetler dikkate alınarak asansör hız seçimleri yapılır. Hız değiştikçe asansör asgari
güvenlik seviyesinde oluşan farklılıkların ve zorunlu güvenlik sistemlerinin, tasarımlarda göz önüne
alınması gerekir.
0,63 m/s ve Altında Hızlardaki Asansörler
Kısa mesafeler arasında kullanılan, tahrik sisteminin tek bir hız içinde kaldığı veya palanga sistemleri
kullanılarak hızı yavaşlatılmış ancak kaldırma kapasitesi arttırılmış asansörlerdir. Hız nispeten yavaş
olduğu için mekanik fren sistemi olarak ani frenlemeli güvenlik sistemlerinin ve enerji depolayan tipte
tamponların kullanıldığı asansörlerdir. Genelde basit güvenlik sistemleri ile donatılmış olup redüktörlü
dişli sistemi kullanılır. Bu asansörler trafik akışının çok az olduğu yerleşimlerde insan taşımak veya yük
taşımak için kullanılırlar. Asansör hızı az olduğu için ani duruşlar kabin içindeki kişileri rahatsız edecek
boyutta değildir. Düşük hızlarda kullanılan asansörlerde regülatör hızı asansör hızına uygun değerde
olmalıdır.
1,00 m/s Hızdaki Asansörler
Asansörlerde duruş ve kalkışlarda insanın rahatsız olmaması için 1,5 m/s üstünde ivmelenmeye
müsaade edilmez. Yavaş asansörlerden orta hızdaki bu tip asansörlere geçişte bu dikkate alınarak ya çift
hızlı asansör motorları kullanılmış veya motor kontrol teknikleri ile duruş ivmeleri düşürülmüştür. Orta
mesafeler ve orta yoğunluktaki trafik akışlarında yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu tip asansörlerde
mekanik fren sistemi olarak ani frenlemeli tampon etkili güvenlik sistemlerinin ve tamponlarda ise geri
dönme hareketi tamponlanmış enerjiyi harcayan tipte tamponların kullanıldığı, genelde redüktörlü dişli
sistemi olan asansörlerdir. Kullanılan tampon ve güvenlik sistemleri ile ani duruş süresi biraz uzatılarak,
rayların deformasyonu ve kabin içindeki kişilerin rahatsızlığı azaltılmaya çalışılmıştır.
1,60 m/s ve 2 m/s Hızlardaki Asansörler
Yüksek binalarda ve trafik akışının yoğun olduğu yerleşimlerde kullanılan, daha karışık motor
kontrol sistemlerine sahip asansörlerdir. Hızlanma ve duruşlardaki ivmelenmeler motor kontrol teknikleri
ile kabul edilen değerler arasında tutulur. Mekanik fren sistemleri kaymalı güvenlik sistemi olup,
tamponları enerjiyi harcayan tipte hidrolik tamponlardır. Bu hızların üstündeki asansörlerde genellikle
redüktörlü dişli sistemleri yerine doğrudan tahrik sistemleri kullanılır. Diğer asansörlere nazaran daha
fazla yavaşlatma ve güvenlik sistemlerine sahiptirler. Güvenlik freni çalışma mesafesi uzun olup
tamponlara çarpma ve limit şalterlerin devreye girmeleri ayrıca yavaşlatma şalterleri ile desteklenir.
Asansör sıçrama mesafeleri toleranslı olarak alınır. Kuyu içinde mekanik kesiciler yanında hız yavaşlatıcı
elektrik kesicilerde kullanılmalıdır.
2,5 m/s ve Üzerinde Hızlardaki Asansörler
Yüksek hızlı asansörlerde kuyu ölçüleri asansörün yapısına göre yeterli güvenlik mesafelerini
bırakacak şekilde seçilir. Bu asansörler Sınıf IV asansörleri olarak adlandırılırlar ve kuyu içi ölçüleri ile
yerleşimleri diğerlerinden farklılık gösterir. Bu tip asansörlerde mecburi yavaşlama tertibatları
zorunludur. Yavaşlama tertibatlarına bağlı olarak kısaltılmış stroklu tamponlar kullanılabilir. Bu tip
asansörlerin yerleşim ölçüleri “Avan Proje” kısmında verilmiştir. 2.5 m/s hızlı asansörlerde, halat
dengelemesi ile yapılan sıçrama gergi tertibatları zorunlu tutulmuştur. Ayrıca 3,5 m/s hızlı asansörlerde
sıçrama gergi tertibatlarında güvenlik kontakları konması zorunludur. Bu asansörlerde özel güvenlik ve
kontrol sistemleri kullanılır.
ASANSÖR ÇALIŞMALARINDA UYULACAK KURALLAR
Gerek ruhsat föyü gerekse kontrol föyü uygulamalarında güvenlik önlemleri alınmalı ve güvenlik
kurallarına kesinlikle uyulmalıdır. Aşağıda alınması gereken önlemler anlatılmıştır.
6.1. KONTROL ÇALIŞMALARINDA GENEL GÜVENLİK KURALLARI
Asansör, elektrik ve mekanik parçalardan oluşan bir makina grubudur. Her makina gibi kendi amacına
uygun bir çalışma şekline sahip olduğu gibi, kullanım amacına yönelik emniyet sistemleri ile
donatılmıştır. Gerek normal çalışma şartlarına, gerekse bakım, revizyon ya da kontrol çalışmalarına
uygun güvenlik sistemleri asansör üzerinde mevcuttur. İlk montajında bu kriterler dikkate alınarak imal
edilen asansörler, değişik bakım firmaları tarafından bakım, tamir ya da revizyona alınabilir. Asansörler
gerektiği gibi bakım, tamir ya da revizyon görebileceği gibi, yetkin olmayan usta ve çırakların elinde
amacından uzak, sadece o anki arızayı giderici, asansörün daha sonraki çalışmalarını etkileyecek
işlemlere maruz kalabilir. Bunların dışında, zamanla kullanımdan kaynaklanan malzeme yorulmaları,
zamanla ortaya çıkan montaj hataları da arıza oluşturmamasına rağmen emniyet sistemlerini zaafa uğratan
etkenlerdendir.
Asansörde çalışmaya başlamadan aşağıdaki konular tekrar hatırlanmalıdır;
∗ Aynı marka dahi olsa, her asansör birbirinden farklıdır.
∗ İlk kez görülen ve neresinde ne olduğu, nasıl çalıştığı bakım yapan kişilerce bilinen, değiştirilmiş bir
makinede kontrol için gereken önlemler, ihmal edilmeden alınmak zorundadır.
∗ Gerekli önlemler alındığında, korku ve paniğe gerek yoktur.
∗ Asansör çalışmalarına yeni başlayan ekiplerde görülen çekimserlik ve güvensizlik, daha sonra çalışma
sayısı arttıkça oluşan aşırı güven kadar tehlikelidir. Korku ve panik çok basitçe halledilebilecek bir
olayı büyütürken, aşırı güven de gerekli güvenlik önlemlerinin alınmasında ihmale yol açar. Her iki
durum da kazaların davetçisidir.
∗ Ne kadar tecrübeli olunursa olunsun, hiçbir zaman aşırı güvenle iş yapılmamalıdır.
∗ Yorgunken çalışma yapılmamalı, kontroller sırasında acele edilmemelidir.
∗ Kontrol çalışmalarında, ekibin kendi arasında kullandığı iletişim dili çok önemlidir. Ekipler yüksek
sesle taraflarca daha önce üzerinde anlaşılmış kelimelerle birbirlerini uyarmalıdır. Özellikle
enerjilendirme ve hareketlendirme işlemleri, tarafların ortak onaylarından sonra yapılmalıdır. Onay
almadan müdahale yapılmamalıdır.
∗ Rahat hareket olanağı sağlayan bir giysi giyilmeli ayakkabıların altı lastik olmalıdır.
RAHAT ÇALIŞMA ELBİSELERİ GÜVENLİK İÇİN ZORUNLUDUR
ÇALIŞMAYA BAŞLARKEN
∗ Çalışmaya başlarken uyarı levhası mutlaka asılmalıdır.
Çalışmanın yapıldığı katta kontrole başlamadan önce kapı kilidi ve fiş priz muhakkak kontrol edilmeli,
istenmeyen bir hareket oluştuğunda diğer kontrol görevlisinin kilide müdahalesi ile hareket
durdurulabilmelidir. Pratikte bir kişinin not tuttuğu diğer kişinin işlemleri yaptığı düşünülürse, not tutan
kontrol görevlisi kapının kapanmasını önleyecek ve kilide müdahale edebilecek bir pozisyonda
durmalıdır.
∗ Kapı önündeki duruşlar çapraz biçimde olmalı, arkaya düşen ayak kapının kapanmasına ya da kapının
kişiye çarparak dengesini bozmasına engel olmalı, öne düşen ayak eşikten en az 5 cm. uzakta
durmalıdır.
Kabin kaldırma, indirme ya da kuyu içi testlerinizde vücut tamamen kuyu içinde ya da kuyu dışında
bulunmalıdır.
KUYU DİBİNE GİRME-ÇIKMA, KUYU DİBİNDE ÇALIŞMA
∗ Kuyu dibi aydınlatması açılmalı ya da fener kullanılmalıdır.
∗ Kuyuya atlayarak girilmemelidir.
∗ Su basmış bir kuyuda işlem yapılmamalıdır.
∗
Kuyu dibinde çalışma sırasında düşme, ezilme ve elektrik çarpmasına karşı önlem alınmalıdır.
∗ Yukarıda anlatılan duruş alınarak, tek elle kısa devre kablosu fiş-prize değdirilmeli, diğer el ile de
kabin içi butonlarından 1. kat düğmesine basılmalıdır.
∗ Asansör toplamalı kumanda değil ise, diğer kontrol görevlisi kilidin ikinci emniyetinin düşmesini
sağlamalıdır.
∗ Kabin altı belirli bir yüksekliğe geldiğinde fiş-priz kısa devresi çekilerek, kabin durdurulmalıdır. Fiş-
priz çekildiği zaman kabin durmuyor ise kilit diline basarak kabin durdurulmalıdır. Bu durumda fiş-priz
kısa devrelidir. Fiş-prizden el çekildiğinde kabin duruyor ise fiş-priz sistemi güvenlidir. Bu durumda
kuyu dibi ve kabin altı kontrollerine başlanabilir.
∗ Diğer kontrol görevlisi bu sırada asansör kapısının kapanmasını engellemelidir.
∗ Kuyu dibi kontrolleri yapılırken kilit dilinin mutlaka basılı bir şekilde olduğu kontrol edilmelidir.
∗ Birden fazla asansör aynı kuyuda tesis edilmişse ve kuyular arasında bölme yoksa bitişik kabinlerin
enerjisi kesilmeli ve etiketlenmelidir.
∗ Kuyu dibinde kabin hareket halinde iken denetim yapılacaksa uygun bir pozisyonda yer alınmalı,
hareketli ve dönen ekipmanlardan uzak durulmalıdır.
∗ Denetim çalışması bittikten sonra sistemin normale döndüğü teyit edilmelidir.
KÜÇÜK BİR İHMAL, BÜYÜK HASARA YOL AÇABİLİR
KARŞI AĞIRLIK KONTROLU
∗ Karşı ağırlığın kontrolü mutlaka zemin katta yapılmalıdır. Bunun için, kabinin üst kata gitmesi
sağlanmalıdır. Kabin en üst katta iken, karşı ağırlık zemin katta olacaktır.
∗
Fiş-prizden kısa devre çekilip, tekrar kilit diline basarak güvenlik sağlandıktan sonra karşı ağırlık kontrollerine
başlanmalıdır.
KABİN ÜSTÜNE ÇIKMA- İNME, KABİN ÜSTÜNDE ÇALIŞMA
∗ Kabin üstünde çalışma yapılırken düşme, ezilme ve elektrik çarpmasına karşı önlem alınmalıdır.
∗ Kabin üstüne çıkmadan çalışılan katın kilit ve fiş-prizinin gerekli kumandayı verdiğinden emin
olunmalıdır. Kilidin kısa devre olduğu durumlarda bir alt katta çalışma tercih edilmelidir.
∗ Kabin üst seviyesinin, bulunulan kat seviyesinden en çok 50 cm. yüksekte olmasını sağlanarak
çalışmaya başlanmalıdır.
∗ Seyir işlemleri hazırlığı bitinceye kadar kat kapısının kapanmaması için önlem alınmalıdır.
∗ Bir kişi kabin üstüne çıktığında, diğer kişi kapının yanında olup, kapının kapanmasına engel olmalı,
gerektiğinde fiş-priz ya da kilide hemen müdahale edebilmelidir.
∗ Kabin üstüne çıkan kişinin en yakın müdahale edebileceği durdurma sistemi paraşüt kontağıdır. Bu
nedenle ilk önce paraşüt kontağının kapağının kapalı olduğunu ve çalışıp çalışmadığı kontrol
edilmelidir.
∗ Eğer paraşüt kontağı çalışmıyor ise, hareketli parçalardan uzak, ama kilitlere ulaşabilecek bir
pozisyonda bulunmalıdır.
∗ Kontrolde amaç emniyet sistemleri ve işletmeye uygunluk olduğu için zorunlu olmadıkça bakımcı
kumandası kullanılmamalıdır.
∗ Kabin üstünde ya da kuyuda aydınlatma yapılmalı, yoksa güçlü bir fener kullanılmalıdır.
∗ Kabin üstünde seyir sırasında kuyudaki çıkıntılara ve hareketli ekipmanlara dikkat edilmeli, kabin
üstündeki pozisyon buna göre seçilmelidir.
∗ Kabin üstünde hareket halinde denetim yapılacaksa kabinin yukarı fırlaması ya da aşağı düşmesi gibi
tehlikeli durumlarla karşılaşmamak için kuyu üstü ya da kuyu dibine uygun mesafelerde kalınmalıdır.
∗ Kuyudaki kabin alanı dışında kalan boşlukların 30 cm.den daha fazla olması düşme tehlikesi
yaratabileceği için önlem alınmalıdır.
∗ Birden fazla asansörün bulunduğu kuyularda, aradaki mesafe kazayla temasa neden olabilecekse bitişik
kabin enerjisi kesilerek güvenli çalışma olanağı sağlanmalıdır.
∗ Kabin üstünden seyirle denetim yapılacaksa ve kabin üstünde bakımcı kumanda butonu yoksa, dış
kumanda enerjisi kesilmeli, kabin içinde ve üstünde birer kişi olmak üzere, kabin üstündeki görevli,
kabin içindeki görevliye kabini en düşük mesafede ve belirtilen yönde çalıştırma bilgisi vererek işlemi
bitirmelidir.
∗ Durdurulamayacak bir hareketle karşılaşıldığında alt ya da üst kesiciler devreye girecek ya da
Tamponlar asansör kabininin yukarıya çakılmasına engel olacaktır. Her zaman yukarıda ya da aşağıda
bir insanın sığacağı boşluk kalır. Bu durumda paniğe kapılmadan, eğilip beklenmelidir. Diğer kontrol
görevlisi müdahale ederek fiş priz ya da kilitten devreyi kesmeli, buna yetişemediği takdirde asansör
kendi kesicileri ile durduğunda, asansörü aşağıya indirip diğer kişinin çıkmasını sağlamalıdır.
Kuyu içi kabin üstünde çalışma işlemi yapıldıktan sonra kat kapısının güvenli bir şekilde kapandığından emin
olunmalıdır
MAKİNE DAİRESİNDE ÇALIŞMA
∗ Makine dairesine ilk çıkışta kaçak olabileceği ve topraklamanın yapılmadığı düşünülerek kontrol
edilecek cihazlarda statik ya da dinamik elektrik varlığı kontrol edilmelidir.
∗ Bu bölümdeki cihazların çoğu, üstünde aynı zamanda elektrik bulunduran cihazlar olduğu için, bu
kontrol yapılmadan hiçbir metal aksama dokunulmamalıdır.
∗ Asansör hareketli iken, fiziki testler yapılmamalı, test yapılacak durumlarda iki devre kesiciden enerjiyi
kesip, enerjinin kesildiğinden emin olduktan sonra testler yapılmalıdır.
∗ Yalıtım bozukluğu nedeniyle cihaz gövdeleri ya da gerilim altında olmaması gereken kısımlar gerilim
altında kalabilirler. Kısa devreler ya da elektrik kaçakları oluşabilir. Sistemin topraklanmış olması
halinde koruma cihazları işlevlerini yerine getirerek elektrik devresini enerjisiz hale getirirler. Özellikle
elektrikli donanımlarda temas ya da adım gerilimlerine dikkat edilmelidir.
∗ Hareket verme ya da hareket kesme işleri düzgün ve anlaşılabilir net ifadelerle tanımlanmalı, yanlış
anlaşılmaların önüne geçilmelidir.
∗ Makine dairesinde dönen ve hareketli ekipmanlardan güvenlik mesafesi bırakılarak uzak durulmalıdır
(halatlar, regülatör ve halatı vs.).
∗ Pano geriliminin kesilmesi gerektiğinde güç, aydınlatma ve kontrol devrelerinin ayrı olabileceği
düşünülerek hangi sistemin enerjisinin kesilmesi gerekli ise ilgili katın, ekipmanın, devrenin enerjisinin
kesildiğinden emin olunmalıdır.
∗ Bazı tesislerde birden fazla ve birbiri ile ilintili devreler ve sistemler olabileceği düşünülerek bir
panonun enerjisinin kesilmesinin, sistemi enerjisiz hale getirmek için yeterli olmadığı gözönünde
bulundurularak önlem alınmalıdır.
∗ Gerilim altında bir panoda denetim gerçekleştirilecekse, iletken, metal uzun yalıtımsız nesneler panoya
sokulmamalıdır.
∗ Gerilim altındaki panoda denetim yaparken panoya yaslanılmamalıdır.
∗ Elektrik devrelerinin bulunduğu, enerjili panolarda denetim yaparken aydınlatmanın yeterli olması
sağlanmalı, el ile temas gerekli ise görülemeyen noktalara temas edilmemelidir.
∗ Birden fazla asansörün bulunduğu makine dairelerinde doğru asansörün enerjisinin kesildiği ya da
enerjilendiği mutlaka kontrol edilmelidir.
∗ Devrede kondansatörler varsa bunlar üzerindeki yükün boşalabileceği düşünülerek önlem alınmalıdır.
Hiçbir güvenlik önlemi ihmal edilmeden alınmalı, küçük bir ihmalin büyük ve kötü sonuçlara
yol açabileceği unutulmamalıdır.
ASANSÖR GÜÇLÜ BİR MAKİNADIR. KONTROLÜ ELDEN KAÇIRMAMAK GEREKİR
eyecrazy
Asansör Lift Vinç Düşey Taşıma Transport Makine Sistem Montaj Ray Kapı Konsol Tırnak Fiş Kontak Kilit Kumanda Pano Elektrik Elektronik Halat Kelepçe Kuyu Klemens Sinyal Emniyet Stop Start Pompa Diktatör Amortisör Bodrum Zemin Seyir İrtifa Yükseklik Hareket Tampon Dübel Şakul Terazi Park Revizyon Bakım Fren Asenkron Hız Kontrol Bistabl Fleksbl Motor AC DC RST Elektromanyetik Elektromekanik Fotosel Trifaz Monofaz Devir Frekans Fan Takometre Güç Kaynak Programlama Sürücü İnvertör Konvertör Operatör Analog Digital Kabin Otomatik İmalat Buton Aşağı Yukarı Panel Merkezi Hastane Sedye Araç Servis Yük Platform Şahıs İnsan Ağırlık Giyotin Süspansiyon Tandem Standart İSO CE Rulman Paten Ünite Hidrolik Pompa valf Basınç Sınır Keçe Tesisat Şartname Taşeron İnşaat Müteahhit Periyodik Garanti Otomasyon Voltaj Akım Gerilim Zaman Role Otomat Kontaktör Kondansatör Dedektör Seviye Switch Elektrik Elektronik Redüktör Montör Kasnak Dişli Mil Saptırma Kaplin Flanş Sonsuz Vida Tapa Yan Yatak Endüktif Kapasitif Toprak Kaçak Pabuç Sensör Çelik
annsccu
Her tip sistem ve kapasiteler de asansör montajları
Hidrolik asansör platformlar
Kullanım amaçlarına göre farklı imalat gösteren asansörler, hızlarına göre de farklı güvenlik sistemlerine
ihtiyaç duyarlar. Kontrol sistemlerine ve motor tahrik sistemlerine göre de sınıflandırma yapmak
mümkündür.
KULLANIM AMACINA GÖRE ASANSÖRLER
Asansör tasarımında kabin, makina motor seçimi, mekanik tasarım, hız ve güvenlik sistemleri
kullanma amacına göre yapılır. Bu yüzden tasarımın başında asansörün kullanma amacının belirlenmesi
gerekir. Her asansör çeşiti kendi içinde ayrı standartlara sahiptir. Farklı amaçla tasarımlanmış bir asansör
başka bir kullanım amacı için ruhsat alamayacağı gibi ihtiyaca da cevap vermeyecektir.
İnsan Asansörleri
Esas olarak insan taşınmasını amaçlayan, konfor ve kullanım rahatlığı ön planda tutulmuş
asansörlerdir. Bunları da kendi aralarında sınıflandırmak mümkündür. Özel olarak konutlar için
tasarımlanmış olan SINIF 1 asansörleri , dispanser (1600 ve 2000 kg beyan yüklü) ve hastanelerin (2000
ve 2600 kg beyan yüklü) ihtiyacını karşılayan özellikle hastane yataklarındaki hastaların tıbbi yardım
cihazlarıyla taşınması için tasarımlanan SINIF 3 Asansörleri ve bu aradaki boyutlardan seçilen SINIF 2
Asansörleri olarak isimlendirilebilirler.
Sınıf I asansörler
Özellikle konutlarda kullanılan asansörlerdir:
a) 320 kg ve 450 kg beyan yüklü küçük kabinler yalnız insan taşımak için kullanılabilir,
b) 630 kg beyan yüklü kabinler insan taşımaya ek olarak tekerlekli sandalye kullanan kişileri (fakat
tamhareket serbestliği sağlamaz) ve/veya çocuk arabalarını taşımak için de kullanılabilir,
c) 1000 kg beyan yüklü kabinler, a ve b şıklarında belirtilenlerin yanı sıra, tutamakları sökülebilen
sedyelerin, tabutların ve mobilyaların taşınması için de kullanılabilir.
Genel amaçlı asansörler, 2,5 m/s’ye kadar olan asansör hızlarının uygun olduğu alçak ve 15 kata kadar
olan orta yükseklikteki binalarda kullanılmalıdır.
Sınıf II asansörler
Sınıf II asansörlerinin boyutları, Sınıf I veya Sınıf VI asansörlerine ait boyutlar arasından seçilmelidir.
Özellikle konutlarda kullanılan 1000 kg beyan yüklü asansörlerin boyutları ve/veya Sınıf III
asansörleri bu amaç için kullanılmalıdır.
Sınıf III asansörler
Aşağıdaki hususlar dikkate alınmalıdır:
a) 2500 kg beyan yüklü asansörlerin kabinleri, özellikle 1000 mm x 2300 mm boyutlarındaki hastane
yataklarındaki hastaların tıbbî yardım cihazları ve ilgili görevlilerle birlikte taşınması için uygundur,
b) 2000 kg beyan yüklü asansörlerin kabinleri, 1000 mm x 2300 mm boyutlarındaki hastane
yataklarının (tıbbî yardım cihazları hariç) ilgili görevlilerle birlikte taşınması için uygundur,
c) 1600 kg beyan yüklü asansörlerin kabinleri, esas olarak 900 mm x 2000 mm boyutlarındaki hastane
yataklarının taşınması için uygundur,
d) 1275 kg beyan yüklü asansörlerin kabinleri, bakım evlerindeki 900 mm x 2000 mm boyutlarındaki
yataklarının taşınması için uygundur.
Sınıf VI asansörler
Yoğun trafik için olan asansörler esas olarak en az 2,5 m/s hızın gerekli olduğu 15 kattan fazla kata
sahip yüksel binalarda kullanılmalıdır.
Not -Kesin yük, hız ve asansör sayısı ayrıntılı bir trafik hesabı ile belirlenmelidir.
Yük ve Araç Asansörleri (Sınıf IV asansörler)
Esas olarak yüklerin, genellikle şahıslar refakatinde taşınması için tasarımlanmış asansörlerdir. Yük
asansörü, genellikle insan refakatinde yük taşınması için ön görülen asansördür. Konfor amacından
çok ihtiyaçlara cevap vermesi ve kaldırma kapasitesi ön planda tutulmuştur. Bu tip asansörlerde
genelde hızın düşmesi dikkate alınmayarak kaldırma kapasitesini yükseltmek için palanga sistemler
kullanılır. Aynı sınıfta incelenen araç asansörleri ise kabini ticari olmayan motorlu araçları taşıyacak
boyutlarda yapılmış olan asansörlerdir.
Servis Asansörü (Sınıf V asansörler)
Servis asansörleri, boyutları ve yapım şekli itibarıyla insanların giremeyeceği bir kabini olan sabit asansör tesisleridir. İnsanların giremeyeceği kabin ölçüleri olarak en fazla aşağıdaki değerler kabul
edilebilir.
Taban alanı : 1,00 m
2
Derinlik
: 1,00 m
Yükseklik
: 1,20 m
İnsanların kullanmayacağı şartı olduğu için tamburlu olarak tesis edilebilirler. Değişik kapasiteli
servis asansörleri farklı amaçlar için tasarımlanabilir.
KUMANDA SİSTEMLERİNE GÖRE ASANSÖRLER
asansör seçimleri yapılırken trafiğin yoğunluğuna ve servis hizmet süresine göre kumanda sistemleri
de belirlenir. Trafik akışının yoğunluğu ve kullanılması gereken asansör miktarı kumanda sisteminin
seçilmesinde etkendir. Her üst kumanda sistemi ek bir maliyet getireceği için seçim yararlılık esasına göre
yapılır.
Basit Kumandalı Asansörler
Asansörün sadece tek bir çağrıya cevap verdiği sistemlerdir. Kumanda panosu ilk aldığı çağrıya
cevap verir. Bir diğer çağrıya cevap verebilmesi için ilk aldığı çağrı görevini tamamlaması ve görevli
(meşgul) durumunu bırakması gerekir. İnsan trafiğinin çok düşük olduğu veya özel olarak kullanılan
asansörlerde kullanılmaktadır. Eski tip asansörlerde sıkça karşılaşılabilir.
Toplamalı Kumandalı Asansörler (Kollektif)
Aldığı bütün çağrılara, çağrı emrini belleğinde tutarak gittiği yön doğrultusunda cevap veren
asansör kumanda sistemleridir. İniş ve çıkış emirlerini ayırt etmez. Orta yoğunluktaki trafik akışlarında
kullanılır. İniş ve çıkış isteklerinde çakışmaya yol açtığı için zaman kayıplarına yol açmakla beraber
yaygın olarak kullanılmaktadır. Trafiğin yoğun olduğu yerlerde çakışmaları azaltmak için tam yük
kontakları kullanılır.
Seçmeli Kumandalı Asansörler (Selektif)
Aldığı çağrılara iniş ve çıkış ayrımı yaparak cevap veren kumanda sistemleridir. Trafik akışının
yoğun olduğu binalarda kullanılır. İniş ve çıkış çağrılarını ayırt ettiği için zaman kazancı ve servis kalitesi
yüksektir. Bu tür kumanda sistemleri çoklu asansör kumandalarında da (grup kumanda) tek bir
merkezden bir çok asansörü kumanda etmek için kullanılırlar. Bu sistemlerin ikili olanlarına dublex, üçlü
olanlarına ise triplex asansör sistemleri denir.
HIZLARINA GÖRE ASANSÖRLER
Asansörün hız seçimi de diğer şıklarda olduğu gibi kendine göre yerine getirilmesi gereken şartları
içermektedir. Asansörlerde tahrik motoru olarak çok çeşitli tipte elektrik motorları (Doğru akım veya
senkron alternatif akım motorları gibi) kullanılır. Her motor devresi de kendine uygun bir kontrol
sistemine sahiptir. Asansörlerde hız ve konfor arttıkça, servis kalitesi artmakta ancak buna paralel olarak
yerine getirilmesi gereken güvenlik sistemlerinde de ekler olmaktadır. Servis mesafesi, servis hizmet
süreleri ve maliyetler dikkate alınarak asansör hız seçimleri yapılır. Hız değiştikçe asansör asgari
güvenlik seviyesinde oluşan farklılıkların ve zorunlu güvenlik sistemlerinin, tasarımlarda göz önüne
alınması gerekir.
0,63 m/s ve Altında Hızlardaki Asansörler
Kısa mesafeler arasında kullanılan, tahrik sisteminin tek bir hız içinde kaldığı veya palanga sistemleri
kullanılarak hızı yavaşlatılmış ancak kaldırma kapasitesi arttırılmış asansörlerdir. Hız nispeten yavaş
olduğu için mekanik fren sistemi olarak ani frenlemeli güvenlik sistemlerinin ve enerji depolayan tipte
tamponların kullanıldığı asansörlerdir. Genelde basit güvenlik sistemleri ile donatılmış olup redüktörlü
dişli sistemi kullanılır. Bu asansörler trafik akışının çok az olduğu yerleşimlerde insan taşımak veya yük
taşımak için kullanılırlar. Asansör hızı az olduğu için ani duruşlar kabin içindeki kişileri rahatsız edecek
boyutta değildir. Düşük hızlarda kullanılan asansörlerde regülatör hızı asansör hızına uygun değerde
olmalıdır.
1,00 m/s Hızdaki Asansörler
Asansörlerde duruş ve kalkışlarda insanın rahatsız olmaması için 1,5 m/s üstünde ivmelenmeye
müsaade edilmez. Yavaş asansörlerden orta hızdaki bu tip asansörlere geçişte bu dikkate alınarak ya çift
hızlı asansör motorları kullanılmış veya motor kontrol teknikleri ile duruş ivmeleri düşürülmüştür. Orta
mesafeler ve orta yoğunluktaki trafik akışlarında yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu tip asansörlerde
mekanik fren sistemi olarak ani frenlemeli tampon etkili güvenlik sistemlerinin ve tamponlarda ise geri
dönme hareketi tamponlanmış enerjiyi harcayan tipte tamponların kullanıldığı, genelde redüktörlü dişli
sistemi olan asansörlerdir. Kullanılan tampon ve güvenlik sistemleri ile ani duruş süresi biraz uzatılarak,
rayların deformasyonu ve kabin içindeki kişilerin rahatsızlığı azaltılmaya çalışılmıştır.
1,60 m/s ve 2 m/s Hızlardaki Asansörler
Yüksek binalarda ve trafik akışının yoğun olduğu yerleşimlerde kullanılan, daha karışık motor
kontrol sistemlerine sahip asansörlerdir. Hızlanma ve duruşlardaki ivmelenmeler motor kontrol teknikleri
ile kabul edilen değerler arasında tutulur. Mekanik fren sistemleri kaymalı güvenlik sistemi olup,
tamponları enerjiyi harcayan tipte hidrolik tamponlardır. Bu hızların üstündeki asansörlerde genellikle
redüktörlü dişli sistemleri yerine doğrudan tahrik sistemleri kullanılır. Diğer asansörlere nazaran daha
fazla yavaşlatma ve güvenlik sistemlerine sahiptirler. Güvenlik freni çalışma mesafesi uzun olup
tamponlara çarpma ve limit şalterlerin devreye girmeleri ayrıca yavaşlatma şalterleri ile desteklenir.
Asansör sıçrama mesafeleri toleranslı olarak alınır. Kuyu içinde mekanik kesiciler yanında hız yavaşlatıcı
elektrik kesicilerde kullanılmalıdır.
2,5 m/s ve Üzerinde Hızlardaki Asansörler
Yüksek hızlı asansörlerde kuyu ölçüleri asansörün yapısına göre yeterli güvenlik mesafelerini
bırakacak şekilde seçilir. Bu asansörler Sınıf IV asansörleri olarak adlandırılırlar ve kuyu içi ölçüleri ile
yerleşimleri diğerlerinden farklılık gösterir. Bu tip asansörlerde mecburi yavaşlama tertibatları
zorunludur. Yavaşlama tertibatlarına bağlı olarak kısaltılmış stroklu tamponlar kullanılabilir. Bu tip
asansörlerin yerleşim ölçüleri “Avan Proje” kısmında verilmiştir. 2.5 m/s hızlı asansörlerde, halat
dengelemesi ile yapılan sıçrama gergi tertibatları zorunlu tutulmuştur. Ayrıca 3,5 m/s hızlı asansörlerde
sıçrama gergi tertibatlarında güvenlik kontakları konması zorunludur. Bu asansörlerde özel güvenlik ve
kontrol sistemleri kullanılır.
ASANSÖR ÇALIŞMALARINDA UYULACAK KURALLAR
Gerek ruhsat föyü gerekse kontrol föyü uygulamalarında güvenlik önlemleri alınmalı ve güvenlik
kurallarına kesinlikle uyulmalıdır. Aşağıda alınması gereken önlemler anlatılmıştır.
6.1. KONTROL ÇALIŞMALARINDA GENEL GÜVENLİK KURALLARI
Asansör, elektrik ve mekanik parçalardan oluşan bir makina grubudur. Her makina gibi kendi amacına
uygun bir çalışma şekline sahip olduğu gibi, kullanım amacına yönelik emniyet sistemleri ile
donatılmıştır. Gerek normal çalışma şartlarına, gerekse bakım, revizyon ya da kontrol çalışmalarına
uygun güvenlik sistemleri asansör üzerinde mevcuttur. İlk montajında bu kriterler dikkate alınarak imal
edilen asansörler, değişik bakım firmaları tarafından bakım, tamir ya da revizyona alınabilir. Asansörler
gerektiği gibi bakım, tamir ya da revizyon görebileceği gibi, yetkin olmayan usta ve çırakların elinde
amacından uzak, sadece o anki arızayı giderici, asansörün daha sonraki çalışmalarını etkileyecek
işlemlere maruz kalabilir. Bunların dışında, zamanla kullanımdan kaynaklanan malzeme yorulmaları,
zamanla ortaya çıkan montaj hataları da arıza oluşturmamasına rağmen emniyet sistemlerini zaafa uğratan
etkenlerdendir.
Asansörde çalışmaya başlamadan aşağıdaki konular tekrar hatırlanmalıdır;
∗ Aynı marka dahi olsa, her asansör birbirinden farklıdır.
∗ İlk kez görülen ve neresinde ne olduğu, nasıl çalıştığı bakım yapan kişilerce bilinen, değiştirilmiş bir
makinede kontrol için gereken önlemler, ihmal edilmeden alınmak zorundadır.
∗ Gerekli önlemler alındığında, korku ve paniğe gerek yoktur.
∗ Asansör çalışmalarına yeni başlayan ekiplerde görülen çekimserlik ve güvensizlik, daha sonra çalışma
sayısı arttıkça oluşan aşırı güven kadar tehlikelidir. Korku ve panik çok basitçe halledilebilecek bir
olayı büyütürken, aşırı güven de gerekli güvenlik önlemlerinin alınmasında ihmale yol açar. Her iki
durum da kazaların davetçisidir.
∗ Ne kadar tecrübeli olunursa olunsun, hiçbir zaman aşırı güvenle iş yapılmamalıdır.
∗ Yorgunken çalışma yapılmamalı, kontroller sırasında acele edilmemelidir.
∗ Kontrol çalışmalarında, ekibin kendi arasında kullandığı iletişim dili çok önemlidir. Ekipler yüksek
sesle taraflarca daha önce üzerinde anlaşılmış kelimelerle birbirlerini uyarmalıdır. Özellikle
enerjilendirme ve hareketlendirme işlemleri, tarafların ortak onaylarından sonra yapılmalıdır. Onay
almadan müdahale yapılmamalıdır.
∗ Rahat hareket olanağı sağlayan bir giysi giyilmeli ayakkabıların altı lastik olmalıdır.
RAHAT ÇALIŞMA ELBİSELERİ GÜVENLİK İÇİN ZORUNLUDUR
ÇALIŞMAYA BAŞLARKEN
∗ Çalışmaya başlarken uyarı levhası mutlaka asılmalıdır.
Çalışmanın yapıldığı katta kontrole başlamadan önce kapı kilidi ve fiş priz muhakkak kontrol edilmeli,
istenmeyen bir hareket oluştuğunda diğer kontrol görevlisinin kilide müdahalesi ile hareket
durdurulabilmelidir. Pratikte bir kişinin not tuttuğu diğer kişinin işlemleri yaptığı düşünülürse, not tutan
kontrol görevlisi kapının kapanmasını önleyecek ve kilide müdahale edebilecek bir pozisyonda
durmalıdır.
∗ Kapı önündeki duruşlar çapraz biçimde olmalı, arkaya düşen ayak kapının kapanmasına ya da kapının
kişiye çarparak dengesini bozmasına engel olmalı, öne düşen ayak eşikten en az 5 cm. uzakta
durmalıdır.
Kabin kaldırma, indirme ya da kuyu içi testlerinizde vücut tamamen kuyu içinde ya da kuyu dışında
bulunmalıdır.
KUYU DİBİNE GİRME-ÇIKMA, KUYU DİBİNDE ÇALIŞMA
∗ Kuyu dibi aydınlatması açılmalı ya da fener kullanılmalıdır.
∗ Kuyuya atlayarak girilmemelidir.
∗ Su basmış bir kuyuda işlem yapılmamalıdır.
∗
Kuyu dibinde çalışma sırasında düşme, ezilme ve elektrik çarpmasına karşı önlem alınmalıdır.
∗ Yukarıda anlatılan duruş alınarak, tek elle kısa devre kablosu fiş-prize değdirilmeli, diğer el ile de
kabin içi butonlarından 1. kat düğmesine basılmalıdır.
∗ Asansör toplamalı kumanda değil ise, diğer kontrol görevlisi kilidin ikinci emniyetinin düşmesini
sağlamalıdır.
∗ Kabin altı belirli bir yüksekliğe geldiğinde fiş-priz kısa devresi çekilerek, kabin durdurulmalıdır. Fiş-
priz çekildiği zaman kabin durmuyor ise kilit diline basarak kabin durdurulmalıdır. Bu durumda fiş-priz
kısa devrelidir. Fiş-prizden el çekildiğinde kabin duruyor ise fiş-priz sistemi güvenlidir. Bu durumda
kuyu dibi ve kabin altı kontrollerine başlanabilir.
∗ Diğer kontrol görevlisi bu sırada asansör kapısının kapanmasını engellemelidir.
∗ Kuyu dibi kontrolleri yapılırken kilit dilinin mutlaka basılı bir şekilde olduğu kontrol edilmelidir.
∗ Birden fazla asansör aynı kuyuda tesis edilmişse ve kuyular arasında bölme yoksa bitişik kabinlerin
enerjisi kesilmeli ve etiketlenmelidir.
∗ Kuyu dibinde kabin hareket halinde iken denetim yapılacaksa uygun bir pozisyonda yer alınmalı,
hareketli ve dönen ekipmanlardan uzak durulmalıdır.
∗ Denetim çalışması bittikten sonra sistemin normale döndüğü teyit edilmelidir.
KÜÇÜK BİR İHMAL, BÜYÜK HASARA YOL AÇABİLİR
KARŞI AĞIRLIK KONTROLU
∗ Karşı ağırlığın kontrolü mutlaka zemin katta yapılmalıdır. Bunun için, kabinin üst kata gitmesi
sağlanmalıdır. Kabin en üst katta iken, karşı ağırlık zemin katta olacaktır.
∗
Fiş-prizden kısa devre çekilip, tekrar kilit diline basarak güvenlik sağlandıktan sonra karşı ağırlık kontrollerine
başlanmalıdır.
KABİN ÜSTÜNE ÇIKMA- İNME, KABİN ÜSTÜNDE ÇALIŞMA
∗ Kabin üstünde çalışma yapılırken düşme, ezilme ve elektrik çarpmasına karşı önlem alınmalıdır.
∗ Kabin üstüne çıkmadan çalışılan katın kilit ve fiş-prizinin gerekli kumandayı verdiğinden emin
olunmalıdır. Kilidin kısa devre olduğu durumlarda bir alt katta çalışma tercih edilmelidir.
∗ Kabin üst seviyesinin, bulunulan kat seviyesinden en çok 50 cm. yüksekte olmasını sağlanarak
çalışmaya başlanmalıdır.
∗ Seyir işlemleri hazırlığı bitinceye kadar kat kapısının kapanmaması için önlem alınmalıdır.
∗ Bir kişi kabin üstüne çıktığında, diğer kişi kapının yanında olup, kapının kapanmasına engel olmalı,
gerektiğinde fiş-priz ya da kilide hemen müdahale edebilmelidir.
∗ Kabin üstüne çıkan kişinin en yakın müdahale edebileceği durdurma sistemi paraşüt kontağıdır. Bu
nedenle ilk önce paraşüt kontağının kapağının kapalı olduğunu ve çalışıp çalışmadığı kontrol
edilmelidir.
∗ Eğer paraşüt kontağı çalışmıyor ise, hareketli parçalardan uzak, ama kilitlere ulaşabilecek bir
pozisyonda bulunmalıdır.
∗ Kontrolde amaç emniyet sistemleri ve işletmeye uygunluk olduğu için zorunlu olmadıkça bakımcı
kumandası kullanılmamalıdır.
∗ Kabin üstünde ya da kuyuda aydınlatma yapılmalı, yoksa güçlü bir fener kullanılmalıdır.
∗ Kabin üstünde seyir sırasında kuyudaki çıkıntılara ve hareketli ekipmanlara dikkat edilmeli, kabin
üstündeki pozisyon buna göre seçilmelidir.
∗ Kabin üstünde hareket halinde denetim yapılacaksa kabinin yukarı fırlaması ya da aşağı düşmesi gibi
tehlikeli durumlarla karşılaşmamak için kuyu üstü ya da kuyu dibine uygun mesafelerde kalınmalıdır.
∗ Kuyudaki kabin alanı dışında kalan boşlukların 30 cm.den daha fazla olması düşme tehlikesi
yaratabileceği için önlem alınmalıdır.
∗ Birden fazla asansörün bulunduğu kuyularda, aradaki mesafe kazayla temasa neden olabilecekse bitişik
kabin enerjisi kesilerek güvenli çalışma olanağı sağlanmalıdır.
∗ Kabin üstünden seyirle denetim yapılacaksa ve kabin üstünde bakımcı kumanda butonu yoksa, dış
kumanda enerjisi kesilmeli, kabin içinde ve üstünde birer kişi olmak üzere, kabin üstündeki görevli,
kabin içindeki görevliye kabini en düşük mesafede ve belirtilen yönde çalıştırma bilgisi vererek işlemi
bitirmelidir.
∗ Durdurulamayacak bir hareketle karşılaşıldığında alt ya da üst kesiciler devreye girecek ya da
Tamponlar asansör kabininin yukarıya çakılmasına engel olacaktır. Her zaman yukarıda ya da aşağıda
bir insanın sığacağı boşluk kalır. Bu durumda paniğe kapılmadan, eğilip beklenmelidir. Diğer kontrol
görevlisi müdahale ederek fiş priz ya da kilitten devreyi kesmeli, buna yetişemediği takdirde asansör
kendi kesicileri ile durduğunda, asansörü aşağıya indirip diğer kişinin çıkmasını sağlamalıdır.
Kuyu içi kabin üstünde çalışma işlemi yapıldıktan sonra kat kapısının güvenli bir şekilde kapandığından emin
olunmalıdır
MAKİNE DAİRESİNDE ÇALIŞMA
∗ Makine dairesine ilk çıkışta kaçak olabileceği ve topraklamanın yapılmadığı düşünülerek kontrol
edilecek cihazlarda statik ya da dinamik elektrik varlığı kontrol edilmelidir.
∗ Bu bölümdeki cihazların çoğu, üstünde aynı zamanda elektrik bulunduran cihazlar olduğu için, bu
kontrol yapılmadan hiçbir metal aksama dokunulmamalıdır.
∗ Asansör hareketli iken, fiziki testler yapılmamalı, test yapılacak durumlarda iki devre kesiciden enerjiyi
kesip, enerjinin kesildiğinden emin olduktan sonra testler yapılmalıdır.
∗ Yalıtım bozukluğu nedeniyle cihaz gövdeleri ya da gerilim altında olmaması gereken kısımlar gerilim
altında kalabilirler. Kısa devreler ya da elektrik kaçakları oluşabilir. Sistemin topraklanmış olması
halinde koruma cihazları işlevlerini yerine getirerek elektrik devresini enerjisiz hale getirirler. Özellikle
elektrikli donanımlarda temas ya da adım gerilimlerine dikkat edilmelidir.
∗ Hareket verme ya da hareket kesme işleri düzgün ve anlaşılabilir net ifadelerle tanımlanmalı, yanlış
anlaşılmaların önüne geçilmelidir.
∗ Makine dairesinde dönen ve hareketli ekipmanlardan güvenlik mesafesi bırakılarak uzak durulmalıdır
(halatlar, regülatör ve halatı vs.).
∗ Pano geriliminin kesilmesi gerektiğinde güç, aydınlatma ve kontrol devrelerinin ayrı olabileceği
düşünülerek hangi sistemin enerjisinin kesilmesi gerekli ise ilgili katın, ekipmanın, devrenin enerjisinin
kesildiğinden emin olunmalıdır.
∗ Bazı tesislerde birden fazla ve birbiri ile ilintili devreler ve sistemler olabileceği düşünülerek bir
panonun enerjisinin kesilmesinin, sistemi enerjisiz hale getirmek için yeterli olmadığı gözönünde
bulundurularak önlem alınmalıdır.
∗ Gerilim altında bir panoda denetim gerçekleştirilecekse, iletken, metal uzun yalıtımsız nesneler panoya
sokulmamalıdır.
∗ Gerilim altındaki panoda denetim yaparken panoya yaslanılmamalıdır.
∗ Elektrik devrelerinin bulunduğu, enerjili panolarda denetim yaparken aydınlatmanın yeterli olması
sağlanmalı, el ile temas gerekli ise görülemeyen noktalara temas edilmemelidir.
∗ Birden fazla asansörün bulunduğu makine dairelerinde doğru asansörün enerjisinin kesildiği ya da
enerjilendiği mutlaka kontrol edilmelidir.
∗ Devrede kondansatörler varsa bunlar üzerindeki yükün boşalabileceği düşünülerek önlem alınmalıdır.
Hiçbir güvenlik önlemi ihmal edilmeden alınmalı, küçük bir ihmalin büyük ve kötü sonuçlara
yol açabileceği unutulmamalıdır.
ASANSÖR GÜÇLÜ BİR MAKİNADIR. KONTROLÜ ELDEN KAÇIRMAMAK GEREKİR
eyecrazy
Asansör Lift Vinç Düşey Taşıma Transport Makine Sistem Montaj Ray Kapı Konsol Tırnak Fiş Kontak Kilit Kumanda Pano Elektrik Elektronik Halat Kelepçe Kuyu Klemens Sinyal Emniyet Stop Start Pompa Diktatör Amortisör Bodrum Zemin Seyir İrtifa Yükseklik Hareket Tampon Dübel Şakul Terazi Park Revizyon Bakım Fren Asenkron Hız Kontrol Bistabl Fleksbl Motor AC DC RST Elektromanyetik Elektromekanik Fotosel Trifaz Monofaz Devir Frekans Fan Takometre Güç Kaynak Programlama Sürücü İnvertör Konvertör Operatör Analog Digital Kabin Otomatik İmalat Buton Aşağı Yukarı Panel Merkezi Hastane Sedye Araç Servis Yük Platform Şahıs İnsan Ağırlık Giyotin Süspansiyon Tandem Standart İSO CE Rulman Paten Ünite Hidrolik Pompa valf Basınç Sınır Keçe Tesisat Şartname Taşeron İnşaat Müteahhit Periyodik Garanti Otomasyon Voltaj Akım Gerilim Zaman Role Otomat Kontaktör Kondansatör Dedektör Seviye Switch Elektrik Elektronik Redüktör Montör Kasnak Dişli Mil Saptırma Kaplin Flanş Sonsuz Vida Tapa Yan Yatak Endüktif Kapasitif Toprak Kaçak Pabuç Sensör Çelik
annsccu
Her tip sistem ve kapasiteler de asansör montajları
Hidrolik asansör platformlar
Yorum