Tweet
LCD MONİTÖRLER
LCD monitörlerin fiyatlarının ucuzlaması, fiyatlarından dolayı düşünmeyenleri LCD monitör almayı düşündürür hale geldi. LCD monitör çoğu kullanıcı için yeni bir teknoloji olduğu için, neyin ne olduğunu tam olarak bilemeyebiliyor. İşte bu yazı LCD monitör alacak olanları düşünülerek hazırlanmıştır. LCD ve CRT monitörlerle ilgili bu yazıyı hazırlarken çoğu monitörlerin sunduğu parlaklık ve kontrast oranlarını, gecikme sürelerini, renklerin doğruluğunu veya paneldeki ışığın düzenli dağılıp dağılmadığını sübjektif testlerle belirlemek olanaksız. Bu testler gerekli donanım cihazları kullanmadan yapıldığında aktarılan bu bilgiler sadece bir kullanıcı deneyimini yansıtıyor. Kullanıcı deneyimi bazen yapılan objektif testlerden daha önemli olabiliyor ancak sübjektif testlerin geçerli olmasını sağlamak için farklı kesimden kullanıcılarında da ürün üzerine yorumunu almak ve benzer klasmanda bulunan ürünlerle aynı ortamda karşılaştırmak gerekir. Test ekipmanı olmadan kişinin yapabileceği şey, farklı ürünleri yan yana koymak ve karşısına referans olarak bir CRT monitör koymak. Bu LCD monitörlerin görüş açılarını, film izlerken veya oyun oynarken yaşanılan deneyimi, günlük kullanımda edindiği tecrübeleri aktarması ve ürünleri karşılaştırma yaparak okuyuculara sunması iyi bir çalışma sayılabilir. Ancak böyle bir testi teknik verilerle de destekleyerek daha etkin hale de getirmek mümkün olabilir. Ancak bu tür teknik testleri yapma imkânım olmadığından LCD monitörlerle ilgili gerek forumlardaki kullanıcıların deneyimlerini gerekse test yapan siteleri inceleyerek bu yazıyı hazırlamaya çalıştım.
LCD monitörler ; DSTN ve TFT olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
1-Ucuz olan ve “passive matrix” teknolojisini kullanan DSTN (Dual-Scan Twisted Nematic)’ler çözünürlükleri ve görüş açıları TFT’lerden düşük olan monitörlerdir. Bu monitörler genelde dizüstü bilgisayarlarda kullanılmaktadır.
Passive matrix teknolojini kullanan bir Lcd monitöre sahip Lap-Top
2-TFT (Thin Film Transistor)’ler ise “active matrix” adı verilen ve görüntüyü daha parlak ve keskin gösteren bir teknoloji kullanırlar. TFT’lerde her piksel bir ya da dört transistor tarafından kontrol edilir ve bu sayede flat panel ekranlar arasında en iyi çözünürlüğü sunarlar.
Active matrix teknolojisini kullanan bir TFT LCD Monitör
LCD mi? CRT mi?
Genel anlamda uzun süre bilgisayar kullanılacaksa LCD alınmalı çünkü olayın sağlık boyutu var.
Bir de göz önüne alınması gereken başka bir konu ise LCD'lerin gerçekten önü açık bir teknoloji.
Gönül rahatlığıyla oyun oynayıp film seyredebilirsiniz. LCD'de DVD izlenmez oyun oynanmaz diye düşünmeyin. CRT monitörlerdeki yansıma ve parlama gözlerde bir süre sonra bozukluğa yol açabiliyor. Ancak illaki ben eşzamanlı ve her açıdan aynı görüntü ve parlaklık istiyorum diyorsanız kaliteli bir CRT monitör alırsınız ancak unutmamanız gereken kaliteli crt monitörlerde ucuz değil.
LCD'lerde yazıları okumak çok rahat sanki görüntü yok canlı bir şey var karşınızda ve de gözleri hiç yormuyor.
Şimdi LCD monitörler ile CRT monitörlerin bazı özelliklerini karşılaştıralım.
İlk önce yerden kazanmış olursunuz. CRT monitörler daha çok yer kaplarken LCD monitörler daha
az yer kaplar.
Aşağıdaki resimlerde de görülüyor ki LCD monitörler CRT monitörlere göre inch olarak daha büyük. (1 inch = 2.54 cm )
Renkler LCD de daha parlak daha canlı, CRT ise kötü değil normal.
LCD de yazı fontlarında keskin pikseller var, CRT de sanki yuvarlatmış, yumuşamış gibi.
LCD resmen Konfor resmen Rahatlık ve resmen SAÐLIK, yumuşacık göz dostu bir görüntü.Tek kusurları var bu monitörlerin.Bir pencereyi tepesinden tutup sürüklerken de oluyor, yazılar birbirine girer gibi oluyor.Şu ana kadar gördüğüm en olumsuz yanı. Yüksek tepki sürelerinden kaynaklanan bu durum yeni hızlı monitörlerde artık pek sorun oluşturmuyor. Düşük resim kaliteleri, yanlardan ve üstten bakıldığında netlik kaybı, yüksek fiyatlı olmaları gibi etkenlerden dolayı pek tercih edilmeyen, çok eski bir teknolojide olsa CRT tüplü monitörlerin hep 2-3 adım gerisinde olan LCD ler, ilk olarak resim kalitesinde çözüme kavuştular ve şimdiki yeni üretim teknolojileri sayesinde fiyatları da gün geçtikçe düşmekte aynı zamanda çıkan son model LCD ler de tepki süreleri de CRT monitörleri aratmayacak seviyelere düştü. Makul fiyatları az enerji harcamaları, az yer kaplamaları ve insan sağlığını etkileyebilecek herhangi bir zararlı ışın saçmamaları ile çok yakında LCD monitörler CRT leri müzeye göndereceklerdir.
Şimdi LCD'lerin CRT monitörlere göre avantajlarını özetlersek;
1-Güç tüketimi az (Türkiye gibi elektriğin çok pahalı olduğu bir ülkede önemli bir avantaj var. LCD'ler CRT'lerin üçte biri kadar daha az enerji tüketiyor.)
2-Titreme yok, göz yormuyor (Genç yaşta gözlük takmaktan kurtulursunuz)
3-Geometri problemi yok
4-Parlak ve net görüntü (gözleriniz bayram eder)
5-Hafif ve az yer kaplıyor (Crt monitörler ağır ve hantal oldukları için Crt'leri kaldırırken bel fıtığı olma riskiniz var)
6-Görülebilir alan kaybı yok
7-Dijital bağlantı yapılabiliyor (Sinyal kaybı olmuyor. Detay ayarlarla uğraşmıyorsunuz, kendiliğinden ayarlanıyorlar)
8-LCD monitörleri duvara monte edebilirsiniz.
Bu karşılaşmadan sonra gel gelelim can alıcı bölüme:
LCD Monitör Alırken Nelere dikkat etmeliyiz.
1- Tepki hızına bakacaksın 16ms ve alt değerler iyidir.
2- Çözünürlük
3- Ölü piksel var mı?
4- Ölü-bozuk piksel garantisi var mı?
5- DVI çıkışı olup olmadığı
6- Tazeleme hızı
7- Bakma açısı
8- Kontsrat oranı
9- Kullandığı Panel türü
10- Fiyatı
11-Servis ağı yaygın mı?
Şimdi bu özellikleri biraz daha açalım.
— Çözünürlüğü: 17''ler için bu 1280x1024. 19''ler için 1600x1200. Şimdi en çok sorulan bir soruya burada cevaplayalım. LCD Monitörlerde 1280x1024 çözünürlükte çizilen daireler elips gibi görünürler mi?
Normal monitörlerde 1280x1024 çözünürlük orantı olarak sorunlu bir çözünürlüktür çünkü VGA çözünürlüğünün direkt olarak katı değildir.. 320x240 -> 640x480 -> 1152 x 864 -> 1280x960 CRT monitörler için doğru çözünürlüktür, 4:3 oranını tutar. 1280x1024 çözünürlüğün oranı ise 5:4'dür.
Tabiiki cevabım kısaca hayır olacaktır. Yani CRT monitörlerde olduğu gibi 1280x1024 çözünürlükte 5:4 çözünürlüğün 4:3 yapıya uymamasından kaynaklanan deformasyon oluşmaz.Çünkü 1280x1024, vga'nın katı değil ama lcd lerin görünür alanının oranı da vga ile orantılı değil.
1024@75 Hz veriyor LCD, CRT ise 1024@85. Fakat bu yanıltıcı olmasın LCD nin 60Hz de bile 0 titreme yapıyor. Git gel yapan elektronlar yok, Hz lere bakmak yanlış olur kıyaslama için
- Ölü-bozuk piksel garantisi var mı
İnsanın monitöründe bir tane ölü piksel bile acayip sinir bozucu oluyor. LCD monitörleri mükemmel bir şekilde sıfır hata ile üretilmiyor. Üretilirken bir takım ufak hatalarla birlikte gelebiliyorlar ve hatalar büyük olmadığı sürece bu monitörler piyasaya veriliyor. LCD monitörlerin görüntüsü oluşturan milyonlarca transistor den bir tanesinin bozuk olması, "ölü piksel" olarak tabir ettiğimiz, sürekli karanlık veya sürekli beyaz duran piksel(ler)i oluşturabiliyor. Bu ölü piksellerin sayısı fazla olursa, rahatsız edici olur.
Her ihtimale karşı, alacağınız LCD monitörde ölü piksel(ler)le karşılaşmak istemiyorsanız, monitörü almadan önce çalışır vaziyette detaylı ve dikkatli bir şekilde incelemenizi öneriyoruz.
— OSD yani ekran menüsü var mı yok mu? linux kullanıyorsanız parlaklığı yazılımla kontrol eden bir monitör sizin için kâbus olacaktır!
— Tepki süresi (Hayalet görüntü (Ghosting) var mı?) : Oyunlarda-hızlı filmlerde tepki süresi önemli. Tepki süresi yavaşsa hareket halinde görüntü flu bir hal alıyor. Örneğin bir metin okuyorsunuz sayfanın ekrana sığmayan yerini okumak için sayfayı kaydırdığınızda yazıların netliği gider, durduğunuzda ise geri gelir. Tepki süresi uzunsa bu geri gelme uzayabilir. Oyunlarda ikinci bir hayalet (Ghosting ) görüntü oluşuyorsa ve piksellerin açılıp kapanma hızları tepki süresi; oyun için yeterli değil demektir. Tepki süresi 25 ms olan bir monitörde oluşan hayalet görüntüsü. Merak etmeyin Tepki süresi 16 ms ve altında olan monitörlerde bu görüntü kesinlikle oluşmuyor.
— Görmeden asla ALMAYIN! Özellikle ölü piksel olup olmadığını kontrol edebilirseniz daha iyi olur.
— DVI çıkışı tercih edin! DVI ara birim aşağıdakileri sağlar:
Düşük sinyal değiştirmeden kaynaklanan sinyal kaybı ve sinyaldeki görüntü sesini azıltır.
Ekran teknolojisinden bağımsızdır ve LCD, Plasma, LCOS, vb. üzerinde kullanılabilir.
Ekran kartı sayısal verileri CRT alabilsin diye analog a çevirir. Her çevrim zaman ve kalite kaybı demektir. Bu yüzden sayısal verileri çevirmeden direkt iletebilen DVI arabirimi hız ve kalite bakımından analog VGA lardan daha iyidir.
DVI-D (dijital) bağlantı ile D-Sub(Analog) bağlantı arasındaki farklar
Dijital bağlantı-arabirim. Yeni nesil ekran kartlarının arkasında bir adet klasik analog monitör çıkışı bir tanede daha genişçe dvi yani dijital çıkış vardır . Dijital bağlantı-arabirim. Yeni nesil ekran kartlarının arkasında bir adet klasik analog monitör çıkışı bir tanede daha genişçe dvi yani dijital çıkış vardır .
Şimdi DVI ile analog giriş arasındaki farklara bakalım.
1- Dvi girişi bulunan monitörlerde hiçbir ayar yapmaksızın daha kaliteli görüntü alırsınız . Analog bağlantıda ayar yapmanız gerekir.
2-DVI kablo kullanılırsa 60 hertz 'de sorun olmazken ,Analog girişte 60 hertz 'de görüntüde titreşim yapabilir.
3-Masaüstünde DVI ile VGA'yı karşılaştıran iki resim. Resimde de görüldüğü gibi DVI bağlantıda görüntü biraz daha kaliteli
LCD monitörlerin fiyatlarının ucuzlaması, fiyatlarından dolayı düşünmeyenleri LCD monitör almayı düşündürür hale geldi. LCD monitör çoğu kullanıcı için yeni bir teknoloji olduğu için, neyin ne olduğunu tam olarak bilemeyebiliyor. İşte bu yazı LCD monitör alacak olanları düşünülerek hazırlanmıştır. LCD ve CRT monitörlerle ilgili bu yazıyı hazırlarken çoğu monitörlerin sunduğu parlaklık ve kontrast oranlarını, gecikme sürelerini, renklerin doğruluğunu veya paneldeki ışığın düzenli dağılıp dağılmadığını sübjektif testlerle belirlemek olanaksız. Bu testler gerekli donanım cihazları kullanmadan yapıldığında aktarılan bu bilgiler sadece bir kullanıcı deneyimini yansıtıyor. Kullanıcı deneyimi bazen yapılan objektif testlerden daha önemli olabiliyor ancak sübjektif testlerin geçerli olmasını sağlamak için farklı kesimden kullanıcılarında da ürün üzerine yorumunu almak ve benzer klasmanda bulunan ürünlerle aynı ortamda karşılaştırmak gerekir. Test ekipmanı olmadan kişinin yapabileceği şey, farklı ürünleri yan yana koymak ve karşısına referans olarak bir CRT monitör koymak. Bu LCD monitörlerin görüş açılarını, film izlerken veya oyun oynarken yaşanılan deneyimi, günlük kullanımda edindiği tecrübeleri aktarması ve ürünleri karşılaştırma yaparak okuyuculara sunması iyi bir çalışma sayılabilir. Ancak böyle bir testi teknik verilerle de destekleyerek daha etkin hale de getirmek mümkün olabilir. Ancak bu tür teknik testleri yapma imkânım olmadığından LCD monitörlerle ilgili gerek forumlardaki kullanıcıların deneyimlerini gerekse test yapan siteleri inceleyerek bu yazıyı hazırlamaya çalıştım.
LCD monitörler ; DSTN ve TFT olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
1-Ucuz olan ve “passive matrix” teknolojisini kullanan DSTN (Dual-Scan Twisted Nematic)’ler çözünürlükleri ve görüş açıları TFT’lerden düşük olan monitörlerdir. Bu monitörler genelde dizüstü bilgisayarlarda kullanılmaktadır.
Passive matrix teknolojini kullanan bir Lcd monitöre sahip Lap-Top
2-TFT (Thin Film Transistor)’ler ise “active matrix” adı verilen ve görüntüyü daha parlak ve keskin gösteren bir teknoloji kullanırlar. TFT’lerde her piksel bir ya da dört transistor tarafından kontrol edilir ve bu sayede flat panel ekranlar arasında en iyi çözünürlüğü sunarlar.
Active matrix teknolojisini kullanan bir TFT LCD Monitör
LCD mi? CRT mi?
Genel anlamda uzun süre bilgisayar kullanılacaksa LCD alınmalı çünkü olayın sağlık boyutu var.
Bir de göz önüne alınması gereken başka bir konu ise LCD'lerin gerçekten önü açık bir teknoloji.
Gönül rahatlığıyla oyun oynayıp film seyredebilirsiniz. LCD'de DVD izlenmez oyun oynanmaz diye düşünmeyin. CRT monitörlerdeki yansıma ve parlama gözlerde bir süre sonra bozukluğa yol açabiliyor. Ancak illaki ben eşzamanlı ve her açıdan aynı görüntü ve parlaklık istiyorum diyorsanız kaliteli bir CRT monitör alırsınız ancak unutmamanız gereken kaliteli crt monitörlerde ucuz değil.
LCD'lerde yazıları okumak çok rahat sanki görüntü yok canlı bir şey var karşınızda ve de gözleri hiç yormuyor.
Şimdi LCD monitörler ile CRT monitörlerin bazı özelliklerini karşılaştıralım.
İlk önce yerden kazanmış olursunuz. CRT monitörler daha çok yer kaplarken LCD monitörler daha
az yer kaplar.
Aşağıdaki resimlerde de görülüyor ki LCD monitörler CRT monitörlere göre inch olarak daha büyük. (1 inch = 2.54 cm )
Renkler LCD de daha parlak daha canlı, CRT ise kötü değil normal.
LCD de yazı fontlarında keskin pikseller var, CRT de sanki yuvarlatmış, yumuşamış gibi.
LCD resmen Konfor resmen Rahatlık ve resmen SAÐLIK, yumuşacık göz dostu bir görüntü.Tek kusurları var bu monitörlerin.Bir pencereyi tepesinden tutup sürüklerken de oluyor, yazılar birbirine girer gibi oluyor.Şu ana kadar gördüğüm en olumsuz yanı. Yüksek tepki sürelerinden kaynaklanan bu durum yeni hızlı monitörlerde artık pek sorun oluşturmuyor. Düşük resim kaliteleri, yanlardan ve üstten bakıldığında netlik kaybı, yüksek fiyatlı olmaları gibi etkenlerden dolayı pek tercih edilmeyen, çok eski bir teknolojide olsa CRT tüplü monitörlerin hep 2-3 adım gerisinde olan LCD ler, ilk olarak resim kalitesinde çözüme kavuştular ve şimdiki yeni üretim teknolojileri sayesinde fiyatları da gün geçtikçe düşmekte aynı zamanda çıkan son model LCD ler de tepki süreleri de CRT monitörleri aratmayacak seviyelere düştü. Makul fiyatları az enerji harcamaları, az yer kaplamaları ve insan sağlığını etkileyebilecek herhangi bir zararlı ışın saçmamaları ile çok yakında LCD monitörler CRT leri müzeye göndereceklerdir.
Şimdi LCD'lerin CRT monitörlere göre avantajlarını özetlersek;
1-Güç tüketimi az (Türkiye gibi elektriğin çok pahalı olduğu bir ülkede önemli bir avantaj var. LCD'ler CRT'lerin üçte biri kadar daha az enerji tüketiyor.)
2-Titreme yok, göz yormuyor (Genç yaşta gözlük takmaktan kurtulursunuz)
3-Geometri problemi yok
4-Parlak ve net görüntü (gözleriniz bayram eder)
5-Hafif ve az yer kaplıyor (Crt monitörler ağır ve hantal oldukları için Crt'leri kaldırırken bel fıtığı olma riskiniz var)
6-Görülebilir alan kaybı yok
7-Dijital bağlantı yapılabiliyor (Sinyal kaybı olmuyor. Detay ayarlarla uğraşmıyorsunuz, kendiliğinden ayarlanıyorlar)
8-LCD monitörleri duvara monte edebilirsiniz.
Bu karşılaşmadan sonra gel gelelim can alıcı bölüme:
LCD Monitör Alırken Nelere dikkat etmeliyiz.
1- Tepki hızına bakacaksın 16ms ve alt değerler iyidir.
2- Çözünürlük
3- Ölü piksel var mı?
4- Ölü-bozuk piksel garantisi var mı?
5- DVI çıkışı olup olmadığı
6- Tazeleme hızı
7- Bakma açısı
8- Kontsrat oranı
9- Kullandığı Panel türü
10- Fiyatı
11-Servis ağı yaygın mı?
Şimdi bu özellikleri biraz daha açalım.
— Çözünürlüğü: 17''ler için bu 1280x1024. 19''ler için 1600x1200. Şimdi en çok sorulan bir soruya burada cevaplayalım. LCD Monitörlerde 1280x1024 çözünürlükte çizilen daireler elips gibi görünürler mi?
Normal monitörlerde 1280x1024 çözünürlük orantı olarak sorunlu bir çözünürlüktür çünkü VGA çözünürlüğünün direkt olarak katı değildir.. 320x240 -> 640x480 -> 1152 x 864 -> 1280x960 CRT monitörler için doğru çözünürlüktür, 4:3 oranını tutar. 1280x1024 çözünürlüğün oranı ise 5:4'dür.
Tabiiki cevabım kısaca hayır olacaktır. Yani CRT monitörlerde olduğu gibi 1280x1024 çözünürlükte 5:4 çözünürlüğün 4:3 yapıya uymamasından kaynaklanan deformasyon oluşmaz.Çünkü 1280x1024, vga'nın katı değil ama lcd lerin görünür alanının oranı da vga ile orantılı değil.
1024@75 Hz veriyor LCD, CRT ise 1024@85. Fakat bu yanıltıcı olmasın LCD nin 60Hz de bile 0 titreme yapıyor. Git gel yapan elektronlar yok, Hz lere bakmak yanlış olur kıyaslama için
- Ölü-bozuk piksel garantisi var mı
İnsanın monitöründe bir tane ölü piksel bile acayip sinir bozucu oluyor. LCD monitörleri mükemmel bir şekilde sıfır hata ile üretilmiyor. Üretilirken bir takım ufak hatalarla birlikte gelebiliyorlar ve hatalar büyük olmadığı sürece bu monitörler piyasaya veriliyor. LCD monitörlerin görüntüsü oluşturan milyonlarca transistor den bir tanesinin bozuk olması, "ölü piksel" olarak tabir ettiğimiz, sürekli karanlık veya sürekli beyaz duran piksel(ler)i oluşturabiliyor. Bu ölü piksellerin sayısı fazla olursa, rahatsız edici olur. Her ihtimale karşı, alacağınız LCD monitörde ölü piksel(ler)le karşılaşmak istemiyorsanız, monitörü almadan önce çalışır vaziyette detaylı ve dikkatli bir şekilde incelemenizi öneriyoruz.
— OSD yani ekran menüsü var mı yok mu? linux kullanıyorsanız parlaklığı yazılımla kontrol eden bir monitör sizin için kâbus olacaktır!
— Tepki süresi (Hayalet görüntü (Ghosting) var mı?) : Oyunlarda-hızlı filmlerde tepki süresi önemli. Tepki süresi yavaşsa hareket halinde görüntü flu bir hal alıyor. Örneğin bir metin okuyorsunuz sayfanın ekrana sığmayan yerini okumak için sayfayı kaydırdığınızda yazıların netliği gider, durduğunuzda ise geri gelir. Tepki süresi uzunsa bu geri gelme uzayabilir. Oyunlarda ikinci bir hayalet (Ghosting ) görüntü oluşuyorsa ve piksellerin açılıp kapanma hızları tepki süresi; oyun için yeterli değil demektir. Tepki süresi 25 ms olan bir monitörde oluşan hayalet görüntüsü. Merak etmeyin Tepki süresi 16 ms ve altında olan monitörlerde bu görüntü kesinlikle oluşmuyor.
— Görmeden asla ALMAYIN! Özellikle ölü piksel olup olmadığını kontrol edebilirseniz daha iyi olur.
— DVI çıkışı tercih edin! DVI ara birim aşağıdakileri sağlar:
Düşük sinyal değiştirmeden kaynaklanan sinyal kaybı ve sinyaldeki görüntü sesini azıltır.
Ekran teknolojisinden bağımsızdır ve LCD, Plasma, LCOS, vb. üzerinde kullanılabilir.
Ekran kartı sayısal verileri CRT alabilsin diye analog a çevirir. Her çevrim zaman ve kalite kaybı demektir. Bu yüzden sayısal verileri çevirmeden direkt iletebilen DVI arabirimi hız ve kalite bakımından analog VGA lardan daha iyidir.
DVI-D (dijital) bağlantı ile D-Sub(Analog) bağlantı arasındaki farklar
Dijital bağlantı-arabirim. Yeni nesil ekran kartlarının arkasında bir adet klasik analog monitör çıkışı bir tanede daha genişçe dvi yani dijital çıkış vardır . Dijital bağlantı-arabirim. Yeni nesil ekran kartlarının arkasında bir adet klasik analog monitör çıkışı bir tanede daha genişçe dvi yani dijital çıkış vardır .
Şimdi DVI ile analog giriş arasındaki farklara bakalım.
1- Dvi girişi bulunan monitörlerde hiçbir ayar yapmaksızın daha kaliteli görüntü alırsınız . Analog bağlantıda ayar yapmanız gerekir.
2-DVI kablo kullanılırsa 60 hertz 'de sorun olmazken ,Analog girişte 60 hertz 'de görüntüde titreşim yapabilir.
3-Masaüstünde DVI ile VGA'yı karşılaştıran iki resim. Resimde de görüldüğü gibi DVI bağlantıda görüntü biraz daha kaliteli
Yorum